نبود ظرفیت‌های علمی در عرصه معادن یکی از چالش‌های مهم این سکتور در افغانستان است. وزیر معادن افغانستان بارها گفته است که این وزارت توانایی مطالعه و عقد قرارداد معادن افغانستان با کمپنی‌های بزرگ را ندارد.

حالا انجمن همکاری‌های بین المللی آلمان (جی‌آی‌زید) اقداماتی را برای بلند بردن سطح تحصیلی و علمی دانشجویان و استادان رشته‌های معدن در دانشگاه‌های افغانستان روی دست گرفته است. بخشی از این برنامه، تحصیل دانشجویان افغان در دانشگاه‌های ایران است.

محمد عثمان بابری، معین وزارت تحصیلات عالی افغانستان روز دوشنبه (5 دلو/ 25 جنوری) در یک کنفرانس خبری در کابل گفت همکاری سه کشور برای ارتقای ظرفیت علمی در عرصه معادن بسیار مهم است: «مساله‌ای که بسیار مهم است، مطالعه و تحقیق است. ایجاب می‌کند افغانستان در عرصه منابع طبیعی و معادن ظرفیت‌های خوبی داشته باشد و ما می‌توانیم از طریق مشارکت [در ارتقای ظرفیت] به هدف خود نایل شویم.» برای تطبیق این برنامه زمان معینی در نظر گرفته نشده است.

تجدید ظرفیت‌های علمی استادان در فاکولته‌های جیولوژی و معدن یکی از اهداف این برنامه است. آقای بابری افزود: «مساله بسیار مهم، ارتقای سویه اکادمیک اعضای کادر علمی ما است. گرچه از تاسیس فاکولته جیولوژی معدن پولی تخنیک ما 50 سال سپری می‌شود ولی با این همه استادان ما واقعا به تجدید معلومات نیاز دارند.»

قرار است دانشجویان و استادان در سه دانشگاه و نه دانشکده علوم جیولوژی و معدن از این برنامه مستفید شوند. شماری از این دانشجویان برای تحصیل به دانشگاه‌های ایران فرستاده خواهند شد.

نقش "جی‌آی‌زید"

موسسه آلمانی جی‌آی‌زید در این برنامه نقش اساسی دارد. این موسسه در عرصه‌های ارتقای ظرفیت اکادمیک کادر علمی استادان، تهیه مواد یا کریکولم درسی برای استادان و محصلان، تحقیق و مطالعه در عرصه معادن و فراهم‌سازی زمینه تحصیل دانشجویان افغان در دانشگاه‌های ایران، با وزارت تحصیلات عالی افغانستان همکاری می‌کند.

رابرت کریسیرر، رییس موسسه جی‌آی‌زید در افغانستان در این کنفرانس گفت: «ما برای مدرنیزه کردن برنامه‌های آموزشی کنونی مانند جیولوژی و سایر عرصه‌های مربوط به معادن که برای منابع معدنی افغانستان ضرور است همکاری خواهیم کرد. ما کمک‌هایی را برای تجدید مواد درسی مربوط به اقتصاد و قوانین مربوط به معادن نیز فراهم می‌کنیم.»

محمد رضا بهرامی سفیر ایران در افغانستان گفت با رفع تحریم‌ها علیه کشورش، زمینه‌های همکاری‌های بیشتر افغانستان و ایران فراهم شده است: «مدتی است که گفتگوهایی بین سه طرف در ارتباط با اجرایی کردن زمینه‌های همکاری سه جانبه بین سه کشور در خصوص تحصیلات عالی در افغانستان با تمرکز بر موضوع معدن آغاز شده و امروز ما شاهد امضای این یاداشت تفاهم در این خصوص هستیم.»

برنامه‌های ارتقای ظرفیت در یک دهه گذشته بیشتر شکل ورکشاپ‌های آموزشی کوتاه مدت را داشته و پول‌های هنگفتی در این راستا به مصرف رسیده است اما مقام‌های وزارت تحصیلات عالی گفتند که با تطبیق این برنامه، جوانانی که در رشته معدن تحصیل می‌کنند به صورت درازمدت و علمی، در این عرصه آموزش خواهند دید.