Ο Ντεβίν Μπαχτσετσί είναι ειδικός σε θέματα ενέργειας και ακτιβιστής της Greenpeace. Για έκτη φορά μέσα στους τελευταίους τέσσερεις μήνες επισκέπτεται το χώρο όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το πυρηνικό εργοστάστιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ακουγιού, στην τουρκική επαρχία της Μερσίνας. «Δεν ξέρουμε τι να περιμένουμε. Η έλλειψη διαφάνειας στο έργο αυτό είναι μεγάλη», αναφέρει ο τούρκος ακτιβιστής. Η τουρκική κυβέρνηση σχεδιάζει να ξεκινήσει την κατασκευή στα μέσα του 2015, σε συνεργασία με τη ρωσική εταιρεία Rosatom, μετά την πρόσφατη έγκριση αμφιλεγόμενης πρότασης από το τουρκικό υπ. Περιβάλλοντος. Για τον Μπαχτσετσί η απόφαση αυτή είναι ακατανόητη: «Ως Greenpeace, μαζί με άλλες περιβαλλοντικές ΜΚΟ, είχαμε καταθέσει τις ανησυχίες μας για την κατασκευή της μονάδας στο Ακουγιού. Ωστόσο το υπουργείο υιοθέτησε την πρόταση αυτή πριν καν δημοσιοποιηθεί. Έτσι δεν γνωρίζουμε αν η δική μας άποψη εισακούσθηκε. Πιθανώς όχι».

Έντονοι προβληματισμοί για το μέλλον του σχεδίου

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και το ζήτημα της ασφαλούς μεταφοράς ραδιενεργών αποβλήτων. «Σύμφωνα με την έκθεση εκτίμησης περιβαλλοντικών συνεπειών, τα απόβλητα θα αποστέλλονται στη Ρωσία. Ωστόσο οι λεπτομέρειες δεν έχουν γίνει γνωστές. Θα φθάνουν στο Βόσπορο μέσω της Κων/πολης ή όχι; Αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο για εμάς. Γιατί σε περίπτωση που συμβεί αυτό, εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία των περίπου 17 εκατομ. κατοίκων της Κων/πολης», αναφέρει στην DW o Μπαχτσετσί. Οι συζητήσεις για το πυρηνικό εργοστάσιο στο Ακουγιού είχαν ξεκινήσει πριν από 40 περίπου χρόνια, αναστέλλοντας σε μεγάλο βαθμό τις επενδύσεις στον τουρισμό. Επίσης και οι τοπικοί παραγωγοί φρούτων και λαχανικών ανησυχούν έντονα για το μέλλον των εξαγωγών τους, οι οποίες αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά από την ολοκλήρωση των έργων κατασκευής.

Το στοίχημα των εξαγωγών και το θέμα των ανεώσιμων πηγών

Στόχος της τουρκικής κυβέρνησης είναι να καλύπτει στο μέλλον με ίδιους πόρους το 30% των ενεργειακών της αναγκών. Παρά τις διεθνείς επικρίσεις, η Άγκυρα παραμένει προσηλωμένη στην ολοκλήρωση των σχεδίων για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τρεις πυρηνικούς σταθμούς μέχρι το 2023. Σύμφωνα με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν η χώρα εξαρτάται σήμερα κατά 72% από εισαγόμενη ενέργεια, ενώ είναι η δεύτερη χώρα, μετά την Κίνα, με αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες. Μέσα στην τελευταία δεκαετία η κατανάλωση ενέργειας σχεδόν διπλασιάστηκε. Η τουρκική κυβέρνηση θέλει τώρα να μειώσει την εξάρτηση από το εξωτερικό, κάτι που θεωρεί ότι μπορεί να επιτύχει άμεσα με την κατασκευή πυρηνικών σταθμών. Ο τούρκος πρόεδρος εκτιμά ότι έτσι η χώρα θα εξασφαλίσει 7,2 δις δολλάρια και θα καταφέρει να περάσει στην εξαγωγή ενέργειας.

Εντούτοις ο Τανάι Σιντκί Ουγιάρ, επικεφαλής του τμήματος Ενεργειακής Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Μαρμαρά και πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Ανανεώσιμων Πηγών «Εurosolar», εκτιμά ότι η Τουρκία δεν έχει ανάγκη από την κατασκευή πυρηνικών σταθμών. «Διαθέτουμε αρκετό ήλιο και αέρα, από τα οποία μπορούμε κάλλιστα να παράγουμε ανανεώσιμη ενέργεια» αναφέρει στην DW, σημειώνοντας ότι «η τουρκική κυβέρνηση δεν αξιοποιεί αυτές τις δυνατότητες, ενώ οι αρχές δεν δίνουν αρκετές άδειες για αντίστοιχες επενδύσεις, π.χ. για την κατασκευή αιολικών πάρκων». Ο τούρκος ειδικός ασκεί, τέλος, κριτική και στην ΕΕ, η οποία δεν θέτει το ενεργειακό ζήτημα ως προαπαιτούμενο για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία. «Και αυτό το γεγονός κρατάει την Τουρκία ακόμη πιο μακριά από μια συνετή ενεργειακή πολιτική».

Senada Sokollu / Δήμητρα Κυρανούδη