Ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες

Παρά τη συναίνεση των κρατών-μελών της Ε.Ε. στην ανάγκη ενίσχυσης της εξωτερικής διάστασης του μεταναστευτικού -μέσω επιπρόσθετων ελέγχων στα σύνορα και απελάσεων- η Γερμανία επιμένει να ζητά την επανενεργοποίηση των κανόνων του Δουβλίνου, ώστε η Ιταλία και η Ελλάδα, ως χώρες πρώτης υποδοχής, να παίρνουν πίσω μετανάστες, που έχουν μετακινηθεί σε άλλα κράτη μέλη.

Η διαδικασία αυτή δεν προχωρά όπως θα ήθελε το Βερολίνο, καθώς για παράδειγμα το 2023 η Ρώμη δέχθηκε 42.468 αιτήσεις επιστροφών μεταναστών- που είχαν ήδη μετακινηθεί κυρίως σε Γερμανία και Γαλλία-, ωστόσο πραγματοποιήθηκαν μόλις 60 επιστροφές προς την Ιταλία. Η Ελλάδα δέχθηκε 6.400 αιτήσεις, αλλά τελικά μεταφέρθηκαν στη χώρα μόλις 6 μετανάστες. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, ωστόσο, ακόμα και εκείνοι που επιστρέφουν αναζητούν τρόπους να μεταφερθούν ξανά σε άλλα κράτη μέλη και κυρίως στη Γερμανία.

Το Βερολίνο επιμένει, παράλληλα, να ικανοποιούνται οι σχετικές υποχρεώσεις καταγραφής των μεταναστών- που εισέρχονται σε ευρωπαϊκό έδαφος- προκειμένου να είναι ευκρινές ποια πρώτη χώρα υποδοχής είναι υπεύθυνη για εκείνους.

Οι «27» θα επιμείνουν στους συνοριακούς ελέγχους

Η συζήτηση των 27 Ευρωπαίων ηγετών για το μεταναστευτικό, την Πέμπτη, θα γίνει λίγες εβδομάδες μετά την πρόσφατη απόφαση της Γερμανίας να επαναφέρει εσωτερικούς ελέγχους στη ζώνη Σένγκεν. Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων οι «27» επιμένουν στην ανάγκη ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα και μάλιστα «με διάφορα διαθέσιμα μέσα».

Την ίδια στιγμή, 14 κράτη-μέλη ζητούν από την Κομισιόν να επιταχύνει τις διαδικασίες αναθεώρησης του κανονισμού των επιστροφών όσων οι αιτήσεις ασύλου απορρίπτονται. Στο πλαίσιο αυτό κυκλοφορούν, μάλιστα, ήδη ιδέες για «καινοτόμες λύσεις» που αφορούν τη δημιουργία «κέντρων επιστροφής» μεταναστών σε τρίτες χώρες.

Από την πλευρά της, η Πολωνία θα ζητήσει από την Ε.Ε να επικυρώσει την απόφασή της για προσωρινή αναστολή παροχής καθεστώτος ασύλου σε όσους περνούν τα σύνορα από τη γειτονική της Λευκορωσία, καταγγέλλοντας τη Ρωσία για «εργαλειοποίηση» του μεταναστευτικού. «Θα απαιτήσω αναγνώριση αυτής της απόφασης στην Ευρώπη» τόνισε ο Ντόναλντ Τουσκ από την Ε.Ε αναγνωρίζοντας ότι θα υπάρξει θέμα νομιμότητας αυτής της απόφασης. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα δικαιώματα παροχής ασύλου της Ε.Ε αυτή τη στιγμή παραβιάζονται συστηματικά από τη Λευκορωσία και τη Ρωσία.

Η «σκληρή» στάση της Πολωνίας

Δεκάδες χιλιάδες μετανάστες από χώρες της Μέσης Ανατολής και την Αφρική έχουν επιχειρήσει να εισέλθουν στην Πολωνία μέσω της Λευκορωσίας τα τελευταία χρόνια, ενώ αυτόν τον μήνα ο αριθμός έφθασε τους 2.500 και συνολικά φέτος τους 26.000.

Η κυβέρνηση Τουσκ αναμένεται μάλιστα να παρουσιάσει νέα στρατηγική αντιμετώπισης της μετανάστευσης στις 15 Οκτωβρίου, δύο ημέρες μόλις ημέρες πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες.

Στο προσχέδιο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής  γίνεται πάντως ιδιαίτερη αναφορά στην «εργαλειοποίηση των μεταναστών για πολιτικούς λόγους».