بزرگترین خطری که آلودگی های محیط زیست متوجه افغانستان کرده است، آلوده شدن آب در روستاها و آلودگی بیش از حد هوا در شهرهای این کشور است. اداره حفظ محیط زیست افغانستان می گوید به صورت تخمینی 78 تا 80 هزار نفر که بیشتر آن ها کودکان استند سالانه در نتیجه آلودگی محیط زیست به خصوص آلودگی آب، جان های شان را از دست می دهند.

براساس اظهارات مسئولان محیط زیست، سالانه 2500 تا 4000 هزار نفر تنها در شهر کابل به دلیل آلودگی هوا به امراض تنفسی مبتلا می شوند. از این میان 1800 تا 3000 نفر جان های شان را از دست می دهند.

قاتل خاموش

مصطفی ظاهر رئیس اداره محیط زیست افغانستان روز چهارشنبه 2 ثور 1394 در محفلی که برای بزرگداشت از روز زمین در باغ بابر کابل برگزار شده بود گفت آلودگی محیط زیست به صورت پنهانی از مردم قربانی می گیرد: «آلودگی آب، آلودگی هوا، آلودگی زمین یک قاتل خاموش است. قاتلی است که تفنگ ندارد، مرمی ندارد، چهره و شکل ندارد و شما را خاموشانه می کشد.»

آقای ظاهر از حکومت وحدت ملی خواست تا محیط زیست را در اولویت قرار دهد و برنامه های موثر را به منظور جلوگیری از محیط زیست، طرح و اجرا کند.

ورود تیل بی کیفیت و مواد سوخت آلوده کننده، هوای شهر کابل را در ماه های زمستان به شدت آلوده می کند. شاروالی کابل هنوز قادر به جمع آوری زباله نیست و تراکم زباله چهره بدی از شهر کابل به نمایش می گذارد.

مقام های حکومتی نیز از وضعیت بد محیط زیستی سخن می گویند. داکتر عبدالله عبدالله رئیس اجراییه حکومت در این مراسم از مردم خواست تا به حفظ محیط زیست توجه کنند. او گفت حکومت حفظ محیط زیست را در اولویت قرار می دهد و توجهی خاصی به این مساله دارد: «ساحه سبز کمتر می شود، اطراف شهرها به خاک دان تبدیل شده، محل جمع آوری زباله ها معلوم نیست. در این رابطه باید به عوامل خرابی محیط زیست توجه شود.»

داکتر عبدالله گفت همه فکر می کنند که محیط زیست پاک به پول و امکانات ضرورت دارد در حالی که چنین نیست و اگر هر فرد برای پاکی محیط خود بکوشد، محیط پاک می شود.

فرهنگ حفظ محیط زیست

تنها اداره دولتی که در افغانستان برای حفظ محیط زیست فعالیت می کند، اداره حفظ محیط زیست است. این اداره در سیزده سال گذشته نتوانسته فعالیت چشم گیری انجام دهد. هوای شهر کابل با گذشت هر روز آلوده تر می شود، قطع و قاچاق جنگلات همچنان ادامه دارد و این اداره حتا قادر به نشر و تبلیغ ارزش های محیط زیستی نیست.

از سوی دیگر فرهنگ حفظ محیط زیست نیز در بین مردم نهادینه نشده است. باشندگان کابل کثافات و مواد زاید را در کنار سرک ها می اندازند و هنوز سیستم کارآیی برای جمع آوری زباله در کابل و شهرهای بزرگ وجود ندارد.

بهروز بهنام مسئول اجرایی دیده بان محیط زیست در این محفل گفت مقام های حکومتی تنها شعار ندهند. او گفت حفظ محیط زیست به عمل نیاز دارد و تا زمانی که برنامه های مشخصی در این زمینه اجرا نشود، محیط زیست همچنان آلوده خواهد بود: «گفته های خودرا جامه عمل بپوشانیم و با گام های راسخ و متین برای انجام دادن گفته های خود قدم برداریم. تنها گفتن و نوشتن کافی نیست.»

مسئولان اداره محیط زیست گفتند که افغانستان نقش بسیار اندکی در آلودگی زمین دارد ولی بیشترین آسیب را به دلیل تغییر اقلیم متحمل می شود. آن ها گفتند که سیلاب های ویرانگر، برف کوچ های کشنده و خشک سالی ها به فقر و فاقه در افغانستان را بیشتر کرده است.