Μέσα από μια θάλασσα από τουρκικές σημαίες εμφανίστηκε τα ξημερώματα Δευτέρας από τα κεντρικά του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) στην Άγκυρα ο Ταγίπ Ερντογάν ως ο απόλυτος νικητής. Για ώρες ο λαός και πλήθος δημοσιογράφων περίμεναν τη θριαμβευτική ομιλία του από το μπαλκόνι του AKP. Τελικά μίλησε γύρω στις 3 μετά τα μεσάνυχτα. Εμφανίστηκε ως ο πανίσχυρος ηγέτης που κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την εξουσία του. Το εκλογικό αποτέλεσμα έβαλε τέλος σε έναν προεκλογικό αγώνα που μέχρι τελευταία στιγμή δεν φαινόταν προδικασμένος. Η αντιπολίτευση, και κυρίως ο βασικός του αντίπαλος Μουχαρέμ Ινζτέ από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP), φαινόταν ότι θα οδηγούσε τη διεκδίκηση της προεδρίας στον δεύτερο γύρο. Κάτι τέτοιο τελικά δεν έγινε, κι αυτό παρά το ότι η προεκλογική εκστρατεία του AKP ήταν κακή. Από την άλλη πλευρά ο Ιντζέ κατάφερε να συνεπάρει τα πλήθη σε μια σειρά μεγάλων προεκλογικών συγκεντρώσεων στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και τη Σμύρνη.

Ο «Σούπερ-Ερντογάν» με 13 νίκες σε 16 χρόνια

Ήδη από τη βραδιά των εκλογών ανεξάρτητοι παρατηρητές αλλά και το CHP είχαν καταγγείλει ότι έγιναν παρατυπίες στην εκλογική διαδικασία και νοθεία στα αποτελέσματα. Επίσης, σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές, οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης στην ουσία φιμώθηκαν προεκλογικά και έτσι φάνηκαν αναγκαστικά πιο αδύναμες έναντι του Ερντογάν εξαιτίας της συνεχιζόμενης κατάστασης έκτακτης ανάγκης αλλά και της άνισης προβολής τους από τα τουρκικά ΜΜΕ. Η φιλοκυβερνητική εφημερίδα «Takvim» βγήκε τη Δευτέρα με τίτλο «Σούπερ-Ερντογάν» και υπότιτλο «13 νίκες σε 16 χρόνια». Φυσικό, εάν σκεφθεί κανείς ότι στην ουσία οι αντίπαλοί του βρίσκονται εδώ και χρόνια σε μια εκ των προτέρων δύσκολη θέση.

Ενδιαφέρον μάλιστα έχει ότι μόνο τη Δευτέρα, μετά τη νίκη Ερντογάν, τα τουρκικά φιλοκυβερνητικά μέσα έδειξαν ενδιαφέρον για την αντιπολίτευση, όπως π.χ. για τη συνέντευξη τύπου του Μουχαρέμ Ιντζέ. Μάλιστα ο ίδιος δεν δίστασε να εξαπολύσει τα πυρά του προς το φιλοκυβερνητικό δίκτυο TRT. «Τι γυρεύει εδώ το ΤRT όταν κατά τον προεκλογικό αγώνα δεν μετέδωσε τις συγκεντρώσεις μας στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και τη Σμύρνη», είπε ο Μ. Ιντζέ χαρακτηριστικά.

Η επόμενη μέρα στην ερντογανική Τουρκία

Τι σημαίνει όμως στην πράξη η επανεκλογή Ερντογάν για την επόμενη μέρα στην Τουρκία; Η μεγαλύτερη επικείμενη θεσμική αλλαγή που επικυρώθηκε με τις εκλογές της Κυριακής είναι η εισαγωγή στην Τουρκία ενός προεδρικού συστήματος διακυβέρνησης, το οποίο θα παρέχει στον πρόεδρο Ερντογάν ένα ευρύ φάσμα υπερεξουσιών. Στο εξής ο Ερντογάν θα είναι αρχηγός του κράτους και αρχηγός της κυβέρνησης ενώ θα μπορεί να κυβερνά με προεδρικά διατάγματα. Ο ίδιος χαρακτηρίζει το νέο σύστημα «δημοκρατική επανάσταση». Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση το κόμμα του (AKP) δεν διαθέτει αυτοδυναμία και έτσι δεν έχει από μόνο του την απαιτούμενη πλειοψηφία για να κυβερνήσει. Στη νέα βουλή θα στηρίζεται και στις ψήφους των Εθνικιστών (MHP).

Eντούτοις οι αντιδράσεις στο εξωτερικό μπροστά στο ενδεχόμενο ενός καθαρά προεδρικού συστήματος υπό τον Ερντογάν ήταν άμεσες. Η Κάτι Πίρι, εισηγήτρια της ετήσιας έκθεσης προόδου της Τουρκίας για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έγραψε στο twitter σχετικά: «Το τελευταίο εμπόδιο για την εγκαθίδρυση ενός αντιδημοκρατικού προεδρικού συστήματος στην Τουρκία έχει ξεπεραστεί. Ένα σύστημα που είναι απολύτως αντίθετο με τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις». Ενδιαφέρον έχει επίσης ποιοι ήταν οι ηγέτες που έσπευσαν να συγχαρούν τον Ερντογάν για τη νίκη του: Ο Βίκτορ Ορμπάν (Oυγγαρία), ο Βλαντιμίρ Πούτιν (Ρωσία), ο Χασάν Ρουχανί (Iράν), ο Αλεξάντερ Λουκασένκο (Λευκορωσία) και ο Νικολάς Μαδούρο (Bενεζουέλα).

Αβέβαιο πάντως παραμένει πώς ο πρόεδρος Ερντογάν, με ενισχυμένες πλέον εκτελεστικές και νομοθετικές αρμοδιότητες, θα καταφέρει τα επόμενα χρόνια να κρατήσει τη χώρα του ενωμένη, την ώρα που οι προκλήσεις στην ευρύτερη περιοχή είναι μεγάλες. Παράλληλα και η οικονομία στέλνει μηνύματα SOS, με τις τιμές σε βασικά προϊόντα να αυξάνονται, τον πληθωρισμό να κινείται στο12% και τη λίρα να χάνει συνεχώς σε αξία. Σύμφωνα πάντως με διεθνείς αναλυτές αυτό που μένει ως συμπέρασμα από τις τουρκικές εκλογές της Κυριακής είναι το εξής: Μπορεί να κέρδισε ο Ερντογάν τις εκλογές, αλλά η ίδια η Τουρκία δεν κέρδισε τίποτα.

Dpa, Tσαν Μεράι / Δήμητρα Κυρανούδη