«Τα 90 είναι τα νέα 60» επιγράφεται άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση της οικονομικής επιθεώρησης Handelsblatt με αφορμή τις προτάσεις της Κομισιόν για μερική αναθεώρηση των κριτηρίων του Μάαστριχτ. Σύμφωνα με αυτές, το Σύμφωνο Σταθερότητας εξακολουθεί να περιορίζει το δημόσιο χρέος στο 60% του ΑΕΠ, όμως για τα κράτη-μέλη που έχουν ήδη υψηλό χρέος ορίζεται ένας πιο χαλαρός «ενδιάμεσος στόχος» στο 90% του ΑΕΠ. Το σχόλιο της γερμανικής εφημερίδας: «Η Κομισιόν συνθηκολογεί μπροστά στη θλιβερή πραγματικότητα. Μετά την επιδημία του κορωνοϊού το δημόσιο χρέος φτάνει το 186% στην Ελλάδα και το 148% στην Ιταλία. Στον κύκλο των 'χωρών υψηλού κινδύνου' ανήκουν επίσης Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο και Κύπρος, με το κρατικό χρέος να υπερβαίνει το όριο του 90%».

Θα είχε όμως νόημα η απαρέγκλιτη εφαρμογή των κανόνων δημοσιονομικής πειθαρχίας; Όπως παρατηρεί η Handelsblatt, «το να επιμένει κανείς υπό αυτές τις συνθήκες να μειωθεί το χρέος στο 60% εντός 20 ετών, όπως ορίζουν οι κανόνες μέχρι σήμερα, δεν θα ήταν μόνο εξωπραγματικό. Θα ήταν και αναποτελεσματικό από οικονομικής άποψης, καθώς μία πολιτική υπερβολικών περικοπών θα οδηγούσε κατευθείαν στην ύφεση. Δεν μπορεί παρά να επιδοκιμάσει κανείς το γεγονός ότι τα κράτη έχουν στη διάθεσή τους περισσότερο χρόνο και μεγαλύτερη ευελιξία, για να μειώσουν το χρέος τους».

Ο Σολτς και η Ευρώπη

«Συμφωνία-λάιτ» για το πλαφόν στο φυσικό αέριο βλέπουν πολλά γερμανικά μέσα ενημέρωσης μετά τη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών, με τις λεπτομέρειες να μην έχουν ακόμη αποσαφηνιστεί. Πάντως η διαπραγματευτική τακτική του καγκελάριου Όλαφ Σολτς σχολιάζεται με κριτική διάθεση. H Süddeutsche Zeitung σημειώνει: «Στο Βερολίνο, στην καγκελαρία για την ακρίβεια, φαίνεται ότι κανείς δεν καταλαβαίνει (ή δεν θέλει να καταλάβει) πόση ζημιά προκαλούν στην υπόλοιπη Ευρώπη οι μοναχικές αποφάσεις του Όλαφ Σολτς, που ενίοτε μοιάζουν να υπαγορεύονται από πείσμα. Η Ευρώπη διέρχεται τη μεγαλύτερη κρίση από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Διαχείριση της κρίσης σημαίνει, σε μεγάλο βαθμό, επικοινωνία. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν τι κάνεις για την κρίση, άλλες κυβερνήσεις πρέπει να γνωρίζουν πώς και γιατί το κάνεις. Η επικοινωνία του Όλαφ Σολτς σε ευρωπαϊκό επίπεδο περιορίζεται σε μία πρόταση, η οποία στην καλύτερη περίπτωση φανερώνει άγνοια και στη χειρότερη υπεροψία: Η Γερμανία κάνει τα πάντα σωστά».

«Τα κράτη-μέλη της ΕΕ συμφωνούν σε ένα πλαφόν για τις τιμές του φυσικού αερίου - παρά την αντίσταση της Γερμανίας» είναι ο πρωτοσέλιδος τίτλος της Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ). Σε σχόλιό της με τίτλο «Η τέχνη του εφικτού» η εφημερίδα παρατηρεί: «Στη σημερινή συγκυρία προφανώς δεν μπορούσε να προκύψει τίποτα καλύτερο στη σύνοδο κορυφής από έναν φαινομενικό συμβιβασμό, τον οποίο όλοι οι συμμετέχοντες θεωρούν επιτυχή, υπό την έννοια ότι οι σημαντικές αποφάσεις αναβάλλονται». Η εφημερίδα της Καρλσρούης Badische Neueste Nachrichten προειδοποιεί: «Ένας από τους λόγους που οδήγησαν τον Ρώσο πρόεδρο στην απόφαση για εισβολή στην Ουκρανία, είναι ότι θεωρεί την ΕΕ ένα συνονθύλευμα εγωκεντρικών, μαλθακών και παρηκμασμένων (πολιτικών). Στην αρχή φαινόταν να κάνει λάθος, γιατί η ΕΕ αντέδρασε με μία ομαδικότητα και αποφασιστικότητα, που εξέπληξε πρωτίστως την ίδια. Αλλά όσο περισσότερο διαρκεί ο πόλεμος, όσο πλησιάζει ο χειμώνας και όσο η ζωή ακριβαίνει εν μέσω κρίσης, τόσο πληθαίνουν οι ρωγμές στη συνοχή της ΕΕ».

«Ακόμη δεν έχει πληρωθεί ο λογαριασμός του Brexit»

Σε ένα από τα χαρακτηριστικά, ευφάνταστα εξώφυλλά του, το περιοδικό DER SPIEGEL παρουσιάζει τη Μ.Βρετανία ως ...μπανανία, δίνοντας μάλιστα σχήμα μπανάνας στον Big Ben, το σύμβολο του Λονδίνου. Τη δική του ερμηνεία για τα όσα συμβαίνουν δίνει, μιλώντας στο γερμανικό περιοδικό, ο Βρετανός οικονομολόγος και καθηγητής στο πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης Άνταμ Τουζ. Στο ερώτημα, τί έκανε λάθος η απερχόμενη πρωθυπουργός Λιζ Τρας, απαντά: «Προσπάθησε να επαναλάβει την μπλόφα του Brexit σε ένα ανώτερο επίπεδο. Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι οικονομικές συνέπειες της αποχώρησης από την ΕΕ είχαν υπερκαλυφθεί από τη χαλαρή νομισματική πολιτική. Θα λέγαμε ότι ο λογαριασμός του Brexit ακόμη δεν έχει πληρωθεί μέχρι σήμερα. Σε μερικούς Τόρις αυτό δημιούργησε την λανθασμένη εντύπωση ότι είναι υπερβολικός ο φόβος της πειθαρχίας που θα επέβαλλαν οι αγορές και ότι κατά κάποιον τρόπο τα πάντα επιτρέπονται. Εκπρόσωποι αυτής της γενιάς των Τόρις είναι η Τρας και ο έμπιστος συνεργάτης της Κουάσι Κουαρτένγκ. Ονειρεύονταν μία Global Britain και ήθελαν να επιστρέψουν στον Θατσερισμό».

Ποια μπορεί να είναι η λύση στο σημερινό αδιέξοδο; Σύμφωνα με τον Βρετανό καθηγητή «το κόστος του Brexit γίνεται όλο και πιο ορατό, οι περισσότεροι το θεωρούν πλέον λάθος. Αλλά και στο ζήτημα της μετανάστευσης έχουν αλλάξει οι διαθέσεις, γιατί οι Βρετανοί αντιλαμβάνονται ότι χωρίς τους αλλοδαπούς εργαζόμενους δεν μπορεί να λειτουργήσει η οικονομία, ούτε το σύστημα υγείας. Μία κυβέρνηση των Εργατικών θα μπορούσε να προσπαθήσει να κάνει το καλύτερο σε αυτή την άσχημη κατάσταση, για παράδειγμα συνάπτοντας μία νέα εμπορική συμφωνία με την ΕΕ».

Γιάννης Παπαδημητρίου