Οι σελίδες των γερμανικών εφημερίδων είναι γεμάτες από εκτενή ρεπορτάζ από τη Βαρκελώνη, σχόλια, αναλύσεις και αφιερώματα για το «χρονικό του ισλαμιστικού τρόμου» που συγκλονίζει την ευρωπαϊκή ήπειρο τα τελευταία χρόνια. «Καμία ανοχή» είναι ο τίτλος σχολίου στην Süddeutsche Zeitung, το οποίο αναφέρει: «Μετά από κάθε τρομοκρατικό χτύπημα, στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στο Βερολίνο ή τώρα στη Βαρκελώνη κυριαρχεί η σιωπή. Στη συνέχεια συνήθως ακολουθεί η εξής κλασική απάντηση: Οι ελεύθερες κοινωνίες πρέπει να μάθουν να ζουν με τον τρόμο. Είναι όμως έτσι;  Γιατί ενώ άλλες μορφές εγκληματικότητας, όπως η παιδική εκμετάλλευση ή η φοροδιαφυγή δεν θεωρούνται ανεκτές και ο τρόμος είναι ανεκτός; (…). O τρόμος αλλάζει τις κοινωνίες. Ακόμη και τις φιλελεύθερες. Ο τρόμος γεννά φόβο και δυσπιστία μεταξύ πολιτών και κράτους, μεταξύ πλειοψηφιών και μειοψηφιών, μεταξύ των παλιών και νεοφερμένων κατοίκων.»

Ο σχολιογράφος στη συνέχεια παρατηρεί ότι εκεί που ξεσπά ένα τρομοκρατικό γεγονός, το κράτος προσπαθεί συχνά να βοηθήσει τους πολίτες χρησιμοποιώντας στρατιωτικά μέσα ή ακόμη και μέσα επιτήρησης. «Αλλά η υπερβολική επιτήρηση μπορεί επίσης να βλάψει τις κοινωνίες». Για τον ίδιο η λύση του προβλήματος δεν μπορεί να εδράζεται μόνο στην επιτήρηση και την καταστολή. Είναι καιρός πλέον για να παραδεχθούμε κάτι που είναι ίσως άβολο: «οι ακραίες μορφές του Ισλάμ δεν πρέπει να προστατεύονται υπό τον μανδύα της ελευθερίας της θρησκευτικής πίστης. Το σχόλιο κλείνει τέλος λέγοντας: «Οι περισσότεροι δράστες ήταν γνωστοί στην αστυνομία. Ίσως υπάρξουν κι άλλα θύματα».

Περί επιτήρησης και ασφάλειας

Από την πλευρά της η Frankfurter Allgemeine Zeitung σε σχόλιο στο πρωτοσέλιδό της σημειώνει: «Η προστασία των πολιτών και η επιτήρηση είναι μέσα που συμβάλλουν στην διαφύλαξη της ελευθερίας, κάτι που όπως φαίνεται οι άνθρωποι που ανέμελα έκαναν βόλτα στη Νίκαια, το Βερολίνο ή τη Βαρκελώνη θεωρούσαν δεδομένο, αν και δεν είναι. Πράγματι θα πρέπει πάντα να εξετάζουμε ποια μέσα είναι τα πλέον ενδεδειγμένα για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Όπως επίσης θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο, λαμβάνοντας υπόψη της θεμελιώδεις δημοκρατικές αξίες, ποια μέτρα είναι δυσανάλογα προς τον σκοπό που επιτελούν. Aπό την άλλη πλευρά, προκειμένου να διασφαλίσουμε τον φιλελεύθερο τρόπο ζωής, τα προληπτικά μέτρα είναι αναγκαία και εφικτά, κάτι που ήδη έγινε σαφές ήδη μετά τα τρομοκρατικά χτυπήματα στην Νίκαια και το Βερολίνο». Σύμφωνα με το σχόλιο αυτό δεν ευσταθεί το επιχείρημα ότι το κράτος δεν μπορεί να κάνει τίποτα απολύτως. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να αντλήσουμε διδάγματα για το μέλλον από τις προηγούμενες εμπειρίες των δυτικών κοινωνιών που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν παρόμοιες καταστάσεις, σημειώνει η FAZ.

H ίδια εφημερίδα φιλοξενεί και ένα ακόμη σχόλιο για το ίδιο θέμα με τίτλο «Πόλεμος εναντίον της Δύσης», το οποίο σημειώνει τα εξής: «Το τζιχαντιστικό Ισλάμ είναι η «λερναία ύδρα της διεθνούς τρομοκρατίας. Ο σχολιογράφος αποπειράται μια ιστορική αναδρομή στη δημιουργία του Ισλαμικού Κράτους, στο πώς διαδέχθηκε την Αλ Κάιντα, στο πώς σταδιακά απέκτησε την ισχύ του και διαδόθηκε κυρίως σε κύκλους νέων μουσουλμάνων ανά την Ευρώπη. «Ακόμα κι αν κοπεί το κεφάλι του φιδιού, πολλά νέα κεφάλια ξαναπροκύπτουν. Όταν διάφορες τρομοκρατικές ομάδες κατατροπώθηκαν κατά τις τελευταίες δεκαετίες, ακολουθούσαν πάντα νέες. Ο ιερός πόλεμος της τζιχάντ είναι η σύγχρονη λερναία ύδρα της τρομοκρατίας αλλά και μια πράξη αυτορρύθμισης του Ισλαμικού κόσμου εναντίον εκείνων που υποτίθεται ότι καλούνται να πολεμήσουν το Ισλάμ.»

Επαγρύπνιση για τις δημοκρατικές αξίες

Η Frankfurter Rundschau σχολιάζει την επίθεση στη Βαρκελώνη υπό ένα διαφορετικό πρίσμα: «Η τρομοκρατία δεν περιορίζεται μόνο στους τυφλωμένους από το μίσος ιερούς πολεμιστές, μπορεί να προσλάβει πολλές και διαφορετικές ιδεολογικές μορφές. Ξεκινάει πάντα στο μυαλό. Δεν μπορεί να νικηθεί μόνο με στρατιωτικά μέσα κι αυτό ισχύει τόσο για την Αλ Κάιντα όσο και για το Ισλαμικό Κράτος. Ούτε επίσης μπορεί να εξαλειφθεί με το να μετατρέψουμε τις φιλεύθερες κοινωνίες μας σε κράτη επιτήρησης. Τότε δράστης γίνεται το ίδιο το κράτος. Εναντίον αντίστοιχων επιθέσεων δεν μπορούμε σε τελική ανάλυση να προστατευθούμε, αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Μπορούμε μόνο να επαγρυπνούμε. Και το ίδιο ισχύει φυσικά και για την προάσπιση των δημοκρατικών αξιών».

Tέλος η Νürnberger Νachrichten σημειώνει: «Όχι πανικός, Όχι μίσος ενάντια στο μίσος. Αυτή απομένει ως μόνη σωστή συνταγή εναντίον όλων εκείνων, που θέλουν αυτο ακριβώς, να μας οδηγήσουν στο χάος.»

Δήμητρα Κυρανούδη