Η ζωή στην Παλανγκαράγια στο νησί Βόρνεο της Ινδονησίας με τους 258.000 κατοίκους κυλά ήρεμα. Εκεί υπάρχει ένα διάσημο, κρατικό Πανεπιστήμιο ονόματι Universitas Palangka Raya. Aρκετές επιχειρήσεις έχουν επίσης εδώ την έδρα τους. Η κίνηση στους δρόμους και το άγχος είναι σπάνια φαινόμενα. Για πόσο ακόμη όμως; Η Ινδονησία είναι η τέταρτη μεγαλύτερη χώρα του κόσμου με 250 εκατομμύρια κατοίκους και πάνω από 17.000 νησιά. Η κυβέρνηση της χώρας σχεδιάζει έτσι να μεταφέρει την πρωτεύουσά της από την Τζακάρτα στην Παλανγκαράγια.

Για πολλούς λόγους. Ένας είναι σίγουρα το τεράστιο κυκλοφοριακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει –ίσως πρόκειται για τα χειρότερα μποτιλιαρίσματα στην Ασία. Ένας όμως πιο βασικός λόγος είναι ότι το 40% της νυν πρωτεύουσας βρίσκεται κάτω από τη στάθμη της θάλασσας, αντιμετωπίζοντας σοβαρά προβλήματα με πλημμύρες. Η εναλλακτική επιλογή της Παλανγκαράγια φαντάζει ιδανική και για μερικούς ακόμη λόγους. Λόγω της γεωγραφικής θέσης και μορφολογίας της είναι καλύτερα προστατευμένη από σεισμούς και εκρήξεις ηφαιστείων, σε αντίθεση με άλλα σημεία της χώρας. «Πρέπει να λάβουμε υπόψη το συμφέρον του έθνους μας αλλά και πώς η χώρα μας θα σταθεί μελλοντικά απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό» ανέφερε πρόσφατα ο πρόεδρος της χώρας, Τζόκο Ουιντόντο προσθέτοντας: «Η Ινδονησία χρειάζεται μια έξυπνη, πράσινη και όμορφη πρωτεύουσα». Η μεταφορά πρωτεύουσας υπολογίζεται να διαρκέσει δέκα χρόνια.

Μια πρακτική που έχουν ακολουθήσει κι άλλες χώρες

Στον 20ό αιώνα και άλλες χώρες κατά περιόδους μετέφεραν τις πρωτεύουσές τους. Για παράδειγμα η Βραζιλία από το Ρίο στη Μπραζίλια. Το Πακιστάν από το Καράτσι στο Ισλαμαπάντ, η Τανζανία από το Νταρ ες Σαλάμ στη Ντοντόμα, η Μιανμάρ από το Ρανγκούν στο Νέπιντο. Πολλές χώρες μετέφεραν τις πρωτεύουσές τους από παραθαλάσσιες περιοχές στην ενδοχώρα ώστε να είναι καλύτερα προστατευμένες από αποικιακές δυνάμεις ή απλώς γιατί ήθελαν μια νέα αρχή. Μια νέα αρχή ήθελε και η Γερμανία μετά την Επανένωση, οπότε η πρωτεύουσα της Δυτικής Γερμανίας μεταφέρθηκε από τη Βόννη στο Βερολίνο, το οποίο έγινε η πρωτεύουσα της Επανενωμένης Ομοσπονδιακής Γερμανίας.

Σήμερα εκτός από την Ινδονησία, παρόμοια κατά κάποιο τρόπο σχέδια και η Αίγυπτος. Η κυβέρνηση σχεδιάζει ήδη να μεταφέρει το διοικητικό κέντρο της πρωτεύουσας από το Κάιρο, 50 χλμ. ανατολικότερα προς την έρημο. Το όλο εγχείρημα θα κοστίσει συνολικά πάνω από 40 εκατομμύρια ευρώ σύμφωνα με εκτιμήσεις. Για την ώρα δεν έχει ακουστεί πάντως ως πιθανό όνομα το «Νέο Κάιρο». Ο Economist έχει χαρακτηρίσει το όλο πολεοδομικό πρότζεκτ ως «Ελέφαντα μέσα στην έρημο». Η κυβέρνηση του Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι εντάσσει τη μεταφορά του κυβερνητικού και διοικητικού κέντρου της χώρας σε μια σειρά μεγαλεπήβολων πολεοδομικών σχεδίων. Ήδη το κοινοβούλιο της Αιγύπτου αναμένεται να μετακομίσει εντός του καλοκαιριού.

Και σε άλλες χώρες, αν όχι όλα τα κυβερνητικά κτήρια, τουλάχιστον μέρος αυτών, έχει μεταφερθεί σε μικρότερες πόλεις. Μια τέτοια πρακτική έχουν επιλέξει η Δανία, η Νορβηγία, το Μεξικό, η Νότια Κορέα, η Μαλαισία. Το γεγονός αυτό στην πράξη έχει αλλάξει πολύ και τον τρόπο εργασίας μεταξύ υπηρεσιών που έχουν δύο έδρες. Για παράδειγμα οι κλασικές συσκέψεις σε γραφείο έχουν δώσει τη θέση τους στις βιντεοκλήσεις, ενώ μεγάλο μέρος της εσωτερικής επικοινωνίας γίνεται μέσω email και τηλεφώνου. Έτσι κάπως καταπολεμάται η ατέρμονη γραφειοκρατία ενώ για πολλούς υπαλλήλους είναι πιο εύκολο να βρουν οικονομικά διαμερίσματα και μια καλύτερη ποιότητα ζωής σε μικρές πόλεις.

Κρίστοφ Σάτορ, Γιοχάνες Σμιτ-Τέγκε / dpa

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη