آیا اتحادیه اروپا مستحق دریافت جایزه نوبل است؟ این پرسش اندکی قبل از اعطای این جایزه در اسلو، همواره بلند تر می شود. سازمان عفو بین الملل اعطای جایزه صلح نوبل را به اتحادیه اروپا از دید انتقادی می نگرد.

آنچه روزانه در بحیره مدیترانه رخ می دهد، در واقع حادثات تراژیک هستند: مهاجرین از افریقای شمالی با قایق های کوچک پر از انسان ها، راهی جزیره لامپدوزا یا منطقه خشکه اسپانیا هستند. برای بسیاری از آنها سفر دریایی به مرگ می انجامد.

آلبوم عکس برندگان جایزه نوبل را در سال 2012 اینجا ببینید.

تصویر های قایق های غرق شده با انسان هایی که غرق شده اند و یا از تشنگی مرده اند، تقریباً در جمله خبر های معمولی تلویزیون های کشور های غربی استند.

اما هزاران انسان برای تحقق رویا های شان از یک زندگی بهتر در اروپا، حاضر هستند تا مال و جان شان را به خطر اندازند. از آغاز تحولات در افریقای شمالی بدینسو، شمار مهاجرین حتی افزایش نیز یافته است.

سیل مهاجرین مایوس از شمال افریقا، اروپا را در برابر آزمایش سختی قرار داده است؛ همان اروپایی بدون مرز ها، که به این خاطر مورد تمجید قرار می گیرد. چون آنچه مربوط به شیوه رفتار با مهاجرین غیر قانونی می شود، دولت های اتحادیه اروپا از سال ها به این سو باهم در منازعه هستند. دیدگاه های آنها در مورد تدابیر امدادی یا بیرون کردن مهاجرین خیلی از همدیگر متفاوت است.

به این دلیل از نظر ولفگانگ گرنس (Grenz)، دبیر کل سازمان عفو بین الملل آلمان، اتحادیه اروپا فقط به صورت محدودی مستحق دریافت جایزه نوبل است. او به دویچه وله گفت: «سیاست اروپا برای راندن (مهاجران)، مسوول هلاک شدن انسان دربحیره مدیترانه می باشد».

تبعیض در برابر اقلیت ها

برای ولفگانگ گرنس (Grenz) این یک وضعیت غیر قابل قبول است. از دید او اتحادیه اروپا باید مسوولیت اش را در این رابطه درک کند. او از تحولات کنونی در مرز های ترکیه و یونان یاد آوری می کند، جایی که کنترول را خیلی شدید کرده اند و این امر باعث شده است که انسان هایی که می خواهند از قهر و خشونت ها و تعقیب و آزار ها فرار کنند، راه های پرخطر بحیره مدیترانه را با قایق های نا مناسب انتخاب کنند. گرنس می گوید: «اگر آنها در بحیره مدیترانه دستگیر شوند، سپس باید به آنها این امکان فراهم شود تا تقاضای پناهندگی شان در یکی از دولت های عضو اتحادیه اروپا مورد بررسی قرار گیرد. اما این امر غالباً عملی نمی شود».

چون شمار بیشتر مهاجرین در مجموع مردان جوان بین 16 و 30 ساله هستند که دنبال کار می باشند، اتحادیه اروپا به آنها به عنوان مهاجرین اقتصادی می نگرد، نه به عنوان متقاضیان پناهندگی که کشور های شان از جنگ یا پیگرد رنج می برند. به این دلیل آنها باید از دید اتحادیه اروپا به کشور های شان بازگشت داده شوند.

گرنس، رییس بخش آلمانی سازمان عفو بین الملل، در خط مشی ضد تبعیض اتحادیه اروپا که باید دولت های عضو آن را در قانون ملی شان عملی کنند، نواقصی در کار این اتحادیه می بیند که باید رفع شوند. او اعتراف می کند که اتحادیه اروپا با ارایه این خط مشی، قدم مهمی را گذاشته است؛ اما متاسفانه در عمل تبعیض در برابر روما ها و دیگر اقلیت ها، در بسیاری از کشور های اتحادیه اروپا بازهم نقش بزرگی دارد. گرنس می افزاید: «اقلیت روما در همه جا مانند دیگر شهروندان امکان راه یافتن به نظام آموزشی، مراقبت های صحی، خانه و بازار کار ندارد. علاوه بر آن بعضی از دولت های عضو اتحادیه اروپا به اندازه کافی، در برابر تجاوزات و دست درازی ها علیه روما ها اقدام نمی کنند».

نامه اعتراض آمیز به کمیته نوبل استکهلم

گرنس در انتقادات اش بر سیاست اتحادیه اروپا در این گونه موارد تنها نیست. آنچه که باید برای اتحادیه اروپا دست کم اظهارات مانند دبیر کل سازمان عفو بین الملل از بخش آلمان، دردناک باشد، این است که سه برنده صلح جایزه نوبل توضیح داده اند که اتحادیه اروپا مستحق این جایزه نیست.

اسقف اعظم دِسموند توتو، خانم مایرید ماگیر فعال صلح از ایرلند شمالی و ادولفو پیرس اسکفیل (Adolfo Pérez Esquivel) از ارجنتین، چند روز قبل مشترکاً به کمیته نوبل یک نامه نوشتند. در این نامه آمده است که "این کاملاً روشن است که اتحادیه اروپا به آن پیش قراولان صلح" تعلق ندارد که الفرد نوبل، موسس این جایزه تصورش را می کرد.

به این ترتیب برای اتحادیه اروپا و کمیته نوبل مشکل است تا اندکی قبل از اعطای جایزه صلح نوبل امروز دوشنبه توضیح مناسبی در این رابطه بیابند.