Καμία άλλη ημέρα δεν συμβολίζει την αντιφατική πορεία της γερμανικής ιστορίας του 20ου αιώνα με τόση ευκρίνεια όσο η 9η Νοεμβρίου. Αυτή την ημέρα το 1918 ανακηρύχθηκε η πρώτη γερμανική δημοκρατία, η αποκαλούμενη Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Ακριβώς την ίδια μέρα είκοσι χρόνια αργότερα, το 1938, στην αποκαλούμενη Νύχτα των Κρυστάλλων, οι ναζί κατέστρεψαν εκατοντάδες συναγωγές και χιλιάδες εβραϊκά καταστήματα, ενώ περισσότερα από 1300 άτομα δολοφονήθηκαν και χιλιάδες φυλακίστηκαν σε κέντρα συγκέντρωσης. Το 1989, πάλι στις 9 Νοεμβρίου, έπεσε το Τείχος του Βερολίνου. Συνοψίζοντας τα μηνύματα αυτών των τριών εμβληματικών ημερομηνιών ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ δήλωσε σήμερα στη γερμανική Βουλή πως «μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για την παράδοση της ελευθερίας και της δημοκρατίας, χωρίς να αποστρέφουμε το βλέμμα από την άβυσσο του Ολοκαυτώματος». Αναφερόμενος στο άνοιγμα των συνόρων ανάμεσα στην ανατολική και τη δυτική Γερμανία το 1989 έκανε λόγο για «για την πιο ευτυχισμένη 9η Νοεμβρίου» στη γερμανική ιστορία. 

«Δραστική» επέμβαση ενάντια στον αντισημιτισμό

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε κατά την ομιλία του στην επετειακή εκδήλωση του Κοινοβουλίου ο κ. Σταϊνμάιερ στη Νοεμβριανή Επανάσταση του 1918, η οποία σηματοδοτεί το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και της μοναρχίας, όπως επίσης και τη γέννηση της δημοκρατίας. Η 9η Νοεμβρίου 1918, όταν ο σοσιαλδημοκράτης Φίλιπ Σάιντεμαν προκήρυξε από το κτίριο του Ράιχσταγκ στο Βερολίνο τη δημοκρατία, συνιστά, σύμφωνα με τον Γερμανό πρόεδρο, ένα «ιστορικό ορόσημο» που δυστυχώς εξακολουθεί να αντιμετωπίζεται ως «θετό παιδί» της ιστορίας της γερμανικής δημοκρατίας. Ενώ κάλεσε τους Γερμανούς να αναπτύξουν έναν «πεφωτισμένο πατριωτισμό», ο κ. Σταϊνμάιερ διεκδίκησε για το δημοκρατικό πολίτευμα τη γερμανική σημαία, την οποία χρησιμοποιούν πλέον οι ακροδεξιοί στις διαδηλώσεις τους. «Όποιος σήμερα περιφρονεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία, όποιος πυροδοτεί παλαιό εθνικιστικό μίσος, αυτός σίγουρα δεν έχει κανένα ιστορικό δικαίωμα στο μαύρο, κόκκινο και χρυσαφί», ανέφερε ο κ.Στάινμαιερ. Σημειωτέον ότι πρόκειται για τη σημαία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης που απαγορεύτηκε από τους ναζί το 1933. Μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο τόσο η Δυτική όσο και η Ανατολική Γερμανία αποφάσισαν να καθιερώσουν αυτά τα τρία χρώματα- μαύρο, κόκκινο και χρυσαφί- στις σημαίες τους.

Στη δική της ομιλία η καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ, κατά τη σημερινή εκδήλωση στη Βουλή, θέλησε να εστιάσει στο μίσος ενάντια στους Εβραίους. Ενώ χαιρέτησε το γεγονός ότι στη Γερμανία υπάρχει ξανά «εβραϊκή ζωή», επεσήμανε έναν αυξανόμενο αντισημιτισμό στη χώρα. Όπως τόνισε, οι επιθέσεις σε ανθρώπους που φορούν την εβραϊκή κιπά στο κεφάλι, σε εβραϊκά εστιατόρια και κτίρια ξυπνούν «άσχημες αναμνήσεις που θυμίζουν την αρχή των καταδιώξεων των Εβραίων στη δεκαετία του '30.» Η κ. Μέρκελ αναφέρθηκε σε φαινόμενα αντισημιτισμού, τα οποία παρατηρούνται σε μουσουλμάνους που ζουν στη Γερμανία, για να ζητήσει τη «δραστική» επέμβαση του κράτους όταν προπαγανδίζεται δημόσια «το μίσος ενάντια σε Εβραίους και στο Ισραήλ». Στον αντισημιτισμό αναφέρθηκε και ο πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου των Εβραίων της Γερμανίας Γιόζεφ Σούστερ. Σε ομιλία του σε επετειακή εκδήλωση σε συναγωγή του Βερολίνου κατηγόρησε τα στελέχη του λαϊκίστικου και ξενοφοβικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ως «πνευματικούς εμπρηστές», που έχουν «τελειοποιήσει τη ρητορική του μίσους». Σε δηλώσεις στην εφημερίδα Passauer Neue Presse καταλόγισε εκτός αυτού στο ξενοφοβικό κόμμα ότι «ενθαρρύνει στο ξεπέρασμα αναστολών και ανέχεται στις γραμμές του τον αντισημιτισμό και τον ρατσισμό.»

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο