Υπάρχει κίνδυνος να εκδηλωθεί μια νέα Ιντιφάντα στη Μέση Ανατολή; Το ερώτημα αυτό τίθεται ολοένα συχνότερα με αφορμή την κλιμάκωση της βίας μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων τις τελευταίες ημέρες. Ο πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής των Παλαιστινίων Σαέμπ Ερεκάτ δήλωσε το περασμένο Σαββατοκύριακο σε παλαιστινιακό ραδιοφωνικό σταθμό ότι διακρίνει στη σημερινή συγκυρία ορισμένες παραλληλίες με το διάστημα κατά το οποίο ξεκίνησε η δεύτερη Ιντιφάντα το 2000. Και η ισραηλινή μυστική υπηρεσία Shin Bet δεν αποκλείει, σύμφωνα με δημοσίευμα της ισραηλινής εφημερίδας Jerusalem Post, μια νέα Ιντιφάντα.

Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές ότι τις τελευταίες ημέρες υπήρξε κλιμάκωση της βίας. Το Σαββατοκύριακο που πέρασε σημειώθηκαν επανειλημμένες συγκρούσεις μεταξύ νεαρών Παλαιστινίων και Ισραηλινών στρατιωτών και αστυνομικών στη Δυτική Όχθη και στην ανατολική Ιερουσαλήμ. Βίαιες αντιπαραθέσεις υπήρξαν και με εξτρεμιστές εποίκους στη Δυτική Όχθη. Η ισραηλινή αεροπορία εξαπέλυσε χθες επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας, από όπου είχε προηγουμένως εκτοξευθεί πύραυλος εναντίον του Ισραήλ.

Θρησκευτικοί εξτρεμιστές εκμεταλλεύονται το κλίμα σύγκρουσης

Ιδιαίτερα ανησυχητικό θεωρείται το γεγονός ότι οι συγκρούσεις γίνονται ολοένα συχνότερα αντικείμενο εκμετάλλευσης από θρησκευτικούς εξτρεμιστές. Ένας νεαρός Παλαιστίνιος που σκότωσε το Σαββατοκύριακο έναν Ισραηλινό με μαχαίρι στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ ήταν μέλος της εξτρεμιστικής οργάνωσης Ισλαμική Τζιχάντ. «Η τρίτη Ιντιφάντα άρχισε», φέρεται να είχε γράψει νωρίτερα ο δράστης στο προφίλ του στο facebook, σύμφωνα με πληροφορίες της ισραηλινής εφημερίδας Arutz Sheva.

Μπορεί η Ισλαμική Τζιχάντ να μην ανέλαβε την ευθύνη για τη δολοφονική επίθεση, ωστόσο το διαδικτυακό περιοδικό Al Monitor, που εστιάζει στις πολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και έχει έδρα την Ουάσιγκτον, εκφράζει φόβους ότι οι συγκρούσεις στην περιοχή ενδέχεται να αποκτήσουν εντονότερο θρησκευτικό χαρακτήρα. «Σε μια εποχή που εκφραστές του θρησκευτικού φανατισμού από όλες τις πλευρές έχουν ολοένα μεγαλύτερη απήχηση σε πλατιά στρώματα του πληθυσμού, η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή κυριαρχείται βαθμιαία και αυτή από οργανώσεις όπως το Ισλαμικό Κράτος, την Αλ Κάιντα, τη Χεζμπολά, τη Χαμάς και άλλες. Και στο Ισραήλ θρησκευτικοί ζηλωτές διαπίστωσαν πόσο απλό είναι να προκαλέσουν αναβρασμό σε ολόκληρη την περιοχή».

Η περαιτέρω κλιμάκωση δεν μπορεί να αποκλειστεί, δεδομένου ότι εξτρεμιστικά στοιχεία έχουν κερδίσει έδαφος και στις δύο πλευρές.

Επικρίσεις για τη στάση της ισραηλινής κυβέρνησης

Η Jerusalem Post επικρίνει τη στάση της κυβέρνησης του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί να σκεφτεί τίποτα άλλο πέρα από τη δημιουργία νέων σημείων ελέγχου και την απαγόρευση κυκλοφορίας οχημάτων σε δρόμους που θεωρούνται στρατηγικής σημασίας για την ασφάλεια. Σύμφωνα με την ίδια εφημερίδα, είναι κατανοητό να απορρίπτουν οι Παλαιστίνιοι το ενδεχόμενο να ξεκινήσουν και πάλι από την αρχή τις διαπραγματεύσεις. «Θέλουν επιτέλους να γνωρίζουν που θα οδηγήσουν αυτές οι διαπραγματεύσεις».

Ωστόσο, η ισραηλινή εφημερίδα δεν παραλείπει να επισημαίνει και τις ευθύνες της παλαιστινιακής πλευράς για το σημερινό αδιέξοδο. Όπως υπογραμμίζει, δεν αξιοποίησαν τη διακοπή της εποικιστικής δραστηριότητας πριν από πέντε χρόνια προκειμένου να επιφέρουν σοβαρή πρόοδο των διμερών συνομιλιών. «Όπως και το Ισραήλ, δεν είναι πρόθυμοι (σ.σ. οι Παλαιστίνιοι) να προβούν σε συμβιβασμούς».

Κέρστεν Κνιπ / Άρης Καλτιριμτζής