Η Ιταλία είχε αρνηθεί το Μάιο του 2009 την παροχή ασύλου σε 24 μετανάστες από τη Σομαλία και την Ερυθραία, οι οποίοι εμποδίστηκαν από την ιταλική ακτοφυλακή στα ανοιχτά της Μεσογείου να εισέλθουν στη χώρα. Έχοντας στερηθεί de facto το δικαίωμά τους για προσφυγή στην ιταλική δικαιοσύνη, αναγκάστηκαν με απόφαση της ακτοφυλακής να επιστρέψoυν στη Λιβύη από όπου αρχικά είχαν ξεκινήσει. Μάλιστα η Ιταλία έχει υπογράψει με τη Λιβύη διμερή συμφωνία, κατά την οποία οι παράνομοι μετανάστες καθώς και οι αιτούντες άσυλο που επαναπροωθούνται από την Ιταλία στη Λιβύη, δεν διατρέχουν κίνδυνο. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου ωστόσο δεν είχε την ίδια άποψη.

Προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας των μεταναστών

Πολλοί διεθνείς οργανισμοί για τα δικαιώματα των μεταναστών κατέθεσαν στο Δικαστήριο ισχυρές αποδείξεις, σύμφωνα με τις οποίες οι αιτούντες άσυλο μετά την επιστροφή τους στη Λιβύη έπεσαν θύματα παράνομων ανακρίσεων και άγριων βασανιστηρίων. Οι ίδιοι οι προσφεύγοντες κατήγγειλαν μάλιστα τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησής τους στη Λιβύη και τη βάναυση καταπάτηση της αξιοπρέπειάς τους.

Με την απόφασή του τo Ευρωπαϊκό Δικαστήριο κάνει σημαντικά βήματα προς την ουσιαστική κατοχύρωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των υπόλοιπων αναφαίρετων δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτή για τους παράνομους μετανάστες. Έκρινε πως όντως συνέβησαν σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άρα παράβαση της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) από μέρους της Ιταλίας. Σύμφωνα με την απόφαση, η Ιταλία κατηγορείται για παράνομη χρήση βίας και βασανιστήρια , παράνομη ομαδική απέλαση μεταναστών και αποστέρηση των νόμιμων δικαιωμάτων τους για πρόσβαση στη δικαιοσύνη.

Το Δικαστήριο επιβάλλει στο διατακτικό της απόφασής του αποζημιώσεις ύψους 15.000 ευρώ σε καθένα από τα 24 θύματα, εκ των οποίων δύο ήδη έχουν πεθάνει ενώ η τύχη ορισμένων ακόμη αγνοείται. Η απόφαση αυτή χαιρετίστηκε ένθερμα από πολλούς διεθνείς οργανισμούς. Σύμφωνα με το Γερμανικό Ινστιτούτο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Βερολίνου η απόφαση αυτή δημιουργεί δεδικασμένο για την προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων των παράνομων μεταναστών που εισέρχονται στην Ευρώπη από τη Μεσόγειο. H Διεθνής Αμνηστία θεωρεί πως η Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο αλλά και κάθε επιμέρους κράτος-μέλος, ειδικά μάλιστα τα κράτη υποδοχής των μεταναστών, δεσμεύονται άμεσα από την απόφαση του ΕΔΑΔ και οφείλουν, όχι μόνο να απέχουν από παράνομες πρακτικές αλλά και να αναλαμβάνουν θετικές ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση.


edp, dpa / Δήμητρα Κυρανούδη

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης