Είναι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Γιατρός, μητέρα επτά παιδιών και με σημαντική πολιτική σταδιοδρομία στη Γερμανία, θα μπορούσε να βγει στη σύνταξη καθώς συμπληρώνει τα 65 της χρόνια. Ωστόσο, δεν θέλει να εγκαταλείψει την ενεργό δράση. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε σήμερα επισήμως ότι θέτει υποψηφιότητα για μία ακόμη θητεία στην ηγεσία της Κομισιόν μετά τις ευρωεκλογές και μέχρι το 2029. Προκειμένου να τηρηθεί το κομματικό «πρωτόκολλο», το ανακοίνωσε βέβαια πρώτος ο πρόεδρος των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών (CDU) Φρίντριχ Μερτς σε κοινή συνέντευξη τύπου με την φον ντερ Λάιεν στο Βερολίνο, το μεσημέρι της Δευτέρας.

Κι όμως, το όνομά «φον ντερ Λάιεν» δεν πρόκειται να εμφανιστεί στα ψηφοδέλτια. Οι Ευρωπαίοι πολίτες δεν μπορούν ακόμη να ψηφίσουν απευθείας φον ντερ Λάιεν ή οποιονδήποτε άλλον θεωρούν κατάλληλο. Κατά τα ισχύοντα, πρόεδρος της Κομισιόν ορίζεται ο εκλεκτός της πολιτικής ομάδας που αναδεικνύεται πρώτη πολιτική δύναμη στις ευρωεκλογές. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, πρώτη δύναμη θα παραμείνει το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), η παράταξη της Κεντροδεξιάς, που είναι και η πολιτική «οικογένεια» της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Εύσημα από Γιούνκερ

Σύμφωνα με τη διαδικασία των «κορυφαίων υποψηφίων» (Spitzenkandidaten) που είχε εφαρμοστεί στις ευρωεκλογές του 2014, o εκλεκτός της κάθε πολιτικής ομάδας ορίζεται πριν τις ευρωεκλογές ώστε να γνωρίζουν οι ψηφοφόροι σε ποιον δίνουν- εμμέσως, έστω- την ψήφο τους. Έτσι αναδείχθηκε πρόεδρος της Κομισιόν ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ. Ωστόσο, στις επόμενες ευρωεκλογές το 2019, η διαδικασία αυτή εγκαταλείφθηκε καθώς η αρχική υποψηφιότητα του Γερμανού Μάνφρεντ Βέμπερ δεν συγκέντρωσε καθολική αποδοχή μεταξύ των 27 κρατών-μελών. Τελικά προέκυψε η υποψηφιότητα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Σήμερα πάντως και ο Γιούνκερ απονέμει εύσημα στη διάδοχό του. «Νομίζω ότι η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει κάνει καλή δουλειά» δήλωσε πρόσφατα ο Λουξεμβούργιος πολιτικός στη Γερμανική Ραδιοφωνία (DLF). «Γνωρίζω τί σημαίνει αυτή η δουλειά, γνωρίζω και τις δυσκολίες της. Δεν είναι μόνο η πιο σημαντική, αλλά και η πιο δύσκολη θέση στην ΕΕ. Δεν μπορεί ο καθένας να τη φέρει εις πέρας. Εκείνη όμως μπορεί…»

Τώρα φαίνεται ότι ο Φριντριχ Μερτς θέλει να επαναφέρει τη διαδικασία των Spitzenkandidaten. Σε μήνυμά του στην πλατφόρμα X χρησιμοποιεί και ο ίδιος τον όρο «κορυφαία υποψήφιος», ενώ παράλληλα πλέκει το εγκώμιο της φον ντερ Λάιεν που, όπως επισημαίνει, «στα προηγούμενα πέντε χρόνια απέδειξε ότι διαθέτει ηγετικές ικανότητες»

Προσεχώς: Ευρωπαίος Επίτροπος για την Άμυνα

Κατά κάποιον τρόπο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε ήδη προαναγγείλει την υποψηφιότητά της μιλώντας το Σάββατο, στη Διεθνή Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια. Εν μέσω πολλαπλών κρίσεων και με δεδομένο το αίτημα για αύξηση  αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη, αλλά με οικονομίες κλίμακας για τον περιορισμό του κόστους, η πρόεδρος της Κομισιόν ανακοίνωσε ότι «η ΕΕ θα πρέπει, χωρίς αμφιβολία, να ενισχύσει την αμυντική της βιομηχανία. Πρέπει να βελτιώσουμε την παραγωγή μας στον τομέα της άμυνας. Γι αυτό η Κομισιόν θα παρουσιάσει μία νέα στρατηγική για την αμυντική βιομηχανία, μέσα στις επόμενες τρεις εβδομάδες».

