Ένα χρόνο μετά την καταδίκη πρώην φύλακα στο ναζιστικό στρατότεδο συγκέντρωσης Στούτχοφ στο Γκντανσκ της Πολωνίας, μια άλλη, αντίστοιχη υπόθεση, ανοίγει στις γερμανικές δικαστικές αίθουσες. Στο τοπικό δικαστήριο του Ιτσεχό, στο κρατίδιο του Σλέσβιχ-Χολστάιν,ξεκινά δίκη σε βάρος 96χρονης πρώην γραμματέα-δακτυλογράφου στο ίδιο στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η 96χρονη κατηγορείται ως συνεργός στην εξόντωση πάνω από 11.000 κρατούμενων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η δίκη αναμένεται να ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο και μάλιστα ενώπιον Δικαστηρίου Ανηλίκων, δεδομένου ότι την επίμαχη περίοδο μεταξύ Ιουνίου 1943 και Απριλίου 1945 η κατηγορουμένη ήταν 18 ετών. Μετά από εξέταση ειδικών η 96χρονη έχει κριθεί ικανή να παραστεί σε δίκη, σε αντίθεση με άλλον 96χρονο πρώην φρουρό των SS στο ίδιο στρατόπεδο συγκέντρωσης, ο οποίος λόγω ηλικίας και πνευματικής υγείας κρίθηκε ανίκανος να παραστεί δικαστικά.

Η παρόμοια υπόθεση του Μπρούνο Ντ.

Στην παρόμοια δίκη σε βάρος του πρώην ναζί φύλακα στο Στούτχοφ, Μπρούνο Ντ. η οποία ολοκληρώθηκε πέρυσι στο Βούπερταλ, επιβλήθηκε διετής ποινή με κατ’ οίκον περιορισμό και επιτήρηση. Το τοπικό δικαστήριο έκρινε στις 20 Ιουλίου 2020 ότι ο Μπρούνο Ντ. ήταν συνεργός στη δολοφονία 5.230 ανθρώπων. Σύμφωνα με το δικαστήριο τόσοι άνθρωποι δολοφονήθηκαν στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης την περίοδο που ο Μπρούντο Ντ. υπηρετούσε εκεί, μεταξύ Αυγούστου 1944 και Απριλίου 1945: άλλοι εκτελέστηκαν εν ψυχρώ, άλλοι εξοντώθηκαν σε θαλάμους αερίων, σε σιδηροδρομικά βαγόνια ή απλώς εξαιτίας των φρικαλέων συνθηκών που επικρατούσαν εκεί. Ο Μπρούνο Ντ. στάλθηκε το 1944 ως φύλακας στο συγκεκριμένο στρατόπεδο συγκέντρωσης διότι δεν είχε κριθεί κατάλληλος να σταλεί στο μέτωπο. «Βλέπατε τον θάνατο και μάλιστα τον επιτηρούσατε» ανέφερε στην ετυμηγορία της η δικαστής Άννα Μάιερ-Γκέρινγκ.

Σε δίκες σαν κι αυτή ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός. Η δίκη του Μπρούνο Ντ. αναβλήθηκε για μήνες. Κανονικά έπρεπε να είχε εκδικαστεί από τον Μάρτιο του 2020 αλλά καθυστέρησε κι άλλο εξαιτίας της πανδημίας. Παράλληλα έπρεπε να ολοκληρωθούν ακροάσεις επιζώντων από το στρατόπεδο συγκέντρωσης Στούτχοφ, οι οποίοι, επίσης ήταν σε μεγάλη ηλικία και βρίσκονταν στην Πολωνία, το Ισραήλ ή τη Γαλλία. Οι αυτόπτες μάρτυρες ωστόσο μίλησαν για εκτελέσεις, κακοποίηση, βάναυσες συνθήκες, πείνα, ακόμη και τύφο.

Οι τελευταίες δίκες ναζί;

Αντίστοιχες προκλήσεις αντιμετωπίζει τώρα και το δικαστήριο του Ίτσεχο.Και εδώ ο χρόνος πιέζει πραγματικά, προκειμένου να κληθούν ως μάρτυρες κάποιοι από τους τελευταίους επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Πλέον λόγω πανδημίας αλλά και προχωρημένης ηλικίας σχεδόν κανένας δεν είναι σε θέση να ταξιδέψει. Επίσης και η κατηγορούμενη θα πρέπει να μεταφέρεται καθημερινά για τις ακροάσεις από το γηροκομείο στο δικαστήριο. Επίσης σύμφωνα με νομικούς η απόδειξη της ενοχής της δεν θα είναι τόσο εύκολη, δεδομένου ότι η ίδια δεν ανήκε στο στρατιωτικό προσωπικό του στρατοπέδου συγκεντρώσεις, όπως οι ένοπλοι φρουροί, αλλά ήταν διοικητική υπάλληλος.

Σύμφωνα με την Κεντρικό Γραφείο Ερευνών Ναζιστικών Εγκλημάτωνμε έδρα στο Λούντβιχσμπουργκ, την ίδια ώρα εκκρεμεί άλλη μια υπόθεση πρώην ναζί υπαλλήλου ηλικίας 100 χρονών στο Νόιρουπιν καθώς και άλλες έντεκα εισαγγελικές έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη στο Έρφουρτ, το Αμβούργο, το Βάιντεν κ.α. Προκαταρκτικές έρευνες διεξάγονται επίσης σε βάρος άλλων έξι ατόμων, τα οποία υπηρετούσαν σε ναζιστικά στρατόπεδα αιχμαλώτων.

Mπρένχαρντ Σπρένγκελ, dpa

Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη