Το σχόλιο της Frankfurter Allgemeine Zeitung: «Τα δυο χρόνια έκτακτης ανάγκης έχουν ανοίξει βαθιές πληγές στην Τουρκία και άλλαξαν ριζικά την τουρκική κοινωνία. Διότι έγιναν πολλά πράγματα που παλαιότερα ήταν αδιανόητα: τα ατομικά δικαιώματα περιορίστηκαν δραστικά, μέσα ενημέρωσης και μη κυβερνητικές οργανώσεις απαγορεύτηκαν, επιχειρήσεις έκλεισαν, περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους ενώ ένα πρωτοφανές κύμα συλλήψεων γέμισε τις φυλακές. Οι άνθρωποι αισθάνονται φοβισμένοι και ανασφαλείς. Διότι οι συλλήψεις ήταν αυθαίρετες και το τουρκικό κράτος αντέστρεψε το βάρος απόδειξης: πλέον δεν έπρεπε η Δικαιοσύνη να αποδείξει την ενοχή ενός κατηγορούμενου, αλλά ο κατηγορούμενος έπρεπε να πείσει το πανίσχυρο κράτος για την αθωότητά του. Ακόμη και με το τέλος της κατάστασης έκτακτης ανάγκης οι άνθρωποι δεν θα αισθάνονται πλέον ελεύθεροι όπως πρώτα. Σε αυτό συμβάλει και η νέα νομοθεσία η οποία δίνει συνέχεια σε όσα αποφάσισε στη βάση διαταγμάτων ο πρόεδρος κατά τη διάρκεια της κατάστασης έκτακτης ανάγκης. Υπάρχει όμως ελπίδα ότι η άλλοτε ζωντανή τουρκική κοινωνία είναι αρκετά δυνατή για να ξεπεράσει τη θλιβερή αυτή φάση».

Το σχόλιο της ελβετικής Neue Zürcher Zeitung: «[…] Με δεδομένη την παντοδυναμία του, ο Ερντογάν δεν χρειάζεται πλέον την κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τότε όμως γιατί προχωρά στην ψήφιση νόμου που διασφαλίζει ότι ‘ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας θα συνεχιστεί ενώ κρατικοί υπάλληλοι θα μπορούν να απολύονται μαζικά'; Πολύ απλά: ο Ερντογάν πρέπει να διασφαλίσει την παραμονή στην κυβέρνηση του εθνικιστικού κυβερνητικού του εταίρου, γνωρίζοντας την ίδια ώρα ότι οι μισοί πολίτες είναι εναντίον του. Για να ικανοποιήσει τους ακροδεξιούς, θα συνεχίσει την εθνικιστική πορεία που χάραξε το 2015. Αυτό σημαίνει πρωτίστως τη συνέχιση του αγώνα κατά των εξεγερμένων Κούρδων. Στους υπόλοιπους πολίτες πρέπει να δείξει ότι και μελλοντικά δεν μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς. […] O Ερντογάν χρειάζεται πραγματικούς και φανταστικούς εχθρούς στο εσωτερικό και στο εξωτερικό προκειμένου να συντηρεί το κλίμα του φόβου. […] Το κυνήγι των μαγισσών συνεχίζεται».

Για το «λάθος» του Τραμπ

Στην επίμαχη φράση του αμερικανού προέδρου κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Πούτιν για τη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές, την οποία ο Τραμπ απέδωσε σε εκ παραδρομής λάθος, αναφέρεται η σημερινή Neue Osnabrücker Zeitung:

«Ποιος το πιστεύει αυτό; Ο αμερικανός πρόεδρος υποστηρίζει ότι έκανε ένα γλωσσικό λάθος. Προφανής δικαιολογία που δεν απαντά στο ερώτημα τι σκέφτεται πραγματικά. Αντιθέτως καταδεικνύει απλώς ότι τελεί υπό ασφυκτικές πιέσεις από το κόμμα του αλλά και από τους συμβούλους του στο Λευκό Οίκο. Ακόμη και ηγετικά στελέχη των Ρεπουμπλικανών βλέπουν πλέον τον Τραμπ ως κίνδυνο για την ασφάλεια της χώρας».

Η εφημερίδα Rheinpfalz: «Μέχρι τις 6 Νοεμβρίου θα κριθεί εάν οι Αμερικανοί θα βάλουν τέλος στη διακυβέρνηση Τραμπ, ενισχύοντας τη διάκριση εξουσιών μεταξύ Κογκρέσου και Λευκού Οίκου. Εάν δεν το κάνουν, τότε ο παθολογικός ψεύτης έχει πολύ καλές πιθανότητες επανεκλογής το 2020».

Κώστας Συμεωνίδης