Η Κίνα επιδιώκει μεγαλύτερη επιρροή στη χρηματοδότηση επενδύσεων στις γοργά αναπτυσσόμενες χώρες. Προς τα εκεί κατατείνει και η πρωτοβουλία ίδρυσης, πέρυσι και φέτος, δύο τραπεζών, της Αναπτυξιακής Τράπεζας των κρατών BRICS με έδρα τη Σαγκάη και της Ασιατικής Τράπεζας Υποδομών (AIIB) με έδρα το Πεκίνο. Παρά τις αμερικανικές αντιρρήσεις συμμετέχουν ακόμη η Βρετανία και η Γερμανία.

«Δεν θα είναι ένα σόλο της Κίνας»

Σε αυτές προστίθεται και ένα «ταμείο του δρόμου του μεταξιού», για το οποίο περισσότερα θα γίνουν γνωστά τις προσεχείς ημέρες. Ο στόχος είναι η δημιουργία μακροπρόθεσμα νέων οικονομικών διαδρόμων ή «δρόμων του μεταξιού», καταρχήν επίγειων από τη Δυτική Κίνα μέσω της Κεντρικής Ασίας προς την Ευρώπη,. και κατά δεύτερον, δια θαλάσσης μέσω της νότιας Ασίας μέχρι τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Τα κινεζικά ΜΜΕ μεταδίδουν αριθμούς που πραγματικά εντυπωσιάζουν: 4,4 δις άνθρωποι θα καρπωθούν δυνητικά τα οφέλη αυτών των δρόμων. Ανάμεσα στα σχέδια έργων υποδομών περιλαμβάνονται νέα σιδηροδρομικά δίκτυα, δρόμοι, μεγάλα βιομηχανικά πάρκα, αλλά και επέκταση της βιομηχανίας τηλεπικοινωνιών. Σύμφωνα με κινεζικά στοιχεία πάνω από 50 χώρες έχουν ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για την πρωτοβουλία.

Και επειδή το Πεκίνο γίνεται πολύ συχνά στόχος επικρίσεων για την επιθετική οικονομική και εμπορική της πολιτική, αυτή τη φορά τα πράγματα δεν θα είναι έτσι. «Η Κίνα δεν θα κάνει ένα σόλο, αλλά μια συμφωνία με τη συμμετοχή κι άλλων χωρών», είπε τις προάλλες ο υπουργός Εξωτερικών Ουάνγκ Γι. Το ποσό του εν λόγω ταμείου θα ανέλθει καταρχήν στα 40 δις δολάρια. Τόσο στη Κίνα, όσο και σε μερικά δυτικά ΜΜΕ γίνεται παραλληλισμός με το ταμείο Μάρσαλ που έδωσε μετά τον τερματισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στη τότε Δυτική Γερμανία την ευκαιρία να πατήσει στα πόδια της και να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Αμερικανικές ανησυχίες

Επιδιώκει η Κίνα με τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας και την άσκηση μιας «softpower» πολιτικής να δρομολογήσει το «κινεζικό όνειρο», κατ΄αντιστοιχία με το αμερικανικό, και να αναδειχθεί σε παγκόσμιο παίκτη; Ο Τσεν Ντινγκντίνγκ από το Πανεπιστήμιο Μακάο το θεωρεί πολύ πιθανό. «Η πρωτοβουλία της Κίνας επεκτείνεται σε ολόκληρο τον κόσμο. Η Κίνα κάνει πολλά όνειρα, το κινεζικό, το ασιατικό και τελευταία το παγκόσμιο», παρατηρεί σε άρθρο του στο περιοδικό «Ο Διπλωμάτης». Οι ΗΠΑ εξέφρασαν ανησυχίες προβάλοντας έλλειψη διαφάνειας και φερεγγυότητας, αλλά από πίσω υπάρχει η έγνοια για τον ανερχόμενο ρόλο της Κίνας σε παγκόσμια κλίμακα. Ο επικεφαλής οικονομολόγος Παν Ξιαντόγκ από τους Galaxy Securities δίνει έμφαση μιλώντας στη Deutsche Welle, στο πνεύμα συνεργασίας που διαπνέει την Κίνα. «Τα σχέδια υποδομών θα έχουν θετικό αντίκτυπο στις επιμέρους τοπικές οικονομίες, στα δε σχέδια «δρόμων του μεταξιού» το όφελος από τη συνεργασία θα είναι πολυμερές .Ο ρόλος της Κίνας θα είναι περισσότερο στο να δίνει», υποστηρίζει.

Σε ό,τι αφορά τη στάση των ΗΠΑ, ο Ζενγκ Γιονγκνιάνγκ από το Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης τη θεωρεί μυωπική. «Η κυβέρνηση Ομπάμα επικεντρώνεται ιδιαίτερα στο ρόλο του Πεκίνου και παραμελεί το ρόλο του κεφαλαίου. Για την Κίνα σημασία έχει πρωτίστως, μετά την εξαγωγή κεφαλαίου της, να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της στο εξωτερικό». Υπάρχουν όμως και τα πραγματικά προβλήματα στην υλοποίηση των μεγαλόπνοων κινεζικών ονείρων. Όπως για παράδειγμα η απόσυρση της κυβέρνησης της Σρι Λάνκα από ένα κοινό με την Κίνα σχέδιο αξιοποίησης λιμανιού αλλά και η πολιτική αστάθεια στη Μιανμάρ.

Fang Wan / Ειρήνη Αναστασοπούλου