Μετά τις ανακοινώσεις από την Ιρλανδία, τη Σλοβενία, την Ολλανδία και την Ισλανδία, η Ισπανία έγινε την Τετάρτη η πρώτη χώρα από τη «Μεγάλη Πεντάδα», δηλαδή τις πέντε μεγαλύτερες χρηματοδότριες χώρες του διαγωνισμού τραγουδιού Eurovision, που ανακοίνωσε επίσημα την απόφασή της να μποϊκοτάρει την επόμενη διοργάνωση στη Βιέννη (12-16 Μαΐου 2026), σε περίπτωση που δεν ακυρωθεί η συμμετοχή του Ισραήλ. Στη «Μεγάλη Πεντάδα» ανήκουν η Ισπανία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ιταλία.

Η απόσυρση εγκρίθηκε από το διοικητικό συμβούλιο της ισπανικής δημόσιας τηλεόρασης RTVE με 10 ψήφους υπέρ, 4 κατά και 1 αποχή. Η ψηφοφορία ακολούθησε τη δήλωση του Ισπανού υπουργού Πολιτισμού, Ερνέστ Ουρτασούν, την προηγούμενη εβδομάδα, ότι η Ισπανία θα πρέπει να αποσυρθεί από τη διοργάνωση, εάν το Ισραήλ παραμείνει στη λίστα χωρών που συμμετέχουν.

Ο ολλανδικός δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας AVROTROS δήλωσε επίσης ότι δεν μπορεί «να δικαιολογήσει πλέον τη συμμετοχή του Ισραήλ, δεδομένης της συνεχιζόμενης ανθρωπιστικής καταστροφής στη Γάζα».

Η απόφαση για το αν θα συμμετάσχει το Ισραήλ στον διαγωνισμό τραγουδιού αναμένεται τον Δεκέμβριο.

Γιατί συμμετέχει το Ισραήλ στη Eurovision;

Το Ισραήλ έκανε το ντεμπούτο του στη Eurovision το 1973. Και δεν είναι η μόνη μη-ευρωπαϊκή χώρα που συμμετέχει: στη διοργάνωση συμμετέχουν επίσης η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, ενώ από το 2015 η Αυστραλία είναι η πιο «εξωτική» διαγωνιζόμενη χώρα.

Με τέσσερις πρωτιές στο ιστορικό του, το Ισραήλ θεωρείται από τις πιο «πετυχημένες» συμμετέχουσες χώρες. Όμως η σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστινίων έχει επηρεάσει τον διαγωνισμό αρκετές φορές τις τελευταίες πέντε δεκαετίες.

Ασφάλεια για τους Ισραηλινούς διαγωνιζόμενους

Το 1973 η Ιλανίτ ήταν η πρώτη διαγωνιζόμενη στη Eurovision από το Ισραήλ. Λίγους μήνες νωρίτερα Παλαιστίνιοι τρομοκράτες είχαν σκοτώσει 11 Ισραηλινούς αθλητές στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου. Λέγεται ότι η Ιλανίτ φορούσε αλεξίσφαιρο γιλέκο και το κοινό έπρεπε να παραμείνει καθιστό καθ’ όλη τη διάρκεια της εμφάνισής της.

Το 2024 η διαγωνιζόμενη Ισραηλινή Έντεν Γκόλαν είχε επίσης ιδιαίτερη προστασία. Πολλές χώρες είχαν ζητήσει να αποκλειστεί το Ισραήλ. Η διοργάνωση το εξέτασε, αλλά όχι εξαιτίας του ίδιου του πολέμου στη Γάζα: υπήρχε ο φόβος ότι ο αρχικός τίτλος του τραγουδιού, «October Rain» ήταν μία ξεκάθαρη αναφορά στο γεγονός που πυροδότησε τον πόλεμο: την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023. Εφόσον οι στίχοι του τραγουδιού άλλαξαν, η συμμετοχή της Γκόλαν επιτράπηκε στη Eurovision. Όπως και στο Μάλμε το 2024, έτσι και φέτος στη Βασιλεία, θεατές διαμαρτυρήθηκαν έντονα κατά της ισραηλινής συμμετοχής, αποδοκιμάζοντας με σφυρίγματα την Γκόλαν.

Επιμέλεια: Χρύσα Βαχτσεβάνου