Όταν  πριν από 35 χρόνια άνοιγε το Τείχος του Βερολίνου οι πρώτοι κυνηγοί τροπαίων δεν άργησαν να πιάσουν δουλειά. «Ήταν κάτι που ξεκίνησε το ίδιο βράδυ», λέει η Κορνέλια Τίλε από το «Ίδρυμα Τείχος του Βερολίνου». «Πολλοί από εμάς τραβήξαμε φωτογραφίες, μπροστά από την Πύλη του Βρανδεμβούργου, το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου, από ανθρώπους με σφυριά και καλέμια που έσπαγαν κομμάτια για να τα πάρουν μαζί τους». Αυτό που για πολλούς τότε ήταν μια απλή παρόρμηση σε μια ιστορική στιγμή, αποτέλεσε για άλλους πηγή εισοδήματος. Μέχρι σήμερα, οι τουρίστες μπορούν να αγοράσουν μικρά ή μεγαλύτερα κομμάτια του Τείχους για λίγα μόνο ευρώ. Ακριβώς 35 χρόνια μετά την πτώση του το Τείχος έχει μετατραπεί σε μια ιστορία επιτυχίας και στον τομέα των εξαγωγών.

Από τις αρχές του 2024, τα αδέλφια Σεμπάστιαν και Τζούλιαν Ζάχα κάνουν χρυσές δουλειές. Με την επιχείρηση χονδρικής πώλησης «Berlin Souvenirs» προμηθεύουν περίπου το 40% των καταστημάτων αναμνηστικών του Βερολίνου με κομμάτια του Τείχους. Είναι μια υπόθεση με πολλή…..σκόνη, επειδή η κοπή των τσιμεντένιων κομματιών από σκυρόδεμα απαιτεί συχνά εκτός από σφυρί και καλέμι μεταλλοκόπτες και δισκοπρίονα.

Όπως λένε τα δύο αδέλφια, πωλούν κατά μέσο όρο ένα χαρτόκουτο με κομμάτια του Τείχους κάθε ημέρα. Όχι μόνο σε καταστήματα αναμνηστικών του Βερολίνου, αλλά και διαδικτυακά σε ολόκληρο τον κόσμο. Έχουν πελάτες από τη Μαδαγασκάρη, τη Βραζιλία και την Αυστραλία. Ωστόσο, οι περισσότερες παραγγελίες από το εξωτερικό προέρχονται από την Κίνακαι τις ΗΠΑ.

Κομμάτι Tείχους με πλεξιγκλάς για €17,90

Όμως και πολλές επιχειρήσεις έδειξαν και δείχνουν ακόμα έμπρακτο ενδιαφέρον για το Τείχος του Βερολίνου, λέει η Κορνέλια Τίλε από το Ίδρυμα Τείχος του Βερολίνου. Λίγο μετά την πτώση του Τείχους το 1989 μεγάλες διεθνείς επιχειρήσεις προσέγγισαν τις πρεσβείες της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας και το υπουργείο Εξωτερικού Εμπορίου, προσφέροντας μεγάλα χρηματικά ποσά. Η τότε κυβέρνηση της ανατολικής Γερμανίας, μονίμως σε αναζήτηση συναλλάγματος και σκληρών νομισμάτων, άδραξε την ευκαιρία ιδρύοντας το πρακτορείο Limex, που διοργάνωνε δημοπρασίες. Επειδή όμως μετά την Πτώση του Τείχους και μέχρι την επανένωση των δύο Γερμανιών, η μια ιστορική εξέλιξη διαδέχονταν την άλλη ουδέποτε το πρακτορείο Lιmex κατάφερε να λειτουργήσει κανονικά. Το καλοκαίρι του 1990, το Τείχος του Βερολίνου γκρεμίστηκε και χρησιμοποιήθηκε εν μέρει ως οικοδομικό υλικό.

Γιατί όμως ακόμα και σήμερα, 35 χρόνια μετά, πολλοί επισκέπτες του Βερολίνου αγοράζουν κομμάτια του Τείχους; Ένα κομμάτι τοποθετημένο με πλεξιγκλάς μεγέθους L με πιστοποιητικό γνησιότητας κοστίζει 17,90 ευρώ στο Berlin Souvenirs.

Από σύμβολο διαίρεσης σε σύμβολο ελευθερίας

Η Αλεξάνδρα Χίλντεμπραντ διευθύνει το «Μουσείο του Τείχους» στο πρώην σημείο συνοριακού ελέγχου, το περιβόητο Checkpoint Charlie, στο κέντρο της γερμανικής πρωτεύοσας. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό μουσείο αφιερωμένο στους τρόπους διαφυγής των Ανατολικογερμανών στην τότε Δυτική Γερμανία, κρυμμένων σε αυτοκίνητα, με σερφ ή με αυτοσχέδια μονοπλάνα. Η διευθύντρια δηλώνει στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων: Από την κατασκευή του το 1961 μέχρι την πτώση του το 1989 «το Τείχος του Βερολίνου ήταν σύμβολο της διαίρεσης, ενώ σήμερα είναι σύμβολο ελευθερίας». Παρόμοια άποψη έχει και η Κορνέλια Τίλε, κάνοντας λόγο για ένα θετικό σύμβολο, ένα σύμβολο υπέρβασης.

Όσο περνούν τα χρόνια, το Τείχος δείχνει να αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Ίσως και λόγω του νέου ψυχρού πολέμου μεταξύ ανατολής και δύσης ή του πολέμου στην Ουκρανία, το Τείχος επανέρχεται ξανά στο προσκήνιο. Προς όφελος βέβαια των πωλητών αναμνηστικών, οι οποίοι διαβεβαιώνουν ότι είναι σε θέση να τροφοδοτούν τους ενδιαφερόμενους για αρκετά ακόμα χρόνια. Σύμφωνα με την Κορνέλια Τίλε από το Ίδρυμα Τείχος του Βερολίνου μεγάλος αριθμός τμημάτων του Τείχους βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών και εμφανίζονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα στην αγορά.

Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος