Το 2003 είχε ψηφιστεί μία πρωτοποριακή για τα δεδομένα της εποχής οδηγία περί «φορολόγησης των υπό μορφή τόκων εισοδημάτων από αποταμιεύσεις», από την οποία ωστόσο εξαιρέθηκαν η Αυστρία και το Λουξεμβούργο. Στόχος της οδηγίας ήταν να αρχίσει, για πρώτη φορά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μία μόνιμη ανταλλαγή πληροφοριών για διασυνοριακές επενδύσεις και αποταμιεύσεις των Ευρωπαίων πολιτών, έτσι ώστε οι εθνικές φορολογικές αρχές σε κάθε κράτος - μέλος να είναι ενήμερες για τοποθετήσεις κεφαλαίων εκτός συνόρων και να διεκδικήσουν, εάν χρειαστεί, τα αναλογούντα φορολογικά έσοδα.

Οι προσδοκίες για τον εντοπισμό αποκρυβείσας φορολογητέας ύλης ήταν υψηλές, αλλά η πραγματικότητα τις διέψευσε, λέει ο πρόεδρος του γερμανικού συνδικάτου εφοριακών (DSTG) Τόμας Άιγκενταλερ. «Όλες οι πληροφορίες από το εξωτερικό έρχονται πάντα σε χαρτί και με το σταγονόμετρο…» επισημαίνει. «Για τις εθνικές φορολογικές αρχές είναι πολύ δύσκολο να αντιστοιχήσουν κάθε χαρτί σε κάθε δικαιούχο λογαριασμού και στη συνέχεια να αξιοποιήσουν τις όποιες πληροφορίες, όταν μάλιστα δεν υπάρχουν ενιαία δικαιολογητικά σε όλη την Ευρώπη. Κάθε εθνική φορολογική διοίκηση έχει τη δική της εσωτερική οργάνωση και το δικό της λογισμικό» υποστηρίζει ο επικεφαλής του συνδικάτου εφοριακών.

Αγώνας με τον χρόνο

Στη Γερμανία, η κεντρική ομοσπονδιακή φορολογική υπηρεσία αναλαμβάνει να συγκεντρώσει στοιχεία που αποστέλλουν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες και να τα διαμοιράσει στα ομόσπονδα κρατίδια. «Πρόκειται για ιδιαίτερα κοπιαστική δουλειά, η οποία επιπλέον έχει ελάχιστο φορολογικό όφελος, γιατί συνήθως πρόκειται για μικρά ποσά και αφορούν μόλις το 0,5% των φορολογουμένων» λέει ο Άιγκενταλερ.
Αυτήν την εποχή οι εφορίες «ξεσκονίζουν» τις καταστάσεις του 2010 και του 2011. Συνήθως, λόγω καθυστερημένης αποστολής στοιχείων από το εξωτερικό, ο φάκελος του φορολογούμενου πρέπει να ανοίξει εκ νέου και ενώ έχει ήδη ολοκληρωθεί η επεξεργασία της δήλωσής του για το συγκεκριμένο φορολογικό έτος.

«Φτάνουμε στο σημείο να αγγίζουμε τα όρια της παραγραφής» παραδέχεται η υφυπουργός Οικονομικών στο κρατίδιο της Έσσης, Λουίζ Χέλσερ, η οποία διατηρεί αμφιβολίες για τη σκοπιμότητα της όλης διαδικασίας αν δει κανείς «την πρόσθετη δαπάνη χρόνου που χρειάζεται σε σχέση με το τελικό αποτέλεσμα που αποφέρει». Στο κρατίδιό της πάντως ο απολογισμός είναι αμελητέος: «Έχουμε πρόσθετο ταμειακό όφελος περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ στην τετραετία 2005-2008, αλλά για να γίνει αυτό έπρεπε να επεξεργαστούμε έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών» λέει η Λουίζ Χέσλερ.

«Να διευθυνθεί η οδηγία»

Ο επικεφαλής του συνδικάτου εφοριακών συμφωνεί με τη διάγνωση του προβλήματος, θεωρεί ωστόσο ότι η λύση δεν είναι να εγκαταλείψουμε, αλλά αντιθέτως να διευρύνουμε το πεδίο εφαρμογής της ευρωπαϊκής οδηγίας. «Η οδηγία θα έπρεπε να καλύπτει όχι μόνο τα συνήθη βιβλιάρια καταθέσεων, όπως συμβαίνει σήμερα, αλλά περισσότερα επενδυτικά προϊόντα, τα οποία άλλωστε έχουν πολλαπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια» λέει ο Τόμας Άιγκενταλερ.

Σαν να μη φτάνει αυτό, η οδηγία εξακολουθεί να εξαιρεί από την ανταλλαγή πληροφοριών τις δύο κύριες χώρες προορισμού των επενδυτών, δηλαδή την Αυστρία και το Λουξεμβούργο. Οι περισσότεροι υπουργοί Οικονομικών της ΕΕ θα επιθυμούσαν να συμπεριλάβουν και αυτές τις χώρες στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας, όπως επίσης και την Ελβετία και το Λιστενστάιν.

Sabrina Pabst / Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ.σύνταξης: Εΐρήνη Αναστασοπούλου