Βασικοί άξονες της νέας στρατηγικής θα είναι η αύξηση των αμυντικών δαπανών, η θέσπιση κοινών κανόνων για προμήθειες εξοπλισμών σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς και η ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των αμυντικών συστημάτων. Ζητούμενο είναι όμως και η διαλειτουργικότητα μεταξύ ΕΕ-Ουκρανίας. Για τον σκοπό αυτό προβλέπεται μάλιστα ένα νέο «γραφείο συντονισμού» στο Κίεβο. Αλλά και στις Βρυξέλλες αναμένονται αλλαγές, σε επίπεδο προσώπων. «Εάν είμαι η επόμενη πρόεδρος της Κομισιόν, θα θεσπίσω ένα νέο χαρτοφυλάκιο Επιτρόπου για την Άμυνα» δηλώνει στο Μόναχο η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Μαρκ Ρούτε στο ΝΑΤΟ;   

Η οριστικοποίηση της υποψηφιότητας φον ντερ Λάιεν για την Κομισιόν αναμένεται να προκαλέσει πολλές «καραμπόλες» στο πολιτικό προσωπικό της γηραιάς ηπείρου, όπως άλλωστε συνέβαινε και το 2019 πριν από τις ευρωεκλογές. Σήμερα αναζητείται διάδοχος του Σαρλ Μισέλ στην ηγεσία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αλλά και νέος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ. Και εδώ είχε ακουστεί το όνομα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Δημοσίευμα στην κυριακάτικη έκδοση της εφημερίδας Die Welt υποστηρίζει ότι ο ίδιος ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς είχε αποτρέψει τη μετάβασή της στο ΝΑΤΟ και τώρα ο απερχόμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε θεωρείται πλέον φαβορί για να διαδεχθεί τον Νορβηγό Γιενς Στόλτενμπεργκ στη θέση του γενικού γραμματέα της Ατλαντικής Συμμαχίας.

Εάν τα καταφέρει, θα είναι ο τρίτος Ολλανδός που ηγείται του πολιτικού σκέλους της Συμμαχίας, μετά τους Γιόζεφ Λουνς και Τζέικομπ Σέφερ. Ήδη από τον Οκτώβριο o Ρούτε είχε εκδηλώσει ενδιαφέρον, για να δηλώσει όμως αργότερα ότι μάλλον «έκανε λάθος» που γνωστοποίησε τόσο νωρίς την υποψηφιότητά του. Το Σάββατο, πάντως, ο Μαρκ Ρούτε εμφανίστηκε δίπλα-δίπλα με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη Διάσκεψη του Μονάχου, για να καταθέσει τις δικές του σκέψεις για το ζήτημα της Ουκρανίας.

 «Πρέπει να κρατήσουμε σταθερή πορεία» λέει ο Ολλανδός πολιτικός. «Ναι, είναι δύσκολο, αλλά βλέπουμε ότι η Ουκρανία κατάφερε να ανακτήσει μέρος του εδάφους που είχε καταλάβει η Ρωσία πριν από δύο χρόνια. Και ναι, θα θέλαμε να είχαν καταφέρει περισσότερα, αλλά πρέπει και να τους βοηθήσουμε περισσότερο. Αυτό σημαίνει ότι θα αυξήσουμε τις δαπάνες μας για την άμυνα, ώστε να βοηθήσουμε τους Ουκρανούς να αυξήσουν τη δική τους παραγωγή όπλων, να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες ποσότητες πυρομαχικών και τα συστήματα αεράμυνας που χρειάζονται».

(dpa, AP, AFP)