Hμέρες γιορτών σε μια Irish Pub του Ανοβέρου. Οι περισσότεροι έχουν άδειες και δεν χάνουν την ευκαιρία να συναντήσουν φίλους για φαγητό ή ποτό. Το Dublin Inn είναι ένα αγαπημένο στέκι για καλή μπύρα. Αλλά τι γίνεται με το κάπνισμα; Το κάπνισμα στο Dublin Inn απαγορεύεται και οι καπνιστές αναγκάζονται να βγουν έξω από το μαγαζί για να καπνίσουν. «Έχω συνηθίσει πλέον» λέει ο Φίλιπ Ρίτμπεργκ, 31 ετών. «Προσωπικά με βολεύει πολύ. Δεν αντέχω τον καπνό» λέει η αδερφή του Φίλιπ, η 28χρονη Γιούλια. Η απαγόρευση του καπνίσματος διχάζει έντονα τη γερμανική κοινή γνώμη. Λογικό, αν λάβει κανείς υπόψη ότι αφορά μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Ο γερμανικός ομοσπονδιακός αντικαπνιστικός νόμος τέθηκε για πρώτη φορά σε ισχύ στη Γερμανία το 2007. Ωστόσο η γερμανική βουλή άφησε ένα ευρύ πεδίο διακριτικής ευχέρειας στα κρατίδια.

Διαφορετικές συνθήκες ανά κρατίδιο

Εξαρχής ήταν έντονη η αντίδραση των ιδιοκτητών εστιατορίων, μπαρ και καφέ. «Το βασικό επιχείρημα τότε έλεγε ότι η απαγόρευση του καπνίσματος θα σκότωνε στην ουσία τα μικρά, συνοικιακά στέκια», αναφέρει ο Κρίστοφερ Λουκ,  εκπρόσωπος του Συνδέσμου Γερμανών Εστιατόρων. Πολλά κρατίδια άσκησαν έντονες πιέσεις στους ιδιοκτήτες για το θέμα του καπνίσματος. «Πολλοί αναγκάστηκαν να ανακαινίσουν τα καταστήματά τους προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις νομοθετικές απαιτήσεις», θυμάται ο Κρ. Λουκ. Οι απώλειες στον κλάδο δεν έχουν καταγραφεί επακριβώς. «Πάντως οικονομικά ο κλάδος έχει σταθεροποιηθεί εκ νέου», σημειώνει ο ίδιος.

Στο μεταξύ πολλοί επιμέρους αντικαπνιστικοί νόμοι στα κρατίδια έχουν αναθεωρηθεί, άλλοι προς μια πιο αυστηρή κι άλλοι προς μια πιο ήπια κατεύθυνση. Το γεγονός ότι ο ομοσπονδιακός νόμος ρυθμίζει μόνο το γενικό πλαίσιο της απαγόρευσης, αφήνοντα περιθώρια ερμηνείας στα κρατίδια, προκαλεί σύγχυση. Όπως παρατηρεί ο Ζίγκφριντ Έλμερ, επικεφαλής της οργάνωσης Pro Rauchfrei, μιας από τις μεγαλύτερες  γερμανικές αντικαπνιστικές οργανώσεις, το γεγονός ότι αφέθηκε μεγάλο περιθώριο διακριτικής ευχέρειας στα κρατίδια οδήγησε σε τελείως διαφορετικές πρακτικές. Στη Βαυαρία, το Ζάαρλαντ και τη Βόρεια Ρηνανία Βεστφαλία ισχύει ο κανόνας της γενικής απαγόρευσης σε εστιατόρια και μπαρ. Από την άλλη στην Κάτω Σαξονία, τη Βρέμη και τη Βάδη Βυρτεμβέργη ισχύουν πολύ ελαστικές ρυθμίσεις, αναφέρει ο Ζίγκφριντ Έλμερ.

Οι καπνιστές στη Γερμανία μειώνονται

Σήμερα ο δημόσιος διάλογος γύρω από το κάπνισμα συνεχίζεται. Ο χώρος των συνοικιακών μπαρ εξακολουθεί να βρίσκεται σε κρίση, όχι όμως τόσο λόγω της απαγόρευσης του καπνίσματος, αλλά εξαιτίας του νομοθετικού πλαισίου που απαγορεύει την είσοδο στους νέους κάτω των 18 καθώς και μη προσφοράς φαγητού.

Από την άλλη πλευρά, όπως σημειώνει ο Ζίγκφριντ Έλμερ, γεγονός είναι ότι πλέον και ένα μεγάλο μέρος των καπνιστών βλέπει θετικά την απαγόρευση, δεδομένου ότι αυτή έχει συμβάλει στη μείωση του καπνίσματος. «Πολλοί καπνιστές με τους οποίους μιλάω θεωρούν ότι η απαγόρευση είναι για καλό, γιατί τους βοηθά να καπνίσουν λιγότερο», λέει χαρακτηριστικά. Σε αυτό συνηγορούν στατιστικά στοιχεία των τελευταίων ετών, σύμφωνα με τα οποία ο αριθμός των καπνιστών που έχουν προσπαθήσει έστω και μια φορά στη ζωή τους να κόψουν το κάπνισμα ανέρχεται στο 65%. Μεταξύ των λόγων οι οποίοι τους έχουν ωθήσει πολλούς σε μια τέτοια απόφαση συγκαταλέγεται και η απαγόρευση του καπνίσματος.

Dpa, Mατίας Άρνολντ / Δήμητρα Κυρανούδη