«Εκτροχιασμός» είναι ο τίτλος στο σχόλιο της Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) για τις δηλώσεις Ερντογάν. «Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν είναι γνωστός για μία ρητορική που ξεπερνάει τα όρια», αναφέρει η εφημερίδα της Φρανκφούρτης. «Αμφισβητώντας το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ, το παρατράβηξε. Το να κατηγορεί το Ισραήλ για φασισμό λίγο πριν επισκεφθεί τη Γερμανία, κάνει την πρόκλησή του πιο κακόγουστη ακόμη. Για μία ακόμη φορά φαίνεται ότι ο Ερντογάν άγεται και φέρεται από τα ένστικτα του λαϊκισμού και του ισλαμισμού. Του είναι προφανώς τόσο οδυνηρό ότι δεν διαδραματίζει ρόλο στις διαπραγματεύσεις για τη Γάζα, που προσπαθεί να βρεθεί στο επίκεντρο της συζήτησης με άλλους τρόπους».

Για μία «πολύ δύσκολη επίσκεψη ενός δύσκολου συμμάχου» κάνει λόγο η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt. Μεταξύ άλλων διαβάζουμε: «Ακόμη δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες για το πρόγραμμα του Ερντογάν στο Βερολίνο. Ένα είναι σχεδόν βέβαιο: ο ποδοσφαιρόφιλος (Ερντογάν) δεν πρόκειται να παραστεί στον αγώνα Γερμανίας-Τουρκίας στις 18 Νοεμβρίου (στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου). Ήδη προ ημερών η Γερμανική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία είχε ανακοινώσει ότι δεν αναμένει τον Ερντογάν.

Μία επίσκεψη στο κατάμεστο γήπεδο, με δεκάδες χιλιάδες Τούρκους φιλάθλους, θα προκαλούσε πρόσθετες δυσκολίες όσον αφορά στα μέτρα ασφαλείας στην ούτως ή άλλως διαμφισβητούμενη επίσκεψη Ερντογάν. Επιπλέον, θα προέκυπτε το ερώτημα ποιός θα λάβει θέση δίπλα του στην εξέδρα των επισήμων. Ο (καγκελάριος) Σολτς σίγουρα όχι. Μήπως ο (πρόεδρος της Γερμανίας) Στάινμαιερ; Δύσκολα μπορεί κανείς να το φανταστεί, με δεδομένη την φορτισμένη ατμόσφαιρα που επικρατεί με τον πόλεμο στη Γάζα».

«Εταίρος» με το ζόρι;

«Εταίρος, παρά τη θέλησή του» είναι ο τίτλος του περιοδικού DER SPIEGEL για την επικείμενη επίσκεψη Ερντογάν. Το γερμανικό περιοδικό αναφέρει ότι «παρά τον αντι-ισραηλινό παροξυσμό του Τούρκου προέδρου, ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς θα τον υποδεχθεί στο Βερολίνο. Από γερμανικής πλευράς υπάρχουν πιο σημαντικά συμφέροντα και κυρίως η σύναψη νέας συμφωνίας για το μεταναστευτικό με την Άγκυρα».

Ωστόσο, όπως επισημαίνει το δημοσίευμα, στο Βερολίνο επικρατεί ανησυχία «ότι ο Τούρκος πρόεδρος μπορεί τελικά να ξεπεράσει τα όρια. Ότι θα υποκύψει στο λαϊκιστικό του ένστικτο και θα κάνει αφόρητες δηλώσεις. Για τον πόλεμο στη Γάζα, για παράδειγμα, για τη Χαμάς ή ακόμη και για τον ρόλο των μουσουλμάνων της Γερμανίας. Πώς θα αντιδράσει τότε ο καγκελάριος; Είναι κάτι που απασχολεί έντονα τους ανθρώπους του Σολτς».

«Πραξικόπημα» Ερντογάν;

Στο μεταξύ, αίσθηση προκαλεί το νέο μέτωπο που ανοίγει ο Ερντογάν με το Συνταγματικό Δικαστήριο στην Τουρκία. Σε ανταπόκριση από την Άγκυρα με τίτλο «Ο Ερντογάν επιτίθεται στο Συνταγματικό Δικαστήριο» η Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAZ) αναφέρει ότι την Παρασκευή ο Τούρκος πρόεδρος «επιτέθηκε με δριμύτητα στο Συνταγματικό Δικαστήριο στην Άγκυρα, κλιμακώνοντας μία υφέρπουσα συνταγματική κρίση. Επιστρέφοντας από το Ουζμπεκιστάν δήλωσε ότι το δικαστήριο έχει κάνει 'πολλά λάθη', κάτι που μας έχει 'στενοχωρήσει πολύ'. Ο Ερντογάν αναφερόταν σε ετυμηγορία του Συνταγματικού Δικαστηρίου υπέρ του φυλακισμένου βουλευτή Τζαν Αταλάι από το αριστερό Εργατικό Κόμμα της Τουρκίας. Στα τέλη Οκτωβρίου οι δικαστές αποφάσισαν ότι παραβιάζονται τα δικαιώματα του Αταλάι, ο οποίος πρέπει να αποφυλακιστεί. Ωστόσο, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο αντιτάχθηκε στην απόφαση και μάλιστα, την Τετάρτη, εξέδωσε ένταλμα σύλληψης εναντίον εννέα μελών του Συνταγματικού Δικαστηρίου. Την Παρασκευή ο Ερντογάν τάχθηκε στο πλευρό του Ακυρωτικού Δικαστηρίου». 

Για «νομικό πραξικόπημα» κατά του Συνταγματικού Δικαστηρίου κάνει λόγο η αυστριακή εφημερίδα Der Standard. Αναφερόμενος στα εντάλματα σύλληψης εναντίον μελών του Συνταγματικού Δικαστηρίου ο ανταποκριτής της εφημερίδας επισημαίνει ότι «η απόφαση αυτή ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου στο Συνταγματικό Δικαστήριο και είναι χωρίς προηγούμενο στα νομικά χρονικά της Τουρκίας. Η απόφαση των δικαστών του Yargitay (Ακυρωτικού Δικαστηρίου) ελήφθη την ίδια ημέρα, κατά την οποία το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών απέρριπτε μετά βδελυγμίας έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που επέκρινε το εντεινόμενο δημοκρατικό έλλειμμα στην Τουρκία».