Οι καθυστερήσεις αυτές μάλιστα, όπως έγραψε τη Δευτέρα η γερμανική οικονομική εφημερίδα Handelsblatt, ενδέχεται να οδηγήσουν σε σημαντική καθυστέρηση στην εκταμίευση της επόμενης δόσης προς την Ελλάδα, που δεν θα πρέπει να αναμένεται εντός της τρέχουσας χρονιάς.

«Πρόκειται για ένα είδος déjà-vu», σχολιάζει ο Κλάους Σράντερ από το Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία του Κιέλου. «Εδώ και πέντε χρόνια δεν τηρούνται προθεσμίες, δεν επιτυγχάνονται στόχοι και ήταν αφελές να πιστεύει κανείς ότι σε διάστημα ενός χρόνου -από το περασμένο καλοκαίρι που υπεγράφη το τελευταίο μνημόνιο- θα μπορούσαν να εφαρμοστούν εμπρόθεσμα οι φιλόδοξοι στόχοι του προγράμματος. Εξαρχής ο σχεδιασμός ήταν ιδιαίτερα φιλόδοξος, αν όχι μη ρεαλιστικός. Ας μην ξεχνά κανείς ότι η ίδια η ελληνική δημόσια διοίκηση αποτελεί αντικείμενο των μεταρρυθμίσεων. Αυτό σημαίνει ότι οι θεσμοί εκείνοι που είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων είναι και οι ίδιοι αντικείμενο της μεταρρυθμιστικής διαδικασίας. Είναι δύσκολο ένας γιατρός να κάνει εγχείριση ανοιχτής καρδιάς όσο εγχειρίζεται και ο ίδιος».

«Άλλο οι αποφάσεις, άλλο η υλοποίησή τους»

Παρά ταύτα, όπως επισημαίνει ο γερμανός οικονομολόγος, δρομολογήθηκαν τον τελευταίο χρόνο σημαντικές ιδιωτικοποιήσεις, όπως των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, του ΟΛΠ αλλά και του ΟΣΕ. Μολονότι πρόκειται για «φωτεινά παραδείγματα» προόδου, όπως λέει, «άλλο οι αποφάσεις (…) και άλλο η υλοποίησή τους και οι οικονομικές επιτυχίες, που χρειάζονται περισσότερο χρόνο. Πολλές φορές διαπιστώνεις άλλωστε μετά από χρόνια ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιήθηκαν έτσι όπως έπρεπε και είχε συμφωνηθεί. Σε αυτά τα συμφραζόμενα λοιπόν πρόκειται για μια ατέρμονη διαδικασία».

Το κλειδί της επιτυχίας στην Ελλάδα -και σε αυτό το συμπέρασμα έχουν καταλήξει και παλαιότερα οι οικονομολόγοι του Ινστιτούτου για την Παγκόσμια Οικονομία- είναι μια λειτουργική δημόσια διοίκηση. Με άλλα λόγια, όπως επισημαίνει ο Κλάους Σράντερ, θα πρέπει να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη και αποτελεσματική λειτουργία όλων εκείνων των θεσμών που είναι επιφορτισμένοι με την υλοποίηση των συμπεφωνημένων μεταρρυθμίσεων.

Μετά τις γερμανικές εκλογές η συζήτηση για το χρέος

Όσον αφορά το ερώτημα εάν και πότε θα ξεκινήσει η συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, ο οικονομολόγος είναι κατηγορηματικός: «Μετά τις ομοσπονδιακές εκλογές του 2017». Με την Ελλάδα, όπως λέει, «συμφωνήθηκε το Μνημόνιο Κατανόησης το οποίο (…) δεν αποκλείει τη δυνατότητα απομείωσης του χρέους. Στο εσωτερικό των χωρών των δανειστών όμως υπάρχουν στην παρούσα φάση σχετικά μεγάλες πιέσεις προκειμένου η Ελλάδα να παρουσιάσει καταρχήν αποτελέσματα. Σε αρκετές χώρες η δεδομένη χρονική συγκυρία δεν ενδείκνυται για ένα γενναιόδωρο κούρεμα. Για να μην παρεξηγηθώ όμως: το χρέος που συσσωρεύτηκε τα τελευταία πέντε χρόνια δεν μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο μόνον από την ίδια την Ελλάδα και γι' αυτό το λόγο το κούρεμα του ελληνικού χρέους θα είναι αναπόφευκτο. Με έμμεσο ή άμεσο τρόπο λοιπόν θα πρέπει να υπάρξει κούρεμα του χρέους».

Κώστας Συμεωνίδης