Το ψύχος είναι αισθητό στους διαδρόμους της έδρας του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο. Το αν αυτό σχετίζεται με τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο διεθνής οργανισμός, δεν είναι σαφές. Βέβαιο είναι πάντως ότι το Συμβούλιο της Ευρώπης βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής στη σχεδόν 70χρονη ιστορία του. Μέχρι σήμερα οι 47 χώρες-μέλη του καλούνται να έχουν τακτοποιήσει το πρώτο τρίτο της ετήσιας συνεισφοράς τους για το 2018. Όπως όλα δείχνουν η Ρωσία δεν πρόκειται να καταβάλει τη δική της -εξαιρετικά υψηλή- συνεισφορά εξαιτίας της εν εξελίξει διαμάχης της με τον οργανισμό.

Ένα από τα πιο γνωστά όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης είναι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, στο οποίο ασκούνται ετησίως δεκάδες χιλιάδες προσφυγές. Ορισμένες χώρες θέτουν εν αμφιβόλω την αρμοδιότητα του συγκεκριμένου δικαστηρίου, δήλωσε ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης Θόρνμπιορν Γιάγκλαντ τον Ιανουάριο σε ομιλία του στην Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του οργανισμού, στην οποία ανήκουν 324 αντιπρόσωποι των χωρών-μελών. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι θεμελιώδεις αξίες του οργανισμού απειλούνται σε πολλές περιοχές.

Κίνδυνος οικονομικής ασφυξίας

Επιπρόσθετα το Συμβούλιο της Ευρώπης βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπο με τον κίνδυνο οικονομικής κρίσης εξαιτίας της αντιπαράθεσής του με τη Ρωσία. Η Μόσχα θα έπρεπε να καταβάλει φέτος 33 εκατομ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο ένα δέκατο περίπου του συνολικού του προϋπολογισμού. Πίσω από το σοβαρό οικονομικό ζήτημα κρύβεται μια πολιτική αντιπαράθεση με τη Ρωσία, από την οποία αφαιρέθηκε τον Απρίλιο του 2014 το δικαίωμα ψήφου στην Ολομέλεια της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης. Το μέτρο ελήφθη ως κύρωση για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία.

Η Ρωσία δεν διέκοψε ποτέ τον διάλογο με το Συμβούλιο της Ευρώπης, τόνισε πρόσφατα ο πρόεδρος της ρωσικής βουλής Βιάτσεσλαβ Βολόντιν. «Επειδή όμως δεν συμμετέχουμε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, θεωρούμε σωστό να μην πληρώνουμε τη συνεισφορά μας», επισήμανε. Το Συμβούλιο της Ευρώπης εξαναγκάζεται ήδη σε αιματηρές οικονομίες. Η Ρωσία είχε παγώσει εξάλλου τις πληρωμές της ήδη από το 2017. Από το περιβάλλον της διοίκησης του οργανισμού λέγεται ότι τα έγγραφα του οργανισμού δεν διανέμονται σε έντυπη μορφή στο εξής για λόγους κόστους. Στις συνεδριάσεις επιτροπών υπάρχουν πλέον διερμηνείς μόνο για τις πιο βασικές γλώσσες. Ακόμη και οι βρώμικες μοκέτες στους διαδρόμους αποτελούν τεκμήριο οικονομικής δυσχέρειας.

Ο ρώσος βουλευτής Λεονίντ Σλούτσκι, αρμόδιος στον τομέα Εξωτερικής Πολιτικής, θέτει όρους προκειμένου η Μόσχα να ξαναβάλει το χέρι στο «πορτοφόλι». Όπως λέει, μόνο εφόσον αλλάξουν οι κανονισμοί μπορεί να συζητηθεί εκ νέου το ζήτημα της ρωσικής συνεισφοράς. «Όχι νωρίτερα», διαμηνύει. Σύμφωνα με μέλη της κοινοβουλευτικής συνέλευσης, επιδίωξη της Ρωσίας είναι να μην επιτρέπεται στο εξής καμία εθνική αντιπροσωπεία να χάνει το δικαίωμα ψήφου της. Ορισμένοι αντιπρόσωποι του Συμβουλίου της Ευρώπης κάνουν λόγο για εκβιασμό εκ μέρους της Μόσχας. Παρά ταύτα διεξάγονται συζητήσεις για το ενδεχόμενο να άρουν τον αποκλεισμό της Ρωσίας.

Πολύ πιθανό η Ρωσία να πετύχει τον σκοπό της

Ο Φρανκ Σβάμπε, σοσιαλδημοκράτης πολιτικός και μέλος της κοινοβουλευτικής συνέλευσης, τονίζει ότι «το Συμβούλιο της Ευρώπης δεν επιτρέπεται και δεν θα πέσει θύμα εκβιασμού». Όπως λέει, εν ανάγκη θα πρέπει άλλες χώρες να βοηθήσουν με επιπρόσθετα κεφάλαια. Και ο ίδιος πάντως είναι αντίθετος στην αποστέρηση του δικαιώματος ψήφου από τα κράτη-μέλη ως τιμωρητικό μέτρο.

Γεγονός είναι ότι χωρίς τη συνδρομή της ισχυρής Ρωσίας, οργανισμός θα χάσει μεγάλο μέρος της δυναμικής του. Και στην ακραία περίπτωση που η Ρωσία αποβαλλόταν –κάτι που δεν έχει συμβεί ποτέ μέχρι σήμερα- οι Ρώσοι πολίτες δεν θα μπορούσαν πλέον να προσφύγουν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κι αυτό την ώρα που η Ρωσία βρέθηκε πέρσι στην κορυφή των χωρών με τις περισσότερες καταδικαστικές αποφάσεις.

Ως εκ τούτου η Μόσχα ενδέχεται τελικά να πετύχει τις επιδιώξεις της, κι αυτό παρά τις έντονες διαμαρτυρίες της Ουκρανίας. Ο γ.γ. του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει ήδη επιδείξει συμβιβαστική διάθεση. Όπως είπε, ο οργανισμός έχει καταστήσει μεν σαφές ότι η προσάρτηση της Κριμαίας ήταν παράνομη, ωστόσο δεν ανήκει στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του να δώσει λύσεις στο συγκεκριμένο πρόβλημα.

Βιολέτα Κουν (dpa)/ Άρης Καλτιριμτζής