Ήταν οι τελευταίες μέρες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 6 Αυγούστου του 1945 οι ΗΠΑ ρίχνουν την πρώτη ατομική βόμβα στην ιαπωνική πόλη Χιροσίμα. Τρεις μέρες αργότερα ακολούθησε το Ναγκασάκι.

Στις 6 Αυγούστου διεξάγονται κάθε χρόνο τελετές μνήμης στη Χιροσίμα, εκεί όπου δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν εξαιτίας του πυρηνικού ολέθρου.

Φέτος οι τελετές μνήμες είναι λιτές, με τους τελευταίους «χιμπακούσα», που σημαίνει στα ιαπωνικά «επιζώντες». Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση ζουν ακόμη 99.130 «χιμπακούσα», 7.695 λιγότεροι σε σχέση με πέρυσι.

Μέσος όρος ηλικίας: 86,13 έτη. Όσο όμως οι τελευταίοι «χιμπακούσα» φεύγουν από τη ζωή, μουσεία, οργανώσεις και ιδιώτες προσπαθούν να διατηρήσουν ζωντανή τη μνήμη της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι.

Αφηγήσεις μιας απογόνου

Η 12χρονη Σουν Σασάκι είναι απόγονος οικογένειας που επέζησε του ολέθρου. Από το 2021 συμμετέχει σε ξεναγήσεις τουριστών στο Πάρκο της Ειρήνης στη Χιροσίμα.

Αφορμή για να μπει στις ξεναγήσεις στάθηκε μια περιήγησή της στο κέντρο της πόλης, όταν ήταν στην πρώτη δημοτικού. Τότε είδε για πρώτη φορά τα απομεινάρια κατεστραμμένων μνημείων της πόλης. Το ενδιαφέρον της Σουν για την τραγική ιστορία της γενέτειράς της έγινε ακόμα μεγαλύτερο όταν έμαθε ότι η προγιαγιά της επέζησε της 6ης Αυγούστου του 1945 και πέθανε χρόνια μετά από καρκίνο.

«Ήταν 12 χρονών όταν έπεσε η βόμβα. Ήταν μέσα στο σπίτι της, μόλις ενάμισι χιλιόμετρο μακριά από το σημείο ρίψης. Δεν κάηκε γιατί ήταν μέσα, αλλά εκτέθηκε αργότερα σε ραδιενέργεια. Όταν αναγκάστηκε να φύγει από το σπίτι, έπεσε πάνω της η 'μαύρη βροχη'» λέει η Σουν.

«Μαύρη βροχή»: ένα μείγμα σκόνης, στάχτης και ραδιενέργειας που έπεσε στην πόλη ως βροχή, λίγες ώρες μετά την έκρηξη. Η προγιαγιά της διαγνώσθηκε με καρκίνο του μαστού στα 38 της και με καρκίνο του παχέος εντέρου στα 60. Πέθανε σε ηλικία 69 ετών.

Σκληρή αλήθεια και δάκρυα

Οι ξεναγήσεις και οι αφηγήσεις της Σουν Σασάκι είναι συγκινητικές. «Κάποιοι από τους τουρίστες κλαίνε και λένε ότι δεν πρέπει να ξανασυμβεί το ίδιο. Πιστεύω ότι γίνονται πόλεμοι γιατί οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι συμβαίνει».

Συχνά στις ξεναγήσεις της συναντά Αμερικανούς. «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα γεγονότα, τι συνέβη, αλλά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την αλήθεια για την ατομική βόμβα για να αλλάξουμε το μέλλον».

Τρεις μέρες μετά τον εφιάλτη της Χιροσίμα, ακολούθησε το Ναγκασάκι. Μετά την πρώτη ατομική βόμβα με την κωδική ονομασία «Little Boy», ακολούθησε η δεύτερη, ο «Fat Man». Και στο Ναγκασάκι περίπου 80.000 άνθρωποι πέθαναν είτε άμεσα είτε αργότερα, με καρκίνο, λευχαιμία και άλλες ασθένειες που συνδέονται με τη ραδιενέργεια.

Στο Μουσείο Ατομικής Βόμβας στο Ναγκασάκι, ο διευθυντής του, Τακούγι Ινούε, εξηγεί ότι τα μηνύματα της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι παραμένουν επίκαιρα, ειδικά σε μια εποχή όπου ο κίνδυνος χρήσης πυρηνικών όπλων επανέρχεται με φόντο τους πολέμους στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή.

Όπως λέει εμφατικά: «Μπορεί η Χιροσίμα να έχει καταγραφεί για πάντα στην ιστορία ως ο πρώτος τόπος, όπου έπεσε πυρηνική βόμβα. Το Ναγκασάκι όμως ίσως να μην είναι ο τελευταίος».

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη