Ήταν μία γιορτή της Δημοκρατίας. Αν και θα μπορούσαν να το δουν και αλλιώς οι κερδισμένοι των εκλογών, που ξαφνικά έβλεπαν την εξουσία να γλιστράει μέσα από τα χέρια τους. Γιατί οι νικητές των βουλευτικών εκλογών του 1969 στη Γερμανία δεν ήταν οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του Βίλλυ Μπραντ (42,7%), αλλά η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) του Κουρτ Κίζινγκερ (46,1%), που όμως δεν μπορούσε να συγκυβερνήσει με κανέναν.

Με την στήριξη των… Φιλελευθέρων

Άλλωστε μόνο ένας πιθανός υποψήφιος υπήρχε. Ήταν το Φιλελεύθερο Κόμμα (FDP) του Βάλτερ Σέελ και του Χανς Ντίτριχ Γκένσερ, ο οποίος αργότερα έμελλε να γίνει ο μακροβιότερος υπουργός Εξωτερικών στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Γερμανίας. Σε μία ιστορική εξέλιξη, το FDP αποφάσισε να συμπράξει με το SPD.

Βέβαια το FDP της εποχής εκείνης δεν ήταν οι Φιλελεύθεροι των hedge funds, ήταν οι Φιλελεύθεροι του εκσυγχρονισμού, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του Κοινωνικού Φιλελευθερισμού. Εκείνοι άνοιξαν την πόρτα της εξουσίας, για να την περάσει πρώτος ο Βίλλυ Μπραντ (κι αυτοί μαζί του, όμως).

Άναυδοι έμειναν οι χρονογράφοι της εποχής: Ο «ατσαλάκωτος» Κίζινγκερ, άλλοτε μέλος του ναζιστικού κόμματος και ανώτερο στέλεχος του υπουργείου Εξωτερικών ως το 1945, αποχωρεί από την εξουσία παρότι κέρδισε τις εκλογές, για να τον διαδεχθεί ποιος; Ο Βίλλυ Μπραντ, ο άνθρωπος που διέφυγε στη Νορβηγία θαλασσοδαρμένος και κρυμμένος σε ψαροκασέλες για να αποφύγει τον πόλεμο και τους ναζί, που κατηγορήθηκε αργότερα ως άπατρις και ρίψασπις, που λοιδορήθηκε από υπερσυντηρητικούς ψηφοφόρους ως «αγνώστου πατρός» και ποιος ξέρει τι άλλο... Για μία ακόμη φορά επιβεβαιωνόταν πάντως ότι οι Γερμανοί ψηφοφόροι απεχθάνονται τα «πολιτικά τζάκια».

Φρέσκος αέρας στην εξουσία

«Θέλουμε να τολμήσουμε περισσότερη Δημοκρατία» ήταν το κεντρικό σύνθημα του ομοσπονδιακού καγκελάριου Μπραντ στον απόηχο του κινήματος του '68, αλλά και της δολοφονίας του Ρούντι Ντούτσκε, που είχε οδηγήσει τη Γερμανία σε μία πρωτοφανή μεταπολεμική πόλωση. Οι πρώτες μεταρρυθμίσεις ανοίγουν διάπλατα τις πόρτες των θεσμών, για να φύγει η ναφθαλίνη δεκαετιών:

Ενίσχυση εργασιακών δικαιωμάτων, ψήφος στα 18, εκσυγχρονισμός του οικογενειακού δικαίου, προσωπική και σεξουαλική αυτοδιάθεση, φιλελευθεροποίηση των αμβλώσεων. Κι ακόμη: Εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, νέα πανεπιστήμια, δικαίωμα οικονομικής ενίσχυσης για άπορους φοιτητές. Όλα αυτά με υπογραφή Βίλλυ Μπραντ.

Κι όμως, ήταν ο ίδιος Βίλλυ Μπραντ που το 1968, εντός του «Μεγάλου Συνασπισμού» με τους Χριστιανοδημοκράτες, είχε συμπράξει στην ψήφιση των «νόμων έκτακτης ανάγκης», σε μία προσπάθεια να βάλει ένα πλαίσιο στις κινητοποιήσεις της εποχής. Η νέα νομοθεσία καθιέρωνε περιορισμούς σε μία σειρά θεμελιωδών δικαιωμάτων, ενώ θέσπιζε ακόμη και την παρακολούθηση των τηλεφωνικών επικοινωνιών ή της συμβατικής αλληλογραφίας, εάν αυτό κρίνεται απαραίτητο για την αποφυγή συνταγματικής εκτροπής. 

Αντιφάσεις και κρίσεις

Δεν ήταν το μόνο παράδοξο του ανδρός. Θα χρειαστεί χρόνος μέχρι να μάθουμε περισσότερα για τις εσωτερικές αντιφάσεις του Βίλλυ Μπραντ, το υπέρμετρο ψυχολογικό αντίτιμο που πλήρωσε για να κρατήσει ζωντανό τον μύθο του, την μοναξιά του στα δύσκολα, την ταραχώδη προσωπική του ζωή.

Σε ένα σημείο φαίνεται να συμφωνούν όλοι: Ο χαρισματικός Βίλλυ Μπραντ ενέπνευσε πολλούς να τολμήσουν κι εκείνοι «περισσότερη Δημοκρατία». Με όλες τις δυσκολίες και τις αντιφάσεις που ενέχει η Δημοκρατία. Θα τους ενέπνεε ακόμη περισσότερο, εάν δεν μεσολαβούσε το πρωτοφανές «σκάνδαλο Γκιγιόμ» που οδήγησε στην παραίτησή του το 1974 και η αδυσώπητη οικονομική κρίση που εκτόξευσε τον πληθωρισμό στο 5%, ενταφιάζοντας πολλές και φιλόδοξες προεκλογικές εξαγγελίες…