Στη συνάντηση κορυφής για την προστασία της γης, όπως έμεινε στην ιστορία, όλα τα συμβαλλόμενα μέρη δεσμεύτηκαν μεταξύ άλλων να θεσπίσουν εθνικά προγράμματα για τον περιορισμό των εκπομπών των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και να υποβάλλουν τακτικές εκθέσεις. Από τις βιομηχανικές και πλέον ρυπογόνες συνυπογράφουσες χώρες ζητήθηκε να επιτύχουν τη σταθεροποίηση των δικών τους εκπομπών αερίων του φαινόμενου του θερμοκηπίου στα επίπεδα του 1990, μέχρι το έτος 2000.

Μια διάσκεψη σταθμός στην κλιματική πολιτική

Για τη σημασία της διάσκεψης που έλαβε χώρα πριν από 25 χρόνια μίλησε στη DW ο πρώην γερμανός υπουργός Περιβάλλοντος Κλάους Τέπφερ, ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές του Ρίο:

«Ήταν μια μεγάλη εκδήλωση των ΗΕ που συνέδεσε το περιβάλλον και την ανάπτυξη. Μας οδήγησε στον πυρήνα της σημερινής περιβαλλοντικής μας πολιτικής, δηλαδή της βιώσιμης ανάπτυξης. Υπό αυτή την έννοια η τότε διάσκεψη ήταν σταθμός στην προστασία του κλίματος. Στο Ρίο αποφασίστηκε η Σύμβαση-Πλαίσιο των ΗΕ, τρόπον τινά το σύνταγμα της πολιτικής για το κλίμα. Λίγο αργότερα τέθηκε σε ισχύ και δη και από τους Αμερικανούς».

Κατά πόσον όμως τα Ηνωμένα Έθνη συνεχίζουν να είναι 25 χρόνια μετά και σε εποχές Τραμπ το κατάλληλο φόρουμ για την άσκηση περιβαλλοντικής πολιτικής; Μήπως απαιτούνται στο μεταξύ άλλα φόρα;

«Όχι, δεν υπάρχει εναλλακτική επιλογή ως προς τα ΗΕ (…). Αυτό δεν αποκλείει βέβαια τη λήψη υποστηρικτικών μέτρων από άλλες ομάδες, τύπου G20, που θα συνέλθει σε λίγες μέρες στο Αμβούργο. Υπάρχουν και άλλες, η ΕΕ, το G7, πολλές αμερικανικές πολιτείες. Η Καλιφόρνια, για παράδειγμα, είναι πρωτοπόρος της κλιματικής πολιτικής. Τα ΗΕ λοιπόν δεν είναι το μόνο φόρουμ, αλλά το μοναδικό όπου μπορούν να συμπορευτούν και να δεσμευτούν 194 χώρες. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο και πολλοί επιχειρούν να βγουν από το κάδρο. Το σύνθημα του Τραμπ ‘America First' και το Brexit είναι ορισμένα παραδείγματα. Και στη Γαλλία και τη Γερμανία υπάρχουν κινήματα που υποστηρίζουν ότι αρκεί να φροντίζει κανείς τον εαυτό του και όχι τους άλλους. Πρόκειται για μέγα λάθος. Ειδικά σήμερα χρειαζόμαστε μια διεθνή πολιτική για το περιβάλλον και το κλίμα».

Γελούσαν όταν άκουγαν για ΑΠΕ

Ποιος είναι όμως ο προσωπικός απολογισμός του Κλάους Τέπφερ μετά από 25 χρόνια Ρίο;

«Πιστεύω ότι κατά τα χρόνια που συνδιαμόρφωσα, κατέστη δυνατόν να αναδείξουμε την προστασία του κλίματος ως μια παγκόσμια πρόκληση. Όταν έγινα υπουργός Περιβάλλοντος το 1987 δεν υπήρχε καν ο όρος περιβαλλοντική πολιτική. Η κλιματική πολιτική δε ήταν τελείως άγνωστη έννοια. Οι ανανεώσιμες πηγές προκαλούσαν γέλια. Θα ήταν όμως υπερβολή εάν έκανα λόγο για έναν προσωπικό απολογισμό»

Ο 79χρονος σήμερα Κλάους Τέπφερ είναι ένας από τους γνωστότερους γερμανούς ειδικούς σε θέματα που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος και του κλίματος. Στη Διάσκεψη του Ρίο το 1992 συνέβαλε ως υπουργός Περιβάλλοντος της Γερμανίας αποφασιστικά στην υπογραφή της Σύμβασης-Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή.

Άστριντ Πράνγκε ντε Ολιβέιρα / Κώστας Συμεωνίδης