Μέχρι σήμερα είναι περήφανη η Έρεντρουντ Σταρκ που έγινε μέλος της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης CSU. Ήταν το 1945, η ίδια ακόμα κοπέλα. «Είχαμε μόλις περάσει μια φρικτή εποχή με τους Ναζί» θυμάται σήμερα η 92 ετών Σταρκ, που ζει σε περιοχή κοντά στην πόλη Πασάου. Η ιδέα να γίνει μέλος ήταν του αδελφού της, όταν αυτός επέστρεψε από τον πόλεμο στο Ανατολικό Μέτωπο. Στην αρχή η Έρεντρουντ φοβήθηκε ότι το οικονομικό κόστος θα ήταν μεγάλο, αλλά δεν ίσχυε. «Νομίζω ούτε πέντε μάρκα και τα κέρδισα από ιδιαίτερα μαθήματα»

Φραντς Γιόζεφ Στράους, η εικόνα του κόμματος

75 χρόνια έχουν περάσει από τότε που η CSU συστάθηκε σαν κόμμα, η Έρεντρουτ Σταρκ ήταν μέλος από την πρώτη στιγμή. Από τότε έχει χυθεί πολύ νερό στο αυλάκι. Και όταν πιάσει κανείς κουβέντα με την γηραιά κυρία για την ιστορία του κόμματός  της, ξεχειλίζει από ενθουσιασμό. Στις διηγήσεις της αναφέρει πολύ συχνά δυο ονόματα: του Φραντς Γιόζεφ Στράους και του Άλοις Χουντχάμερ. Όπως και πολλοί άλλοι στη CSU η Σταρκ έχει μένει μέχρι σήμερα οπαδός του Στράους, πρώην προέδρου του κόμματος επί δεκαετίες. Και ο Χουντχάμερ, πρώην υπουργός και πρόεδρος της τοπικής βουλής, λιγότερο γνωστός ακόμη και στη Βαυαρία, ήταν καλός φίλος του πατέρα της. Στράους και Χουντχάμερ ανήκουν στα ιδρυτικά στελέχη της CSU. Αλλά, όπως λέει η Σταρκ, ο σεβασμός της απέναντί τους έχει κι άλλους λόγους. «Μια Τετάρτη του 1974 τους πήρα αυτόγραφο με προσωπική αφιέρωση. Είναι κάτι το ιερό που έχω φυλάξει μέχρι σήμερα. Τα παιδιά μου με κοροϊδεύουν, που χρειάστηκε να περιμένω ώρες τον Στράους έξω από την αίθουσα Νιμπελούνγκεν στο Πάσαου». Το ότι η Χριστιανοκοινωνική Ένωση δεν θα μπορέσει να γιορτάσει σήμερα, όπως συνήθως κάθε χρόνο λόγω κορωνοϊού, είναι φοβερό.  «Το φετινό ιωβηλαίο απαιτεί το λιγότερο μια γιορτή, αλλά δεν δεν είναι δυνατόν». Η γιορτή ωστόσο θα γίνει, μόνο σε άλλη χρονική στιγμή.

«Πριν από 75 χρόνια σαν σήμερα το κόμμα ιδρύθηκε με έδρα το Μόναχο. Τα επόμενα χρόνια ιδρύθηκαν παραρτήματα σε ολόκληρη τη Βαυαρία και στις 8 Ιανουαρίου του 1946 σε επίπεδο κρατιδίου» λέει ο Μάρκους Φέμπερ, πρόεδρος του Ιδρύματος Χανς Ζάιντελ που πρόσκειται στο κόμμα. Κατά τη συνάντηση στο Μόναχο αποφασίστηκε η ονομασία του, Βαυαρική Χριστιανική Κοινωνική Ένωση. Τα επόμενα χρόνια μεγάλωνε συνεχώς, αρχές του 1970 είχε πάνω από 100.000 μέλη. Το 1990, τη χρονιά της Επανένωσης αριθμούσε 186.000 μέλη, ένα ρεκόρ μέχρι σήμερα. Σήμερα έχει γύρω στα 140.000. Όπως το Χριστιανοδημοκρατικό και το Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα δίνει κι αυτό αγώνα όχι μόνο για ηλικιακή ανανέωση. Ο μέσος όρος ηλικίας είναι τα 59 και οι γυναίκες με ποσοστό 21% υποεκπροσωπούνται. Και για να έχουμε σημείο σύγκρισης το 1990 το ποσοστό γυναικών ήταν μόνο 15%. 

Μάρκους Ζέντερ, καθοδόν προς την καγκελαρία;

Το 1945 κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η CSU από ένα περιφερειακό κόμμα θα γινόταν όχι μόνο ένα μεγάλο κυβερνητικό κόμμα στη Βαυαρία, κυβερνητικός εταίρος στο Βερολίνο σε ομοσπονδιακό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό, με ευρωβουλευτές στην Ευρωβουλή. Στην πρώτη προγραμματική διακήρυξη αποτελούμενη από δέκα σημεία ανάμεσα στους στόχους ήταν η ανοικοδόμηση της Γερμανικής Αυτοκρατορίας, κοινωνική δικαιοσύνη, ο ανηλεής αγώνας κατά της διαφθοράς αλλά και θέματα, όπως η διαμόρφωση της ειρήνης, που ξεπερνούσαν τα όρια της Βαυαρίας.

Εκτός όμως από ένδοξες σελίδες το κόμμα πέρασε και πολλές κρίσεις από το 1945, αλλά και ως σήμερα. Ανάμεσα σε αυτές ανήκει το και το ότι στις εκλογές δεν παίρνει πια ποσοστά της τάξης του 60% και πάνω. Ο αγώνας εξουσίας με το αδελφό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, που οδήγησε το 1976 στο διαχωρισμό των δύο κοινοβουλευτικών ομάδων στην ομοσπονδιακή βουλή, ήταν ένα σοκ για την εποχή, όπως και η διαμάχη για το προσφυγικό το 2015. Είναι γεγονότα που η Σταρκ τα έζησε από κοντά και σήμερα υποστηρίζει ότι «είναι καλό που η CSU έδωσε αγώνες για τις απόψεις της». Ο σημερινός πρόεδρος του κόμματος και πρωθυπουργός της Βαυαρίας, ο Μάρκους Ζέντερ εμπνέει  πολλές ελπίδες, «θα πρέπει να πατήσει στα χνάρια της Μέρκελ». Βέβαια, «ο Ζέντερ δεν είναι όπως ο Στράους, που ήξερε να χτυπά το χέρι στο τραπέζι όπως κανένας άλλος, αλλά έχει λέγειν, είναι πολύ συμπαθητικός, αλλά θα πρέπει να δώσει μεγάλο αγώνα για να γίνει διάδοχός της» λέει η υπερήλικη Σταρκ.

Ο ίδιος ο Ζέντερ βλέπει το κόμμα του σε μια διαδικασία συνεχών μεταρρυθμίσεων. «Η CSU πρέπει να μείνει μοντέρνα γα να εκπροσωπεί τον παλμό ζωής των ανθρώπων. Τα λαϊκά κόμματα είναι καθρέφτες της εποχής τους, δεν πρέπει να αφήνουν τις κοινωνικές εξελίξεις να τα προσπερνούν, αλλά να αναπτύσσονται από και μαζί τον λαό. Η CSU ήταν πάντα σε ισχυρή θέση, όταν έπιανε το σφυγμό ζωής των Βαυαρών και καθόριζε με βάση αυτό την πολιτική της. Όχι ιδεολογικά, αλλά και όχι τυχαία. Τα δύο τελευταία χρόνια αναθεωρήσαμε πολλές από τις θέσεις μας».  Ο Ζέντερ παραπέμπει στην εν μέρει επιτυχημένη του προσπάθεια στο κομματικό συνέδριο πριν από ένα χρόνο, να ανοίξει το δρόμο σε περισσότερες γυναίκες για να αναρριχηθούν στα ανώτατα κομματικά όργανα. «Αλλά και στα οικολογικά προβλήματα προχωρήσαμε και εξελιχθήκαμε εκ βάθρων. Βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο».  Ο ίδιος όμως έχει να πορευτεί έναν άλλο δύσκολο προσωπικό δρόμο, που ίσως να τον οδηγήσει του χρόνου τέτοια εποχή στην καγκελαρία.            

Μάρκο Χάντεμ/ dpa

Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου