در این گزارش روی این نکته تمرکز می‌کنیم که آیا آلمان می‌تواند پناهجویان را در سر مرز رد کند؟

اتحاد سوسیال مسیحی بایرن (سی اس یو) هنوز هم روی رد پناهجویان در مرزهای آلمان اصرار می کند و حتی تهدید کرده است که اگر با صدراعظم مرکل به توافق نرسد، هورست زیهوفر به عنوان وزیر داخله دست به عملکرد انفرادی می‌زند. اما کارشناسان این سوال را مطرح می کنند که آیا این طرح از لحاظ قانونی قابل اجرا است یا خیر.
هورست زیهوفر، وزیر داخله آلمان می خواهد مهاجران را در مرزهای آلمان رد کند، در صورتی که آنها قبلا در یکی از کشورهای دیگر عضو اتحادیه اروپا ثبت شده باشند. این امر به طور عمده بالای کشور همسایه آلمان، اتریش تاثیر می گذارد. برای زیهوفر توافق مربوطه بین فرانسه و ایتالیا نمونه خوبی است. در سال ۲۰۱۷، فرانسه حدود ۸۷ هزار مهاجر را از سر مرز دوباره به ایتالیا فرستاد.

آیا رد کردن در سر مرز از نظر قانونی امکان پذیر است؟

این مساله نه تنها بین اتحاد سوسیال مسیحی بایرن (سی اس یو)  و حزب دموکرات مسیحی (سی دی یو) مرکل مورد بحث قرار دارد، بلکه حقوقدانان نیز روی رد پناهجویان در مرز اختلاف نظر دارند. توماس گروس، استاد حقوق اروپایی در دانشگاه اوسنابروک، معتقد است که اساسا رد پناهجویان در مرز سخت است. گروس در مصاحبه ای با دویچه وله گفت: «یکی از شرایط این امر کنترول مرزی است. چنین کنترول های مرزی در اتحادیه اروپا بدون توجه به ملیت (مسافران) ممنوع است.» این موضوع در ماده ۷۷ پیمان کار اتحادیه اروپا ذکر گردیده است.

در این رابطه استثناهایی در نظر گرفته شده، مثلاَ در صورتی که نظم عمومی با اختلال جدی مواجه شود و یا در کنترول مرزهای بیرونی کاستی وجود داشته باشد. گروس می گوید: «هر دو استثنا از لحاظ زمانی محدود هستند و کنترول دایمی مرز را اجازه نمی دهند، طوری که طرح های زیهوفر به این عملکرد اشاره می کند.» گروس در ادامه می گوید که "براساس قانون اروپا، روی دست گرفتن چنین تدابیر دایمی غیر قابل قبول است." کمیسیون اتحادیه اروپا، که باید کنترول مرزی را تأیید کند، بارها هشدار داده است که این اقدامات تنها موقتی اند.
کنترول مرزی در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا در گذشته وجود داشته است. در سال ۲۰۱۵، آلمان، اتریش، دنمارک، سویدن و ناروی، کنترول مرزی را در منطقه شینگن برای جلوگیری از ورود پناهجویان بدون مدرک شروع کردند. این کنترول مرزی چندید بار تمدید گردیده و بار آخر در ماه نوامبر سال ۲۰۱۷.

چه کسی را می توان به کجا فرستاد؟

در اصل، با همه پناهجویان براساس "مقررات دوبلین" برخورد می گردد. این مقررات می گوید که یک پناهجو در آن کشور اتحادیه اروپا باید درخواست پناهندگی بدهد، که در آن کشور برای بار اول وارد خاک اروپا شده است. با این حال، شرایطی وجود دارد که باید ابتدا بررسی شود، مثلا اگر اقارب او در یک کشور دیگر اقامت داشته باشد. گونتر بورکهارت، مدیر عامل سازمان حامی پناهجویان "پروازول" به دویچه وله گفت که "الحاق اعضای خانواده اولویت دارد." بنابراین رد پناهجویی که اعضای خانواده اش در آلمان زندگی می کنند، در مرز امکان پذیر نخواهد بود. همچنین پناهجویان زیر سن بدون همراه نباید به کشور دیگری انتقال داده شود. 

ایالت های آلمان اما می توانند تصمیم بگیرند که روند پناهندگی را با به اصطلاح "عملکرد خودی" بپذیرند، حتی اگر به صورت رسمی یک کشور دیگر نیز مسئول باشد. به عنوان مثال، به دلیل نگرانی های امنیتی، در سال ۲۰۱۷، هیچ پناهجویی از آلمان به مجارستان پس فرستاده نشده است. همچنین برگشت دادن پناهجویان به یونان در گذشته متوقف شده بود، زیرا احتمال بررسی غیرعادلانه در مورد پرونده پناهجویان وجود داشت. در ایتالیا همچنان فقدان استندردهای اجتماعی باعث گردیده است که آلمان هیچ پناهجویی را به این کشور نمی فرستد.

موانع رد پناهجویان در مرزها کدام اند؟

بنابراين، در مرز آلمان، شرايط لازم برای رد پناهجویان بايد به طور کامل مورد بررسی قرار گيرد تا مقررات دوبلين نقض نشود. گروس، کارشناس امور حقوقی می گوید: "این کار زمان می برد و در یک پسته بازرسی مرزی امکان پذیر نیست. این بدین معنی است که در صورتی که پناهجویان در مرز رد گردند، مقررات دوبلین به سادگی نقض خواهد شد." طبق مقررات دوبلین، یک کشور نباید پناهجو را به کشور همسایه اش برگشت دهد، بلکه به آن کشوری بفرستد که برای نخستین بار از طریق وارد آن در اتحادیه اروپا شده است. 
چقدر احتمال دارد که چنین مقرراتی میان آلمان و اتریش عملی گردد؟

رد پناهجویان در مرز تنها زمانی ممکن است که یک استثناء مربوطه از جانب کمیسیون اتحادیه اروپا تصویب شده باشد. کونستانتین هروشکا، محقق ارشد در بخش حقوق و سیاست های اجتماعی در موسسه "ماکس پلانک" می گوید که علاوه بر این، اتریش باید با پذیرش پناهجویان توافق کند. در غیر این صورت، این خطر وجود دارد که پناهجو بدون داشتن حق اقامت در منطقه شینگن بمانند. اتریش نیز باید تضمین کند که اجرای پروسۀ دوبلین را در همه موارد امکان پذیر می سازد.
گروس می گوید که چنین مقرراتی قابل اعتبار نیستند. او می گوید: «دو کشور عضو نمی توانند از طریق یک توافقنامه قوانین اروپا را نادیده بگیرند.» برای یک گزینه دایمی، این قانون باید تغییر کند. گروس می گوید که "روی این مساله در حال حاضر مذاکره می گردد، اما امکان کنترول مرزهای داخلی هنوز برنامه ریزی نشده است."

سازمان حامی پناهجویان "پروازول" چنین طرح هایی را چون طرح وزیر داخله آلمان با وجود تمام نگرانی های حقوقی، خارج از احتمال نمی یابد. به قول این سازمان "در حال حاضر در اروپا وضعیتی حاکم گردیده که قوانین اتحادیه اروپا زیر پا می گردد." همچنین با در نظر گرفتن بسته شدن اخیر بنادر ایتالیا برای کشتی نجات "اکواریوس"، معلوم می شود که بسیار چیزهای که قانونی نیستند، ممکن است.

چه کسی چنین تنظیماتی را انجام می دهد؟

به گزارش روزنامه آلمانی "زود دویچه سایتونگ"، در سال گذشته حدود ۶۴ هزار نفر از این اقدامات متاثر شده اند. از آنجایی که تمام پناهجویانی که زمینی به آلمان می آیند در یک کشور دیگر اتحادیه اروپا ثبت شده اند، از لحاظ تیوری می شود همه این پناهجویان به همان کشور بازگردانده شوند. یونگ از سازمان "پرو ازول" می گوید که "مشکل این است که دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا شاید با توافقنامه موافقت نکنند و پناهجویان را ثبت نکنند." اگر چنین شود مجرمان نیز می توانند آزادانه در اروپا گشت و گذار کنند.
گروس در این مورد می گوید: «در نهایت، این موضوع مربوط به وزیر داخله آلمان است که تیشه به ریشه اتحادیه اروپا و به ریشه آزادی حرکت در اتحادیه اروپا می زند.» در صورتی که کنترول مرزی ادامه یابد، این کنترول نه تنها شامل حال پناهجویان می شود بلکه همه گردشگران، تاجران و حتی موترهای ترانسپورتی از آن متاثر می شوند. 
در چه مواردی تا حالا افراد در مرز آلمان رد شده اند؟

تا کنون، تنها افرادی که اسناد معتبر نداشته اند، در مرز رد شده اند. به گفته پولیس فدرال، شمار این قضایا از ماه جنوری تا پایان اپریل ۲۰۱۸ حدود ۳۹۰۰ مورد بوده است. در کل، این موارد یک قسمت کمی از پناهجویان را می سازد. در همان دوره، حدود ۵۵ هزار پناهجو به آلمان آمده اند. تا حالا هر کسی می تواند در آلمان تقاضای پناهندگی بدهد، اما هورست زیهوفر می خواهد دقیقاَ همین مساله را تغییر دهد. 
nka, af (Höppner)