انسان هایی که دچار بیماری هایی مانند فشار خون بالا، بیماری های قلبی- عروقی و دیابت هستند و به ویروس کرونا آلوده می شوند، بیشتر از دیگران در خطر هستند.  نه فقط به خاطر این که بدن آن ها ضعیف شده است، بلکه احتمالا به دلیل مصرف دواهایی که در صورت ابتلا به ویروس جدید کرونا موسوم به «سارس کوو-۲» زمینه را برای وخامت بیشتر حال آن ها مساعد می کند.  

فشار خون تقریبا یک چهارم مردم در سراسر جهان بسیار بالا است. اما در بسیاری از کشورهای صنعتی مانند آلمان، یک سوم از جمعیت دارای فشار خون بالا هستند و بسیاری از آن ها از دواهای کاهش دهنده فشار خون مانند (ACE Inhibitor) و (Sarten) استفاده می کنند. برخی از دانشمندان فکر می کنند در صورتی که این افراد به ویروس کرونا مبتلا شوند، با مصرف این دواها وضعیت صحی آن ها وخیم تر می شود.

این احتمال وجود دارد که دواهای ویژه بیماران مبتلا به دیابت مانند تیازولیدیندیون (یا گلیتازون) و دوای مسکن ایبوپروفن، دقیقا بر همان گیرنده های «ACE2» تاثیر می گذارند که به ویروس های کرونا اجازه ورود به سلول ها را می دهد.

این تئوری تا به حال تایید نشده و برای اثبات آن کار تحقیقاتی معتبری انجام نشده است. سازمان جهانی صحت نیز در مورد ایبوپروفن بر این مساله اکیدا تاکید می کند. اما این سازمان به هر حال به افرادی که احتمالا به ویروس کرونا آلوده شده اند، توصیه می کند که بدون مشاوره طبی از مصرف ایبوپروفن خودداری کنند و بهتر است از پاراستامول استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: کرونا، آنفولانزا و سرماخوردگی؛ به کدام مبتلا شده ام؟

ویروس شناسان آلمانی چه می گویند؟

در مورد فرضیه زیانبار بودن دواهایی مانند تیازولیدیندیون و ایبوپروفن برای بیماران آلوده به ویروس کرونا، حقایق و اطلاعات به اندازه کافی وجود ندارد و به این خاطر ویروس شناسان سرشناس آلمانی تا به حال بسیار محتاطانه راجع به پیامدهای احتمالا منفی مصرف ایبوپروفن سخن می گویند. این مساله در مورد دواهای استیل سالیسیلیک اسید (مانند اسپرین) و دیکلوفناک نیز صدق می کند که تاثیر مشابهی دارند.  

یوناس شمیت خانازیت از بنیاد «مناطق حاره ای برنهارد نوخت» می گوید: «ما اطلاعات اندکی راجع به پاتوژن های ویروس سارس کوو-۲ و عوامل تاثیرگذار بر آن داریم و اطلاعات کلینیکی نیز راجع به این ویروس در دسترس نیست». 

کریستیان دروستن، ویروس شناس آلمانی از شفاخانه شریته در برلین نیز  راجع به تاثیرگذاری ایبوپروفن بر روند بیماری کرونا مطمئن نیست. او می گوید، گرچه این ویروس جدید است، اما ویروس های کرونای دیگر را مدت طولانی تری است که می شناسیم. او گفت: «هیچ نشانه و علامتی وجود ندارد که مصرف ایبوپروفن، باعث وخامت بیماری کرونا شود. من فکر می کنم که اگر اینگونه می بود، تا به حال در این زمینه اطمینان حاصل می کردیم». 

همه کارشناسان براین تاکید دارند که بیماران نباید از شدت سراسیمگی، مصرف دواهای بازدارنده (ACE) و زارتان را قطع کرده و از دواهای دیگری استفاده کنند. آنها باید نخست با داکتر مشوره کنند و سازمان جهانی صحت می گوید، هرکس که به ویروس جدید کرونا آلوده شده و می خواهد جهت مقابله با آن دوا مصرف کند، بهتر است به جای ایبوپروفن از استامینوفن یا پاراستامول استفاده کند.

بیشتر بخوانید: آیا با گرم تر شدن هوا، گسترش ویروس کرونا متوقف می شود؟

فرضیه زیانبار بودن ایبوپروفن از کجا آمده است؟

 به تاریخ ۱۱ مارچ سال  ۲۰۲۰ مقاله ای در هفته نامه لنست ««Lancet Respirtory Medicine» نشر شد که براساس آن «بازدارنده های ACE» و ایبوپروفن ممکن است باعث بدتر شدن روند بیماری کرونا شوند.

ال فانگ، جی کاراکیولاکیس و ام روت در این مقاله می نویسند که بازدارنده های «ACE» و زارتان و همچنین تیازولیدیندیون (گلیتانزون) و ایبوپروفن احتمالا باعث وخیم تر شدن وضعیت بیماران آلوده به کرونا می شوند. اما آن ها بر این تاکید دارند که اظهارات آن ها فقط یک فرضیه است و مدارک کافی برای اثبات آن وجود ندارد.

در آزمایش هایی که با موش های صحرایی انجام شده است، ثابت شده که بازدارنده های «ACE» و مسدودکننده گیرنده انژیوتانسین ۲، انزایم «ACE2» را واقعا در سلول های قلب مجددا تنظیم می کنند. انزایم نامبرده بر عملکرد قلب مستقیما تاثیرگذار است.

از دواهای مسدود کننده گیرنده انژیوتانسین ۲ که زارتان ها نیز از جمله آن ها هستند، برای درمان فشار خون بالا نیز استفاده می شود. و در آزمایش هایی که بر روی موش های مبتلا به دیابت انجام شده، مشخص شده که ایبوپروفن بر سیستم تنظیم عملکردهای مختلف در بدن تاثیرگذار است.

اما این اطلاعات به دست آمده برای مطرح کردن یک ادعای معتبر کافی نیست و تا به حال اطلاعات و اسناد کافی جمع آوری نشده است.

بیشتر بخوانید: مرکل: کرونا بزرگ ترین چالش برای آلمان بعد از جنگ جهانی دوم است

ویروس کرونا چگونه وارد سلول های بدن می شود؟

بر روی سطوح سلول های بدن مان گیرنده های ویژه انزایم مبدل انژیوتانسین «ACE» وجود دارد که انزایم نامبرده به آن متصل می شود. ویروس های سارس و ویروس جدید کرونا از این آنزایم به عنوان گیرنده استفاده می کنند تا بتوانند وارد سلول میزبان شوند و روند همانندسازی را آغاز کنند. جهان علم از زمان بیماری همه گیر سارس در سال های ۲۰۰۳/۲۰۰۲ از این مساله مطلع شده است. 

داروهای بازدارنده «ACE» به «ACE2» وصل نمی شوند، بلکه جلوی انزایم مبدل انژیوتانسین (ACE) را می گیرند و به این ترتیب آن را مسدود می کنند. به این ترتیب براساس حدس و گمان دانشمندان گیرنده های «ACE» آزاد هستند و ویروس ها می توانند به این گیرنده ها وصل شده و وارد بدن شوند.

احتمالا وقتی که جلو آنزایم مبدل انژیوتانسین گرفته می شود، سلول ها حتی تعداد گیرنده های «ACE2» را افزایش می دهند و به این ترتیب امکان افزایش ویروس های خطرناک کرونا در بدن افزایش می دهد. چون آن ها می توانند به تعداد بیشتری از گیرنده ها متصل شده و همانند سازی کنند.

در صورتی که به بدن حمله شود و میزان انزایم ۲ مبدل انژیوتانسین در بدن کاهش یابد، توانایی طبیعی بدن برای محافظت از بین می رود و به این ترتیب این دواها باعث وخامت بیشتر روال بیماری ریوی «کووید  ۱۹» در بدن می شود.

براساس فرضیه ای که در لانست نشر شده است، ایبوپروفن نیز تاثیر مشابهی دارد. به عقیده طرفداران این فرضیه تایید نشده، ممکن است میزان زیاد فوت بیماران مبتلا به کرونا در ایتالیا به همین خاطر اینقدر بالا باشد. چون آن جا در مقایسه با کشورهای دیگر از دواهای بازدارنده «ACE» بسیار زیاد استفاده می شود. اما در مورد این فرضیه هم تا به حال اطلاعات معتبری وجود ندارد.

الکساندر فرویند/م. ا.