Σε λιγότερες από δύο εβδομάδες η κατάσταση στη Χιλή άλλαξε κατά 180 μοίρες. Ενώ στις 8 Οκτωβρίου ο πρόεδρος Σεμπάστιαν Πινέρα υπερήφανος έλεγε στην τηλεοπτική κάμερα, ότι εν μέσω αναταραχών σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, η Χιλή φαντάζει ως όαση με σταθερή δημοκρατία, την περασμένη Κυριακή μιλούσε για έναν «πόλεμο εναντίον ενός πανίσχυρου εχθρού», στον οποίο βρίσκεται η χώρα του. Στην ομιλία του δεν έκανε κανένα διαχωρισμό ανάμεσα στις βίαιες συγκρούσεις και στα πολιτικά αιτήματα των διαδηλωτών.

«Χιλή αφυπνίσου»

Δεν πρόλαβαν να περάσουν 24 χώρες και ο Πινέρα εμφανίστηκε και πάλι στην τηλεόραση κάνοντας έκκληση στην αντιπολίτευση μαζί με την κυβέρνηση να αναζητήσουν λύση στη σοβαρή κοινωνική κρίση χωρίς να πάρει πίσω την κριτική του για τους διαδηλωτές. Οι διαδηλώσεις συνεχίζονται, αλλά ανάμεσα στα οδοφράγματα, τις φωτιές και άλλες ακραίες εκδηλώσεις υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες Χιλιανοί που ειρηνικά χτυπούν κατσαρόλες ως δείγμα ειρηνικής διαμαρτυρίας έχοντας απέναντί τους 9.400 στρατιώτες. «Χιλή αφυπνίσου», είναι το σύνθημα που ακούγεται πολύ στους δρόμους. «Η κατάσταση είναι τόσο νέα και βίαιη, που η κυβέρνηση δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα», λέει ο Ρομπέρτο Μέντεζ, εμπειρογνώμων περί τα οικονομικά στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Σαντιάγκο της Χιλής. «Η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης αποτελεί έκφραση αυτή της αδυναμίας». Από το 1987, την εποχή της δικτατορίας, δεν έχουν εμφανιστεί τανκς στους δρόμους της Χιλής για να επαναφέρουν την δημόσια τάξη. Όμως κι αυτό δεν μπόρεσε να ησυχάσει τους κατοίκους από το θυμό τους. Ούτε και η ακύρωση της αύξησης τιμής του εισιτηρίου στο μετρό, που ήταν και η αφορμή για τη λαϊκή οργή, δεν ηρέμησε τους κατοίκους.

«Ο πρόεδρος προσπάθησε να σβήσει τη φωτιά με βενζίνη. Με στρατιώτες στους δρόμους δεν μπορεί να επιβάλει διάλογο» έγραψε η πρώην επικεφαλής των φοιτητικών αναταραχών και σήμερα βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Χιλής Καμίλα Βαλέχος στο twitter. Μια φράση που ακούστηκε και από πολλούς εκπροσώπους της αντιπολίτευσης. Η Μαρία Λάγκος, διευθύντρια του μη κυβερνητικού Ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Latinobarometro είπε στη DW: «Η κυβέρνηση έστειλε το στρατό στους δρόμους, αν και γνώριζε ότι οι στρατιώτες δεν θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την τάξη. Οι Χιλιανοί δεν φοβούνται πια τον στρατό και του εναντιώνονται».

Πρώτα μέτρα προς τη σωστή κατεύθυνση

Αλλά η αύξηση του κόστους στις συγκοινωνίες είναι η απαρχή για τις διαμαρτυρίες, όπως έγραψαν πολλοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; «Υπάρχουν προβλήματα με τις συντάξεις, την υγεία και την αύξηση της εγκληματικότητας, παντού όπου το κράτος κάνει λάθη. Εκτός αυτού υπάρχουν σκάνδαλα διαφθοράς στην πολιτική, την οικονομία, τον στρατό» λέει ο οικονομολόγος Ρομπέρτο Μεντέζ. «Νομίζω ότι επρόκειτο για ξέσπασμα θυμού αλλά όχι εμφάνιση κάποιου πολιτικού κινήματος». Η διευθύντρια του  Latinobarometro Μάρτα Λάγκος διαφωνεί και κάνει λόγο για «εξέγερση», που θα οδηγήσει έτσι ή αλλιώς «σε τροποποίηση του Συντάγματος». Ο Μανουελ Χοσέ Οσαντόν, γερουσιαστής στη χιλιανή Γερουσία και μέλος του κεντροδεξιού κυβερνητικού συνασπισμού του προέδρου Πινέρα, ασκεί αυτοκριτική.  «Δεν πρέπει να κλείσουμε τα μάτια απέναντι στη δυσαρέσκεια. Παντού υπάρχουν άνθρωποι που διαμαρτυρόμενοι χτυπούν κατσαρόλες και τηγάνια. Είδα τις διαμαρτυρίες των ανθρώπων που δεν καταλαβαίνουν την πολιτική μας και θέλουν να δηλώσουν ότι υπάρχει αδικία και ανισότητα. Καταδικάζω τη βία αλλά ζητώ παράλληλα να καθίσουμε μαζί και να βρούμε λύσεις. Δεν μπορεί να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη χωρίς κοινωνική ειρήνη».

Ο Πινέρα φαίνεται ότι πήρε το μήνυμα και θέλει τώρα να κατευνάσει τα πνεύματα με ένα πακέτο μεταρρυθμίσεων προς όφελος των λαϊκών τάξεων. Σε τηλεοπτικό διάγγελμα προχθές το βράδυ εξήγγειλε αύξηση της κατώτατης σύνταξης και του κατώτατου ημερομισθίου, μείωση των τιμών φαρμάκων, αύξηση των φόρων στους πλούσιους και μείωση της βουλευτικής αποζημίωσης και των μισθών δημόσιων υπαλλήλων. «Τα προβλήματα συσσωρεύτηκαν τα τελευταία χρόνια κι εμείς δεν ήμασταν σε θέση να τα εντοπίσουμε», τόνισε ζητώντας συγγνώμη από τον λαό του.     

Χοσέ Ουρεχόλα/dw/dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου