H Kίνα, ο αραβικός κόσμος και το πετρέλαιο
11 Μαρτίου 2020Η Κίνα τις τελευταίες μέρες μπορεί να χαίρεται για δύο λόγους. Από τη μια πλευρά οι υγειονομικές αρχές αναφέρουν ότι ο αριθμός των κρουσμάτων κορωνοϊού εμφανίζεται στα χαμηλότερα επίπεδα μέχρι τώρα. Τις τελευταίες ημέρες έχουν υπάρξει μόνο 40 νέα κρούσματα, με την τάση να καταγράφεται σταθερή με τάσεις μείωσης. Ο αριθμός των θανάτων είναι επίσης χαμηλότερος σε σχέση με τον Ιανουάριο βάσει της τελευταίας ιατρικής ανακοίνωσης της Δευτέρας.
Από την άλλη πλευρά, η δεύτερη καλή είδηση αφορά τις αγορές πετρελαίου: μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων Ρωρίας και OPEC (Οργανισμός Εξαξωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών) για τη μείωση της παραγωγής πετρελαίου, η τιμή του μαύρου χρυσού στις αρχές της εβδομάδας έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο εδώ και 30 χρόνια. Γίνεται μάλιστα λόγος για έναν πόλεμο τιμών μεταξύ Ρωσίας και Σαουδικής Αραβίας. Η Σαουδική Αραβία σκοπεύει να αυξήσει την παραγωγή τους προσεχείς μήνες αγγίζοντας το ρεκόρ των 12 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα σύμφωνα με το Bloomberg.
Από το φθηνότερο πετρέλαιο δεν επωφελούνται όμως μόνο οι Ευρωπαίοι. Μεγάλο μέρος του όγκου παραγωγής θα συνεχίσει να πηγαίνει στην Κίνα. Παρά τον ρωσικό ανταγωνισμό η Σαουδική Αραβία κατάφερε πέρυσι να πουλήσει στην Κίνα μεγαλύτερες ποσότητες πετρελαίου. Αν η τάση συνεχιστεί, αναμένεται να τονώσει ακόμη περισσότερο τις ήδη καλές σχέσεις της Κίνας με αραβικές χώρες και ιδίως με τη Σαουδική Αραβία. Άλλωστε η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου παγκοσμίως.
«Βusiness first»
Η Κίνα έχει συνάψει συμφωνίες εταιρικής σχέσης με 15 χώρες στη Μέση Ανατολή. Οι συμφωνίες αυτές είναι κυρίως οικονομικού χαρακτήρα. «Το μότο της Κίνας είναι: Business first» αναφέρει στη DW ο ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής Κέβιν Λιμ από το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ. «Η ηγεσία του κινεζικού κράτους στηρίζεται σε σχέσεις με καθαρά οικονομικό προσανατολισμό. Οι σχέσεις αυτές συνάπτονται με χώρες εντελώς διαφορετικού πολιτικού προσανατολισμού».
Επίσης η Κίνα συμμετέχει στη Μέση Ανατολή και στρατιωτικά με μεγάλη ωστόσο προσοχή. Για παράδειγμα, πέρυσι είχε πραγματοποιήσει κοινή ναυτική άσκηση με τη Σαουδική Αραβία και είχε στρατιωτική παρουσία στον Κόλπο του Ομάν τον Δεκέμβριο του 2019. Μέχρι στιγμής το Πεκίνο κρατά πάντως αποστασιοποιημένη θέση και δεν εμπλέκεται στις τοπικές αντιπαλότητες στη Μέση Ανατολή. Αναφορικά με τον ανταγωνισμό Ιράν και Σαουδικής Αραβίας, δύο περιφερειακών δυνάμεων στην περιοχή, δεν παίρνει θέση υπέρ καμιάς. Για το Πεκίνο και οι δύο αυτές χώρες αποτελούν δύο από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της. «Το Πεκίνο προσέχει πολύ ώστε να μην εμπλακεί στις μεταξύ τους διενέξεις» εκτιμά μελέτη της δεξαμενής σκέψης European Council on Foreign Relations.
H Κίνα ως εμπορικός εταίρος στη Μέση Ανατολή
Η Κίνα ενδιαφέρεται κατά κύριο λόγο να συνάψει οικονομικές σχέσεις και δεν το κρύβει. Η Σ. Αραβία είναι ο βασικότερος εμπορικός εταίρος της στη Δυτική Ασία ενώ η Κίνα είναι ο σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Σ. Αραβίας παγκοσμίως. Οι κινεζικές κατασκευαστικές εταιρείες παίζουν σημαντικό ρόλο στα έργα υποδομής στη Σ. Αραβία. Η Κίνα έχει επίσης καλές σχέσεις και με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με σημαντικό εμπορικό κόμβο το λιμάνι του Ντουμπάι. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αποτελούν και σημαντικό κόμβο για τη φιλόδοξη κινεζική πρωτοβουλία του νέου Δρόμου του Μεταξιού (Βeld and Road Initiative). H Kίνα επίσης εστιάζει σε επενδυτικά προγράμματα και προγράμματα διασύνδεσης εμπορικών δρομολογίων στην Αίγυπτο και συμμετέχει στην ανάπτυξη ενός νέου λιμανιού στην Ερυθρά Θάλασσα όπως επίσης και στη βιομηχανική ζώνη στη δυτική ακτή της διώρυγας του Σουέζ. Καλές σχέσεις το Πεκίνο επιδιώκει και με το Ισραήλ ιδιαίτερα στον τομέα των νέων τεχνολογιών, στον τομέα της ασφάλειας και τις αντιτρομοκρατικής δράσης. Βέβαια οι καλές σχέσεις με το Ισραήλ δεν αποτρέπουν το Πεκίνο από το να διατηρεί παράλληλα καλές σχέσεις συνεργασίας και με το Ιράν. Το πετρέλαιο του Ιράν θεωρείται σημαντικής αξίας για τον κινεζικό ενεργειακό εφοδιασμό.
Από την άλλη πλευρά σε πολιτικό επίπεδό η Κίνα εμφανίζεται συγκρατημένη στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Για παράδειγμα αν και βοήθησε τη συριακή κυβέρνηση κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, στη συνέχεια εμφανίστηκε συγκρατημένη. Ως προς το Ιράν, αν και το ενθάρρυνε στις διαπραγματεύσεις για την πυρηνική συμφωνία, τήρησε αποστάσεις. Ταυτόχρονα όμως το Πεκίνο γνωρίζει καλά ότι με την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή δημιουργείται ένα νέο κενό εξουσίας που πρέπει να καλυφθεί. «Αλλά ως προς αυτό η Κίνα δεν έχει αποφασίσει ακόμη τι ρόλο θέλει να παίξει» εκτιμά ο Λιμ. «Στο Πεκίνο επί του παρόντος δεν υπάρχει πολιτική βούληση για να αναλάβει πολιτική δράση.
Kέρστεν Κνιπ
Επιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη