Ο Κινέζος καλλιτέχνης, ακτιβιστής και επικριτής τους κινεζικού καθεστώτος Αι Γουέι Γουέι εξηγεί γιατί το θέμα της προσφυγικής κρίσης του κίνησε το εικαστικό ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια, κάνοντας έτσι αυτό το νέο βήμα στον κινηματογράφο.

 «Όταν έφτασα στη Γερμανία ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με πρόσφυγες. Αργότερα πήγα στη Λέσβο γιατί με ενδιέφερε να δω πως φτάνουν εκεί. Σοκαρίστηκα από τις εικόνες που αντίκρισα: άνθρωποι οι οποίοι δεν είχαν απολύτως τίποτα, ανάμεσα τους μωρά, μικρά παιδιά αλλά και ηλικιωμένοι… Πολλοί άνθρωποι χάνουν την ζωή τους στη θάλασσα καθώς προσπαθούν να φτάσουν εκεί. Αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν περίπου 65 εκατομμύρια πρόσφυγες και αυτό αποτελεί μεγάλη ευθύνη για κάποιον, ο οποίος εγκατέλειψε την Κίνα όπως εγώ», ανέφερε με αφορμή την πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ του ο Κινέζος εικαστικός.

Ο ίδιος ήθελε να κάνει κατανοητό στο κοινό τι πραγματικά σημαίνει για κάποιον να χάνει την πατρίδα του και να γίνεται πρόσφυγας. «Επίσης θέλω να δείξω ότι κάθε άνθρωπος έχει ως αναφαίρετο δικαίωμα την αξίωση να τον μεταχειρίζονται με αξιοπρέπεια. Θα πρέπει να δείχνουμε αγάπη, συμπόνοια και κατανόηση προς τον συνάνθρωπο μας, πριν η κατάσταση χειροτερέψει», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Το προσφυγικό στην ολότητά του

Το νέο του κινηματογραφικό εγχείρημα με τίτλο «Human Flow» έχει προκαλέσει όμως και έντονες κριτικές. «Ήθελα να παρουσιάσω το θέμα στην ολότητα του. Δεν πρόκειται μόνο για τη Συρία, αλλά για ένα παγκόσμιο πρόβλημα. Εννοείται ότι αν κανείς επισκέπτεται 40 κέντρα υποδοχής σε πάνω από 20 χώρες, δεν μπορεί να εστιάσει στην προσωπική ιστορία του κάθε πρόσφυγα. Από την άλλη, έχουμε στην διάθεση μας ένα τεράστιο υλικό από τα γυρίσματα που ακόμη επεξεργαζόμαστε. Σε ένα επόμενο στάδιο θα εστιάσουμε στις προσωπικές ιστορίες των προσφύγων», σημειώνει ο Άι Γουέι Γουέι.

Τι απαντά όμως σε όλους εκείνους που του επιρρίπτουν ότι υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ των εικόνων που προβάλλει υπό το δικό του, ιδιαίτερο καλλιτεχνικό πρίσμα και την σκληρότητα του θέματος; Όπως αναφέρει, «στο επίκεντρο της ταινίας μου βρίσκονται οι άνθρωποι και γι' αυτό έπρεπε να συμπεριλάβω αυτές τις εικόνες μιας και οι άνθρωποι ακόμα και στις πιο δύσκολες συγκυρίες έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται το ωραίο. […] Η ομορφιά είναι το κεντρικό θέμα ακόμα και υπό τις πιο τραγικές συγκυρίες. Αυτό ακριβώς το στοιχείο ήθελα να θεματοποιήσω.»

Το εικαστικό ντοκιμαντέρ του Γουέι Γουέι έχει να κάνει με την πραγματικότητα και τον άνθρωπο που την ζει. «Πρόκειται για το προσωπικό μου ταξίδι» λέει ο ίδιος. «Δεν είμαι καθηγητής ιστορίας, ο οποίος αποσκοπεί στην αντικειμενικότητα. Ο τρόπος που βλέπω τα πράγματα, τα συναισθήματα μου και οι πράξεις μου είναι μέρος της ταινίας.»

Ο Άι Γουέι Γουέι δεν κατάφερε ωστόσο να αποσπάσει κάποιο βραβείο για το ντοκιμαντέρ του μέχρι στιγμής ενώ ιδιαίτερα σκληρή κριτική του ασκήθηκε ιδίως στη Γερμανία. Σε κάθε περίπτωση ο ίδιος είναι ο πιο γνωστός Κινέζος καλλιτέχνης σήμερα. Εξαιτίας της κριτικής που άσκησε στο πολιτικό καθεστώς της Κίνας καταδικάστηκε, φυλακίστηκε και τελικά του αφαιρέθηκε το διαβατήριο. Το 2015 του δόθηκε άδεια να πάει στο Βερολίνο όπου από τότε ζει και εργάζεται. Καλλιτεχνικά ο Γουέι Γουέι είναι γνωστός για τις ιδιαίτερα μεγάλου φορμάτ εγκαταστάσεις του.

Dpa/ Δήμητρα Κυρανούδη