Εκείνη την ημέρα ο Σεμπαστιάν Ντοζέ δεν θα την ξεχάσει ποτέ. Εργάζονταν πίσω από το μπαρ του εστιατορίου La Bonne Bière νοτιοανατολικά του Παρισιού, όταν ο χώρος γύρω του έγινε κάτι σαν πεδίο μάχης. «Ήταν 9.30 το βράδυ και είπα με το νου μου ότι ακούω πυροτεχνήματα, δεν κατάλαβα τι γίνονταν» λέει στη DW. «Ξαφνικά άρχισαν όλοι να τρέχουν, κάποιος χτυπήθηκε στο πόδι και προσπαθούσε να κατέβει τη σκάλα. Τότε είδα τους τρομοκράτες με καλάσνικοφ στο χέρι να πυροβολούν τους ανθρώπους, νόμιζα ότι βλέπω ταινία. Έπεσα αμέσως κάτω και έμεινα εκεί». Ο Ντοζιέ επέζησε. Τότε δεν μπορούσε να ξέρει ότι ήταν μια από τις πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις που συγκλόνισαν εκείνο το βράδυ της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι.

Δίκη-μαμούθ

Σήμερα στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθονται 20 άνθρωποι, που βοήθησαν με το έναν ή άλλο τρόπο τους τρομοκράτες στις αποτρόπαιες πράξεις τους. Μια διαδικασία από ψυχολογικής πλευράς σημαντική για όσους φέρουν τραύματα, σωματικά ή ψυχικά.Εκείνο το βράδυ 9 τρομοκράτες σκότωσαν συνολικά 130 ανθρώπους στο ποδοσφαιρικό γήπεδο Stade de France, σε πολλά μπαρ και στην αίθουσα συναυλιών Mπατακλάν. Ήταν η πιο αιματηρή επίθεση στην μεταπολεμική ιστορία της Γαλλίας. Ανάμεσα σε αυτά τα μπαρ ανήκει και το La Belle Equipe, σχεδόν δύο χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από το La Bonne Bière. Ακόμη κι αν δεν ήταν εκεί την ώρα της επίθεσης, ο Ντουζιέ δυσκολεύεται μέχρι και σήμερα να πλησιάσει την περιοχή. «Γνωστοί μου εκείνο το βράδυ γιόρταζαν γενέθλια, ανάμεσα τους και η Μισελί, φίλη Ιταλού γνωστού μου. Πριν από δύο μήνες της είχε κάνει πρόταση γάμου. Νομίσαμε ότι θα ήταν ζωντανή, την επόμενη μάθαμε ότι ήταν ανάμεσα στους νεκρούς». Απέναντι από το μπαρ κρέμεται μια πλακέτα με τα ονόματα των 20 θυμάτων της επίθεσης. Ο Ντοζιέ ρίχνει το βλέμμα του για λίγο και μετά λέει με δάκρυα στα μάτια: «Ήταν πραγματικός άγγελος, όμορφη, έξυπνη και τόσο ευγενική, λείπει σε όλους».

Από τους 20 κατηγορούμενους μόνο ο Σαλάχ Αμπντεσλάμ συμμετείχε ενεργά στις επιθέσεις. Μετέφερε με το αυτοκίνητό του τους τρομοκράτες στα σημεία των χτυπημάτων και τους βοήθησε να παρασκευάσουν την εκρηκτική ύλη. Οι άλλοι 19 τους βοήθησαν έμμεσα. Εξ αυτών οι 6 δικάζονται ερήμην. Οι παράγοντες της δίκης εικάζουν ότι κρύβονται στη Συρία ή το Ιράκ.Στη δίκη-μαμούθ συμμετέχουν 1.800 ως πολιτικοί ενάγοντες, 300 δικηγόροι και προβλέπεται να διαρκέσει 9 μήνες ή και περισσότερο. Ένας εκ των πολιτικών εναγόντων είναι ο Τιερί. Δεν θέλει να πει το επώνυμό του. Εκείνη το βράδυ άντεξε επί ώρες κλεισμένος μαζί με άλλους σε δοκιμαστήριο ρούχων στο Μπατακλάν. Την ίδια ώρα οι τρομοκράτες κατά τη διάρκεια της συναυλίας του συγκροτήματος Eagles of Death Metal άδειασαν τα όπλα τους πάνω σε  90 ανθρώπους. «΄Όταν ήρθε η αστυνομία μας έβγαλε από την πίσω πόρτα. Κοίταξα το πάτωμα και είδα πολλούς νεκρούς στην περιοχή καπνιζόντων» θυμάται ο 56χρονος και δείχνει την γωνιά κοντά στην εξωτερική πόρτα του κτηρίου.

