Από το 2004 που ιδρύθηκε ο «Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών» (ENISA) αποτελεί σημείο αναφοράς για την πόλη του Ηρακλείου, αλλά και «μήλον της έριδος» για άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Ήδη από το 2007 άρχισε η συζήτηση για ενδεχόμενη μεταφορά του σε άλλη χώρα με το επιχείρημα ότι οι υποδομές στην Κρήτη δεν ήταν επαρκείς. Μετά από πολυετείς διαβουλεύσεις το Ευρωκοινοβούλιο κατέληξε σε συμβιβασμό που προβλέπει νέα «εντολή» επτά ετών και παράλληλη ίδρυση υποκαταστήματος στην Αθήνα.

Μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο, ο Βρετανός εισηγητής Τζιλ Τσίτσεστερ κάνει λόγο για εξαιρετική λύση, που βελτιώνει την «αποτελεσματικότητα του οργανισμού» όπως χαρακτηριστικά τονίζει: «Είναι πολύ σημαντικό μέτρο η ίδρυση παραρτήματος του οργανισμού στην ηπειρωτική Ελλάδα, διότι -ίσως να μην το γνωρίζουν οι συνάδελφοι- η διοίκηση βρίσκεται σήμερα στο Ηράκλειο, στην Κρήτη. Υπέροχη τοποθεσία για να εργάζεται κανείς, αλλά λίγο άβολη όσον αφορά την επικοινωνία και τη συγκοινωνιακή σύνδεση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Έχουμε λοιπόν μία νέα εντολή επτά ετών, ενώ θα γίνει και μία εκτίμηση απόδοσης του έργου του οργανισμού σε πέντε χρόνια από σήμερα. Πιστεύω ότι έτσι κάνουμε καλή δουλειά, ώστε ο οργανισμός να μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που έχουν σχέση με την κυβερνοασφάλεια».

Δικαιολογημένα παράπονα ή προσχήματα;

Η επιφανειακή ανάγνωση λέει ότι ο οργανισμός όχι μόνο δεν φεύγει από το Ηράκλειο, αλλά επεκτείνεται και στην Αθήνα. Η πραγματικότητα είναι όμως πολύ διαφορετική, λένε οι Έλληνες ευρωβουλευτές, που καταψήφισαν την έκθεση Τσίτσεστερ. Το γιατί, εξηγεί ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Ιωάννης Τσουκαλάς: «Πάντοτε είχα τη θεωρία- και την είδα να επαληθεύεται από τις εξελίξεις- ότι είναι προσωρινή η παραμονή του ENISA στην Αθήνα με εκτίμηση απόδοσης στα πέντε χρόνια. Θεωρώ ότι θα μείνει πέντε χρόνια στην Αθήνα, θα πουν ότι δεν έχει καλή απόδοση και χρειάζεται να πάει κάπου αλλού» λέει ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.

Οι αντιρρήσεις για τον ENISA αφορούσαν κυρίως την κτιριακή υποδομή και την έλλειψη ευρωπαϊκού σχολείου, ενώ επιπλέον γίνεται λόγος για προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες, καθώς και στην αεροπορική σύνδεση της Κρήτης με την κεντρική Ευρώπη, ιδιαίτερα τον χειμώνα. Η κτιριακή υποδομή έχει βελτιωθεί, αλλά μάλλον είναι αργά πλέον, υποστηρίζει ο καθηγητής Ιωάννης Τσουκαλάς.

«Η Ελλάδα ξόδεψε επτά εκατομμύρια ευρώ για τα κτίρια του ENISA στην Κρήτη, αλλά δυστυχώς από την ευρωπαϊκή πλευρά πάντα άλλαζαν την ατζέντα: τη μία φορά δεν είμαστε συνεπείς, τη δεύτερη φορά έπρεπε να έχουν μεγαλύτερες ευκολίες μετακίνησης οι υπάλληλοι του ENISA και τέλος μας είπαν ότι στην Κρήτη δεν υπάρχει τηλεπικοινωνιακή υποδομή, πράγμα που είναι ψευδές. Η Κρήτη με το ΙΤΕ αποτελεί το δωδέκατο ερευνητικό ίδρυμα της Ευρώπης σε χρηματοδότηση έργων υψηλής τεχνολογίας και ταυτοχρόνως σημείο διόδευσης των τηλεπικοινωνιών της Ευρώπης προς τη Μέση Ανατολή. Αν αυτό το σημείο δεν είναι κατάλληλο για τηλεπικοινωνίες, δεν καταλαβαίνω ποιό είναι...» υποστηρίζει ο Έλληνας ευρωβουλευτής.

«Δεν εκπληρώσαμε τις υποχρεώσεις μας»

Παρόμοιους φόβους εκφράζει και ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, με καταγωγή από την Κρήτη, Σπύρος Δανέλλης. Λέει όμως και κάτι άλλο: ότι πριν κατηγορήσουμε τους ξένους για συνωμοσία, θα πρέπει να δούμε και τις δικές μας ευθύνες.

«Οι τρεις συμβατικές υποχρεώσεις που είχαμε- πρώτον: η δημιουργία των κτιριακών εγκαταστάσεων που θα φιλοξενούσαν τον ENISA, δεύτερον το σχολείο ευρωπαϊκής παιδείας και τρίτον η απευθείας σύνδεση Ηρακλείου με Βρυξέλλες- δεν έγιναν. Υλοποιείται τώρα η παράδοση των κτιριακών εγκαταστάσεων για τον ENISA γιατί ακόμη φιλοξενείται, το ευρωπαϊκό σχολείο επίσης φιλοξενείται και βεβαίως δεν έγινε η απευθείας σύνδεση, τώρα γίνεται εποχικά. ‘Ετσι δώσαμε τα προσχήματα».

Στην Ολομέλεια του Στρασβούργου οι Έλληνες ευρωβουλευτές μίλησαν ανοιχτά για στρατηγική κάποιων «καλοθελητών» με στόχο να πάρουν τον ENISA από την Κρήτη. Η αρμόδια Επίτροπος Νέλι Κρους αντιπαρήλθε τις αιτιάσεις. Δήλωσε λακωνικά ότι μόλις τελευταία έχουν αντιληφθεί και οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι την σημασία του οργανισμού, κάτι που δεν είχαν συνειδητοποιήσει κατά την ίδρυσή του, το 2004.

«Πρόσφατα ξεκινήσαμε στην Ευρώπη μία νέα στρατηγική για την κυβερνοασφάλεια. Σε αυτή τη στρατηγική χρειαζόμαστε τον ΕΝΙSΑ, που πρέπει να παίξει ρόλο-κλειδί, έτσι ώστε η Ευρώπη να βελτιώσει την αντίσταση και την ασφάλεια των δικτύων της και των συστημάτων πληροφοριών. Στην αρχή, όταν πρωτοιδρύθηκε ο οργανισμός, αυτό δεν ήταν σαφές, αλλά σήμερα είναι απολύτως σαφές ότι χρειαζόμαστε τον ΕΝΙSΑ».

Γιάννης Παπαδημητρίου, Στρασβούργο

Yπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη