مانفرید شمیت رئیس ادارۀ فدرال آلمان در امور پناهجویان با تآکید براینکه اکثرمتقاضیان کشورهای حوزه بالقان از چگونگی روند پناهندگی در آلمان آگاه اند، ضمن گفتگویی با دویچه ویله خواهان تسریع مراحل رسیدگی به درخواستهای پناهندگی گردید.

دویچه وله:آقای شمیت رقم پناهجویان از غرب بالقان از دو سال به این طرف به صورت نسبی بسیار بلند رفته است. در ماه های فبروری و مارچ امسال موج پناهجویان از کوزوو کاهش یافت. آیا یک خلای تابستانی سبب این کاهش شده است یا اینکه این امر را باید مدیون حزب دموکرات مسیحان بود که موضوع پناهجویان را به بحث های داغ رسانه یی رساند؟

مانفرید شمیت: پناهجویان از غرب بالقان به خاطر خلای تابستانی در سرخط رسانه ها قرار نگرفته اند، بلکه به خاطر ارقام تازه واردان، به ویژه در رابطه با کوزوو در بهار امسال و یا البانیا در حال حاضر بوده است که طبعاً چالش بزرگی را برای ادارۀ ما خلق کرده است. ما در سال 2015 تا کنون بیشتر از 28000 تقاضای پناهندگی از البانیایی ها را داشته ایم. این انکشافی است که ما نمی توانستیم از قبل پیش بینی کنیم و این موج پناهجویان، آنهم از البانیا و همچنان کوزوو، ما را غافلگیر کرده است.

دویچه وله: منظور شما این است که البانیا، کوزوو و مونته نگرو نیز جزء "کشور های امن" به شمار می روند؟

مانفرید شمیت: ما از سال 2012 به این طرف از کشور های که امروز امن شمرده می شوند، نیز متقاضیان پناهندگی داشته ایم، مثلاً از کشور های صربستان، بوسنیا و مقدونیه. میزان پذیرش پناهجویان از این کشور ها در آلمان 0،1 یا 0،2 درصد تعیین شده است. به این ترتیب عملاً هیچ چشم اندازی برای تحت محافظت قرار دادن آنها در آلمان فدرال وجود ندارد. این سبب شده است که این کشور ها، که نامزد کسب عضویت اتحادیۀ اروپا نیز می باشند، به عنوان کشور های امن شناخته شده اند. ما در سال روان میلادی دریافته ایم که کشور های کوزوو و البانیا نیز در همین موقف و وضعیت قرار دارند و میزان پذیرش پناهندگان از این کشور ها در آلمان عملاً به صفر تقرب میکند.

وقتی در حال حاضر حدود 30 هزار البانیایی در آلمان درخواست پناهندگی میکنند و ما مطابق با یک فیصلۀ محکمه همواره تنها 0،1 درصد آنها را می پذیریم، پس البانیا نیز از دیدگاه ما، در رسیدگی به تقاضا نامه های پناهندگی شهروندان این کشور، میتواند در ردیف کشور های امن درنظر گرفته شود.

دویچه وله:اما آیا این کار اصلاً سودمند واقع می شود؟ ارقام تازه نشان می دهند که شمار متقاضیان پناهندگی از صربستان، مقدونیه و بوسنیا کمتر نشده است، با آنکه این کشور ها امن خوانده می شوند.

مانفرید شمیت: اقدامات زیادی باید روی دست گرفته شود. تعیین یک "کشور مبدأ" به عنوان "کشور امن" طبعاً علامتی برای منطقه است. ما باید زمان رسیدگی به تقاضانامه های پناهندگی را به وضاحت کاهش بدهیم. باقی ماندن در آلمان برای مدت درازی دیگر نباید برای متقاضیان سودمند باشد. ما از ماه آگست امسال، وقتی قانون جدید حق اقامت نافذ گردد، در رابطه با تقاضانامه های که آشکارا بی اساس اند، یک منع ورود دوباره به حوزۀ شنگن و منع اقامت در این حوزه را اعلام خواهیم کرد. این اقدام به خصوص در رابطه با متقاضیان پناهندگی از حوزۀ بالقان صدق می کند. به گمان من در اقامتگاه های اولی پناهجویان در ایالت ها به جای دادن پول نقد به پناهندگان، باید مواد مورد نیاز برای آنها به صورت جنس باید توزیع گردد. ما هم روش خود را در همین راستا تمرکز خواهیم داد و از دادن پول نقد به پناهجویان خودداری خواهیم کرد. فکر میکنم که همۀ این تدابیر باید باهم همآهنگ ساخته شوند. حالا رقم پناهجویان صربی در آلمان کاهش یافته است. در اکتوبر و نومبر سال 2014 ماهانه بین 3000 تا 3600 نفر بود، و حالا این رقم به 1700 تن کاهش یافته است. با آنهم ما کاهش بیشتری را انتظار داشتیم، از همین رو تدابیر دیگری را نیز روی دست می گیریم.

دویچه وله: در رابطه با "پناهجویان اقتصادی": شما ادعا می کنید که این افراد تنها به خاطری به آلمان می آیند که ماهانه 143 یورو بدست بیاورند؟

مانفرید شمیت: دقیقاً همین مسأله در بسیاری از موارد در هنگام بازجویی متقاضی مطرح می شود. کار اصلی ما شنیدن داستان فرار متقاضیان از کشور های شان و یا داستان وضعیت در "کشور های مبدأ" است و ما اظهارات متقاضیان را ارزیابی می کنیم. در 99 درصد از موارد به ما گفته می شود: "ما به اینجا آمده ایم که تا کار بیابیم؛ ما آمده ایم تا کودکان ما امکان رفتن به مکتب را داشته باشند؛ ما به اینجا آمده ایم تا از سیستم صحی اینجا مستفید شویم". به ما میگویند که میخواهند شش ماه در آلمان بمانند تا اندوختۀ کافی برای زندگی در 9 تا 12 ماه دیگر در کشور های خود شان را بدست بیاورند. وقتی همچو دلایل به ما گفته می شود، پس ادارۀ من باید به اساس آن تصمیم بگیرد.

دویچه وله: شما یادآور شدید که میزان پذیرش متقاضیان پناهندگی از کشور های مقدونیه و صربستان 1 یا 2 در هزار است. پس چرا برخی از متقاضیان از این کشور ها به عنوان پناهنده پذیرفته می شوند؟

مانفرید شمیت: پناهندگی شکل های مختلف دارد: پناه دادن های جانبی، مثلاً پناهجو در کشور خودش به اعدام محکوم شده باشد، و یا یک بیماری داشته باشد که در کشور خودش قابل معالجه نباشد. ما نمی توانیم چنین افراد را به کشور شان برگردانیم. چنین دلایل همان میزان یک در هزار را می سازند. همه دلایل دیگر متقاضیان از این کشور ها مطابق با کنوانسیون ژنیو در رابطه با تعیین وضعیت پناهجویی نیستند. به این ترتیب متقاضیان پناهندگی از کشور های بالقان به دلایلی به اینجا نمی آیند که در کنوانسیون ژنیو درج شده است. هستند کسانی که درهنگام بازجویی می گویند: "لطفاً بگذارید که فقط چهار هفته در آلمان باشم، می خواهم یک موتر جدید بخرم و پول نقد هم با خود آورده ام". بنابرین چنین استدلالی به هیچ وجه با معیار های پناهندگی و حفاظت از پناهجو مطابقت ندارد.

دویچه وله: یقیناً که چنین مثال ها وجود دارند. اما میزان پذیرش همین مردم در کشور های دیگر اروپای غربی به مراتب بلند تر است. مثلاً در فرانسه و یا سویس، که یک سوم پناهجویان صربی در این کشور ها پذیرفته می شوند، و یا در فنلند که نیمی از پناهجویان کوزوو را می پذیرد. آیا به نظر شما حق پناهندگی در آلمان به گونۀ بسیار محدود تفسیر می شود؟

مانفرید شمیت: ما با ترکیب بسیار مختلف گروه های پناهجو در کشور های مختلف سر و کار داریم. وقتی در فرانسه طور مثال از کشور مبدأ بیشتر افراد زیر سن قانونی بدون یک همراه پناهنده می شوند، پس واضح است که میزان پذیرش این افراد از عین کشور در مقایسه با آلمان بلند تر است. 85 درصد همه متقاضیان پناهندگی از کشور های بالقان در آلمان درخواست پناهندگی میدهند. ما از آژانس اروپایی در امور پناهجویان مستقر در مالتا، که گزارشی را در زمینۀ دلایل همچو درخواست های پناهندگی در آلمان را ارایه کرده است، پرسیدیم. همکاران ما در مالتا سراسر اروپا را تحلیل و بررسی کرده اند و دریافته اند که از یک سو طولانی بودن زمان رسیدگی به درخواستی ها در آلمان، و از سوی دیگر خدمات نقدی و جنسی دولت، دلایل اصلی رفتن پناهجویان بیشتر به این کشور بوده است.

دویچه وله: نظر شما در مورد الزامی ساختن دوباره اخذ ویزا برای همه شهروندان بالقان چیست؟

مانفرید شمیت: به گمان من الزامی ساختن دوبارۀ اخذ ویزا واقعاً آخرین وسیله خواهد بود. ما همچنان در بازار کار خود شمار قابل توجهی مهاجران از بالقان را داریم. در حال حاضر حدود 700 هزار نفر از کشور های صربستان، بوسنیا، مونته نگرو، البانیا و کوزوو، با ویزای اقامت اروپا و یا ویزای اقامت آلمان، به صورت قانونی در اینجا زندگی و کار می کنند. الزامی ساختن دوبارۀ ویزا همچنان بر آنهای که از منطقه به صورت قانونی به آلمان می آیند، اثر خواهد گذاشت، و این در حق آنان بی عدالتی خواهد بود.

دویچه وله: اگر هم جلو موج مهاجرت ها از بالقان گرفته شود، آیا آلمان برای پذیرش و تصمیم گیری در مورد اینهمه تقاضای پناهندگی از مناطق مختلف بحرانی جهان به قدر کافی مجهز است؟

مانفرید شمیت: ما آمادگی کافی داریم و این آمادگی خود را برای پناهجویان واقعی از مناطق مختلف جهان، مثلاً شمال عراق، سوریه، منطقۀ بقاع لبنان، گسترش می دهیم. این افراد، در مقایسه با مردم کوزوو و یا البانیا، یقیناً در وضعیت دیگری قرار دارند. اما در رابطه با ابعاد یک بار دیگر میگویم که وقتی از مجموع 200 هزار درخواستی که ما امسال به آن رسیدگی میکنیم، 94 هزار آن از کشور های بالقان باشد، پس یک اشتباه در مجموع ساختار وجود دارد. ما برای افرادی که از کشور های درگیر جنگ داخلی مثل سوریه و یا عراق می آیند، که میزان پذیرش شان در آلمان تقریباً 100 درصد است، آمادگی داریم.

داکتر مانفرید شمیت، متولد سال 1959، از اول دسمبر سال 2010 به این طرف رئیس ادارۀ فدرال برای مهاجران و پناهندگان در آلمان است. او در علم حقوق دکترا دارد.