 Οι κατηγορούμενοι δεν θα ζητήσουν συγνώμη

Από τότε ο Τιερί, που εργάζεται σε γραφείο ταξιδίων, έχει πειστεί ότι είχε Θεό. Όμως πίσω από το χαρούμενο χαμόγελό του κρύβονται βαθιά ψυχικά τραύματα. «Δεν νομίζω ότι θα γιατρευτούν ποτέ» λέει. «Κάθε φορά που αντιμετωπίζω καθημερινά προβλήματα, βγαίνουν στην επιφάνεια. Δεν κοιμάμαι καλά, κάθε νύχτα ονειρεύομαι ότι με ένα όπλο στο χέρι πολεμώ κατά τρομοκρατών για να προστατεύσω άλλους». Ο Τιερί δεν πιστεύει ότι με τη δίκη κάτι θα αλλάξει. «Παρόλα αυτά είναι σημαντικό να μιλήσουν μάρτυρες, επειδή η ακροαματική διαδικασία θα μαγνητοσκοπηθεί για το αρχείο και τις μελλοντικές γενιές. Αλλά δεν αναμένω κάτι το θεαματικό, οι κατηγορούμενοι δεν θα δακρύσουν, δεν θα ζητήσουν συγγνώμη. Θα πληρώσουν για ότι έκαναν. Ελπίζω η ετυμηγορία να είναι αυστηρή».Δεν είναι όμως όλοι σαν τον Τιερί που δεν τρέφει πολλές προσδοκίες από τη δίκη.Η Ντελφίν Μοραλί είναι ψυχίατρος και εργάζεται στο Κέντρο Ψυχοτραυμάτων του Ινστιτούτου Ερευνών Θυμάτων στο Παρίσι. Μετά τις επιθέσεις δημιουργήθηκε τμήμα για τους επιζώντες από τα τρομοκρατικά χτυπήματα. Σήμερα γύρω στους 20 ανθρώπους βρίσκονται ακόμη σε θεραπεία. «Ορισμένοι από τους ασθενείς δεν έχουν καταφέρει μέχρι και σήμερα να ζήσουν κανονική ζωή. Πάσχουν από συμπτώματα διαταραχής ύπνου» λέει η Μοραλί. Και άλλοι προσδοκούν πολλά από τη δίκη. «Η ακροαματική διαδικασία είναι ένα σημαντικό στάδιο, γιατί έτσι αναγνωρίζεται η ζημία των θυμάτων, και οι κατηγορούμενοι μπορούν να τιμωρηθούν», υποστηρίζει. «Αλλά μόνο αυτό δεν επαρκεί για να σβήσουν τα τραύματα. Πολλοί δεν νιώθουν γενικά ασφαλείς και το γεγονός ότι οι περισσότεροι τρομοκράτες σκοτώθηκαν και δεν μπορούν να λοφοδοτήσουν στη δκαιοσύνη τους βαραίνει περισσότερο».

Αλλά και ο Ματιέ Μοντουί φοβάται ότι στο τέλος η δικαστική απόφαση ίσως τον απογοητεύσει. Ο αδελφός του Σεντρίκ, 41ενός ετών σκοτώθηκε στο Μπατακλάν. Ακόμη και σήμερα αισθάνεται ότι του λείπει ένα κομμάτι της ζωής του. «Παίρνω ακόμη αντικαταθλιπτικά και δεν περνά ημέρα που να μην τον σκέπτομαι». Θεωρεί ότι το χρωστά στον αδελφό του να βρίσκεται στο δικαστήριο ως πολιτικός ενάγων. «Ελπίζω να πάρουμε τουλάχιστον κάποιες απαντήσεις σε ερωτήματα, ακόμη κι αν προσπαθώ να μην έχω και πολλές ελπίδες. Οι κατηγορούμενοι δεν θα ζητήσουν συγγνώμη, έχουν εγκλωβιστεί στον φανατισμό και δεν αναγνωρίζουν ούτε καν το δικό μας σύστημα δικαιοσύνης». Ο Ντοζιέ από το μπαρ θέλει να παρακολουθήσει τη δίκη από μακριά. „Κάτι μου λέει ότι δεν πρέπει να είμαι παρών, δεν θα μου κάνει καλό, υπάρχουν πολλοί άλλοι που θα φροντίζουν για να επικρατήσει το δίκαιο» λέει. «Ήθελα εκείνη την ημέρα να πάω στη συναυλία στο Μπατακλάν, αλλά ούτε εγώ ούτε η τότε φίλη μου μπορούσαμε» θυμάται και συνειδητοποιεί ότι θα μπορούσε το όνομά του να ήταν γραμμένο στην αναμνηστική πλακέτα των νεκρών. Η σκέψη τον πονά. Σύντομα πρόκειται να εγκαταλείψει το Παρίσι και να αφήσει πίσω του την πόλη και τις τραυματικές αναμνήσεις του.

Λίζα Λουίς

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου