Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν λέει να χαλαρώσει την πίεση που ασκεί στην Κίνα στο πεδίο του διεθνούς εμπορίου. Το αντίθετο. Όπως ανακοίνωσε η αμερικανική κυβέρνηση, από τις 24 Σεπτεμβρίου αναμένεται να επιβληθούν πρόσθετοι δασμοί ύψους 10% σε εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα αξίας 200 δις δολαρίων. Οι δασμοί αναμένεται μάλιστα να αυξηθούν από το 2019 κατά 25%. Η αμερικανική ανακοίνωση όμως δεν σταματά εδώ. Εάν η Κίνα δεν λάβει σοβαρά υπόψη της τις αμερικανικές προειδοποιήσεις τότε η κυβέρνηση των ΗΠΑ προτίθεται να επιβάλει πρόσθετους δασμούς σε επιπλέον κινεζικά προϊόντα αξίας 267 δις δολαρίων. Ποτέ άλλοτε στη συζήτηση που έχει ξεκινήσει εδώ και ένα χρόνο στο πεδίο των διεθνών εμπορικών ανταγωνισμών δεν ακουγόταν πιο κατάλληλος ο όρος «εμπορικός πόλεμος» από ό,τι σήμερα. Η όλη συζήτηση περί εμπορικών πλεονασμάτων και ελλειμμάτων, δίκαιου εμπορίου και ισότητας στις ευκαιρίες για τις αναδυόμενες οικονομίες έχει λάβει νέες διαστάσεις.

Ανησυχία και για ευρωπαϊκούς ομίλους στην Κίνα

Η Κίνα από την πλευρά της έχει μειώσει τις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων. Συγχρόνως είναι και ένας από τους μεγαλύτερους πιστωτές των υπερχρεωμένων ΗΠΑ με πάνω από ένα τρις δολάρια. Το να αγοράσει όμως στο εξής η Κίνα επιπλέον αμερικανικά ομόλογα θεωρείται απίθανο. Είναι επίσης πιθανό και η Κίνα από την πλευρά της να επιβάλει περιορισμούς στις αμερικανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αχανή κινεζική αγορά. Οι αμερικανικές εταιρείες που βρίσκονται στην Κίνα φοβούνται περαιτέρω συνέπειες, μέχρι και μποϋκοτάζ.

Από μια τέτοια εξέλιξη όμως ενδέχεται να πληγούν και ευρωπαϊκοί όμιλοι. Σύμφωνα με δημοσκόπηση που διενεργήθηκε μεταξύ ευρωπαϊκών εταιρειών στην Κίνα, η διαμάχη μεταξύ ΗΠΑ και Κίνα «προκαλεί σημαντικές διαταραχές στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού». Ο εμπορικός πόλεμος μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες και σε ομίλους που δεν είναι ούτε κινεζικοί ούτε αμερικανικοί, εκτιμά το Ευρωπαϊκό Εμπορικό Επιμελητήριο του Πεκίνου.

Ποιος θα επικρατήσει στον παγκόσμιο ανταγωνισμό;

Οι ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες ήταν ο μεγάλος κερδισμένος του παγκοσμιοποιημένου εμπορίου. Ωστόσο είναι γεγονός ότι η δύναμη των ΗΠΑ στο πεδίο του διεθνούς εμπορίου έχει πλέον υποχωρήσει, ενώ έχει αναδυθεί ως έτερη εμπορική υπερδύναμη η Κίνα. Οι ΗΠΑ αποτελούν σήμερα μόνο μια εκ των τριών μεγάλων «μπλοκ» του παγκόσμιου εμπορίου, μαζί με την Κίνα και την ΕΕ. Όπως παρατηρεί ο Guardian, «στόχος του Ντ. Τραμπ είναι να επαναφέρει την ηγεμονία των ΗΠΑ στο πεδίο της παγκόσμιας οικονομίας». Ο Αμερικανός πρόεδρος πράγματι δεν κρύβει αυτόν τον στόχο. Άλλωστε από την πρώτη μέρα στον Λευκό Οίκο μότο του είναι: «America first». Ο εμπορικός πόλεμος με την Κίνα δεν είναι επίσης το μόνο «πεδίο μάχης». Η διαμάχη με την ΕΕ είναι ακόμη ανοιχτή, ενώ με τον γειτονικό Καναδά και το Μεξικό μόλις πρόσφατα άρχισε να διαφάνεται στον ορίζοντα συμφωνία.

Από την πλευρά της η Σούζαν Ζβαμπ, πρώην επιτετραμμένη για θέματα εμπορίου του ρεπουμπλικανού προέδρου Τζορτ Μπους (του νεότερου), εκτιμά ότι η επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ στην Κίνα θα πλήξει και την αμερικανική οικονομία. Για τις παράπλευρες επιπτώσεις των κυρώσεων προειδοποιεί και ο Χόλγκερ Μπίνγκμαν πρόεδρος της γερμανικής Ένωσης Χονδρικού Εμπορίου, Εξαγωγικού Εμπορίου και Υπηρεσιών. Ο ίδιος εκτιμά μάλιστα ότι «τον λογαριασμό για όλο αυτό το χάος στο τέλος δεν θα το πληρώσουν μόνο οι πολίτες των ΗΠΑ». Πάντως είναι επίσης πιθανό ένα μεγάλο μέρος της εμπορικής πολιτικής Τραμπ να απευθύνεται κυρίως στο εσωτερικό ακροατήριο της χώρας του ενόψει των κρίσιμων ενδιάμεσων εκλογών (Midterms) για τη Βουλή των Αντιπροσώπων και τη Γερουσία. Στις αρχές Νοεμβρίου οι Αμερικανοί ψηφοφόροι θα μπορέσουν έτσι σε μια πρώτη φάση να αξιολογήσουν τις μέχρι τώρα πολιτικές και οικονομικές επιλογές του Τραμπ.

Μίκαελ Ντονχάουζερ, dpa/ Δήμητρα Κυρανούδη