Τους τελευταίους μήνες διεθνή μέσα ενημέρωσης καταλογίζουν στις ελληνικές αρχές παράνομες επαναπροωθήσεις μεταναστών προς την Τουρκία. Στο δημοσίευμα του Spiegel Online αναφέρεται το παράδειγμα δύο γυναικών, οι οποίες στις 29 Νοεμβρίου είχαν φθάσει στη Λέσβο με σκοπό να καταθέσουν αίτηση για άσυλο, όπως δικαιούνται βάσει της διεθνούς νομοθεσίας, αλλά απομακρύνθηκαν δια της βίας. Με την ανάλυση φωτογραφιών, βίντεο και γεωγραφικών συντεταγμένων που είχε παραχωρήσει η ΜΚΟ Aegean Boat Report το Spiegel Online επιχείρησε να «ανακατασκευάσει» το περιστατικό και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι δύο γυναίκες αποβιβάστηκαν στη Λέσβο, αλλά στη συνέχεια βρέθηκαν πάλι στη θάλασσα μαζί με άλλους 16 μετανάστες, μετά από παρέμβαση «Ελλήνων», οι οποίοι δεν κατονομάζονται.

Οι λεπτομέρειες του περιστατικού στο Spiegel Online

Πιο συγκεκριμένα: Οι δύο γυναίκες είχαν κρυφτεί κοντά στην πόλη της Μυτιλήνης και από εκεί έστειλαν τις συντεταγμένες τους μέσω WhatsApp στη ΜΚΟ Aegean Boat Report. Επίσης εκεί συνάντησαν τον Κώστα Θεοδώρου, επίκουρο καθηγητή στο πανεπιστήμιο Αιγαίου, ο οποίος τις φωτογράφισε και μετά ειδοποίησε την αστυνομία. Εν τω μεταξύ οι δύο γυναίκες είχαν ξανασυναντήσει και άλλους μετανάστες και προχωρούσαν μαζί. Τη συνέχεια βιντεοσκόπησε με το κινητό του ο Ζάνσι Κιμπέγκα, ένας 17χρονος από το Κονγκό: «Δύο αυτοκίνητα με σειρήνα σταμάτησαν την ομάδα που είχε επανενωθεί. Στα αυτοκίνητα επέβαιναν άνδρες με καλυμμένα τα πρόσωπα. ‘Μας έριξαν στο έδαφος και μας πήραν τα κινητά’, λέει ο Κιμπέγκα. Το δικό του κατάφερε να το κρύψει. Γι αυτό υπάρχουν εικόνες των αυτοκινήτων, φαίνονται οι πινακίδες. Οι άνδρες τους έβαλαν σε ένα λεωφορείο και τους πήγαν στο λιμάνι Πέτρα».

Μετά από όλα αυτά, σύμφωνα πάντα με το Spiegel Online, οι άγνωστοι άνδρες ανάγκασαν τους μετανάστες να ξεντυθούν, τους έβρισαν, τους έβρεξαν με κρύο νερό, βγήκαν μαζί τους με σκάφος στα ανοιχτά και τελικά τους εγακτέλειψαν στη θάλασσα μέσα σε μία πορτοκαλί σωστική σχεδία. «Πέρασαν ώρες μέχρι να τους σώσει η τουρκική ακτοφυλακή», επισημαίνουν οι αρθρογράφοι. «Φωτογραφίες δείχνουν τους άνδρες και τις γυναίκες να βγαίνουν στη στεριά τα ξημερώματα και λίγο αργότερα να βρίσκονται στη Σμύρνη. Πρόκειται, εν μέρει τουλάχιστον, για τους ίδιους ανθρώπους που διακρίνονταν στις φωτογραφίες από τη Λέσβο». Το Spiegel Online παρατηρεί ότι  «πλέον οι ελληνικές αρχές καταφεύγουν τακτικά στα αποκαλούμενα pushbacks».

Η ελληνική θέση στις αιτιάσεις

Τι λέει για όλα αυτά η ελληνική πλευρά; «Οι ελληνικές αρχές δεν απάντησαν με λεπτομέρειες στον κατάλογο ερωτήσεων του SPIEGEL», σημειώνουν οι αρθρογράφοι. «Η αστυνομία ανέφερε ότι, σε όλες τις επιχειρήσεις της, σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα που απορρέουν από το διεθνές, το ευρωπαϊκό και το εθνικό δίκαιο. Το αρμόδιο για την ακτοφυλακή υπουργείο ανέφερε ότι εντοπίστηκαν στη στεριά 30 αλλοδαποί, οι οποίοι τέθηκαν σε καραντίνα. Τόνισε επίσης ότι σε κάθε περίπτωση τηρείται το ισχύον δίκαιο. Για το περιστατικό επαναπροώθησης 18 ατόμων που ζητούσαν προστασία, όπως περιγράφεται στο SPIEGEL, το υπουργείο δεν έκανε κάποια αναφορά».  

Τέλος, το Spiegel Online αναφέρεται για μία ακόμη φορά σε πιθανές ευθύνες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Προστασία των Εξωτερικών Συνόρων (Frontex), υποστηρίζοντας ότι «γνωρίζει πως γίνονται επαναπροωθήσεις. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάλληλοι της Frontex, μεταξύ αυτών και Γερμανοί αστυνομικοί, σταματούν τις λέμβους των προσφύγων. (...) Γι' αυτό το ζήτημα δέχεται πιέσεις ο επικεφαλής της Frontex Φαμπρίς Λεζερί και προσπαθεί να δικαιολογηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στην Κομισιόν και στο διοικητικό συμβούλιο. Μέχρι σήμερα επιμένει ότι δεν έχει αποδείξεις για άμεση ή έμμεση συμμετοχή των υφισταμένων του σε επαναπροωθήσεις».

Γιάννης Παπαδημητρίου (Spiegel Online)