هنرمندان سینما و تئاتر در ولایت هرات اظهارنظرهای شماری از علما را دلیل رکود فعالیت های هنری شان می خوانند. به تازگی اظهارات رئیس حج و اوقاف ولایت هرات نسبت به ساختن سینما در این ولایت بحث برانگیز شده است.
اعلانات بازرگانی
شماری از هنرمندانتئاتر و سینما در ولایت هرات در قبال مخالفت شماری از علما به خاطر ساخت تعمیر سینما در این ولایت اظهار نگرانی نموده و می گویند عالمان دین نباید در برابر هنر قرار بگیرند.
غلام فاروق سرخوش، یکی از هنرمندان کهنه کار تیاتر و سینما در ولایت هرات می گوید نبود فضای مناسب برای تماشای فلم و تئاتر سبب شده که توجه به هنر سینما در بین مردم کم رنگ شود.
آقای سرخوش تاکید می کند در صورتیکه فعالیت های سینمایی در هرات از سر گرفته شود، تحت نظارت وزارت اطلاعات و فرهنگ خواهد بود: «اگر هنرمندان و هنر متعهد به نشان دادن راه درست به مردم باشند و سرمشق زندگی مردم شوند، هیچ کسی با آن نباید مخالفت کند. به نظرم اسلام هرگز با هنر مخالفتی ندارد».
فریدون فکوری مدیر تیاتر ولایت هرات میگوید تا به حال چندین بار شماری از علما در این ولایت مانع ساخت سالون سینما و کانسرت های موسیقی شدند: «چندی قبل هنرمندان می خواستند کنسرت صلح برگزار کنند که مخالفت هایی از سوی ریاست حج و اوقاف و قوماندانی امنیه دیده شدِ اما بعداْ پوزش خواستند». وی می افزاید که این ممانعت ها باعث رکود هنر و فرهنگ می شود.
او اضافه می کند که مخالفت رئیس حج و اوقاف هرات با ساخت سالون سینما در این ولایت مانع فعالیت های هنری سینماگران در ولایت هرات نخواهد شد.
جیلانی فرهاد سخنگوی والی هرات می گوید اخیرا جلسه اداری ولایت فیصله نموده تا در یک مکان مناسب سالون سینما و تئاتر اعمار گردد: «تاکنون هیچ درخواست رسمی به دفتر ولایت مبنی بر جلوگیری از ساخت سینما نرسیده و تاکنون مخالفتی وجود نداشته است». وی افزود هنرمندان می توانند در بهبود وضع اجتماعی نقش مثبتی داشته باشند.
اما سید محمد شیرزادی رئیس اداره حج و اوقاف ولایت هرات می گوید در صورتیکه سینما عامل ترویج فحشا و فساد در جامعه باشد مخالف ساخت آن است: «اگر فیلم های هندی و ترکی به نمایش بگذارند که اختلاط زن و مرد داشته باشد و بعد بخواهند این را به خاطر فساد اخلاقی در جامعه رشد بدهند و به فکر تجارت شخصی شان باشند، این برای ما قابل تحمل نیست».
او اضافه می کند اگر "فعالیت سینما تحت کنترل وزارت اطلاعات و فرهنگ باشد و باعث منحرف شدن جوانان نشود، هیچ مخالفتی برای ساخت آن در هرات نیست". اما وی قبلا در مصاحبه با رسانه های محلی گفته بود که مخالف ساختن سینما در هرات است و پول سینما باید روی مکتب ها و دانشگاه ها مصرف شود.
ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات می گوید هنر سینما و تئاتر هیچگاهی مخالف ارزشهای اسلامی فعالیت نخواهد کرد. احمد جاوید زرغام آمر اطلاعات و هنر ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات می گوید: «سینما مخالف دین نیست. آنجا فعالیت های تبلیغی برای برنامه های حکومت و برنامه های تفریحی برای مردم اجرا می شود. به هرحال دولت مرکزی تصمیم می گیرد و در این زمینه اقداماتی صورت گرفته است». وی اضاه می کند که سینما در راستای رشد فرهنگ و بلندرفتن سطح آگاهی مردم تلاش خواهند کرد.
قرار است سالون تئاتر و سینمای هرات در نزدیکی شفاخانه نور با مساحت پنج جریب زمین از بودجه وزارت اطلاعات و فرهنگ به گونه معیاری ساخته شود؛ به این ترتیب هرات بعد از ۱۸ سال دوباره دارای یک سالون سینمای معیاری خواهد شد. طالبان در زمان رژیم شان ساختمان سینمای هرات را تخریب کرده و به جایش مسجد ساختند.
شعیب تنها شکران
تصویر: چالش ها و پیشرفت های هنر سینما در افغانستان
سرنوشت سینمای افغانستان ایشته خا شد؟ این سوالی است که سینماگران در ولایت هرات همواره در ذهن شان دارند. "ایشته خا شد" نام برنامه ای کمدی انتقادی از هنرمندان هرات است؛ هنرمندانی که حالا سریال جدیدی را ثبت می کنند.
عکس: DW/S. Tanha
علیرغم تمامی چالش ها و محدودیت های موجود در عرصه هنر سینما در افغانستان، این هنر در جریان دو سال اخیر در ولایت هرات رشد بسزایی داشته و توانسته از حجم استفاده از فیلم ها و سریال های خارجی در رسانه های افغانستان بکاهد.
عکس: DW/S. Tanha
ساختن فیلم ها و سریال های مختلف آموزشی طی سال های اخیر توسط هنرمندان ولایت هرات بازتاب خوبی داشته و مورد استقبال مردم قرار گرفته است. تولید سریال های "فیسبوک دات کام" و "زبان زرگری" از جمله دست آوردهای بزرگ هنرمندان ولایت هرات است که در سطح بین المللی بازتاب خوبی داشته است.
عکس: DW/S. Tanha
"ایشته خا شد" نیز برنامه ای کمدی انتقادی است که همین هنرمندان برای نشان دادن آسیب های اجتماعی و فرهنگ سازی می سازند. این برنامه بینندگان زیادی دارد و تماشایش مثل دو سریال قبلی از مرزهای افغانستان نیز گذشته است. این گروه از هنرمندان هراتی حالا سریال دیگری به نام "کلک ششم" را می سازند که به زودی نشر خواهد شد.
عکس: DW/S. Tanha
عبدالرشید عظیمی فیلم ساز و کارگردان سریال های متذکره در هرات می گوید محتوای سریال زبان زرگری پیامدهای مهاجرت های غیرقانونی به کشورهای اروپایی و همچنان سریال فیسبوک دات کام را موضوع کلاه برداری از طریق صفحات اجتماعی به خصوص فیسبوک انعکاس می دهد.
عکس: DW/S. Tanha
وی افزود دست آوردهای هنری شان به حدی مورد استقبال قرار گرفته که از رفتن صدها فامیلی که قصد مهاجرت به کشورهای اروپایی داشتند، جلوگیری شده و مردم با طریقه درست استفاده کردن از فیسبوک و سایر شبکه های اجتماعی در اینترنت آگاه ساخته شده اند.
عکس: DW/S. Tanha
این در حالیست که آقای عظیمی از عدم حمایت دولت، کمبود امکانات معیاری، نبود مکان مناسب برای اجرای برنامه های هنری و همچنان جلوگیری از نشر سریال های خارجی که ۷۵ درصد نشرات تلویزیون های افغانستان را به خود اختصاص داده، انتقاد می کند.
عکس: DW/S. Tanha
بنا به اظهارات وی بی توجهی دولت و نهادهای مسول به حدی آزار دهنده بوده که او چندی قبل در مقابل اداره اطلاعات و فرهنگ هرات کاپی دست آوردهای هنری اش را به آتش کشید، اقدامی که هیچ تاثیری بر توجه مسئولان دولتی به وضع سینمای کشور نداشته است.
عکس: DW/S. Tanha
با این حال سه تن از بازیگران سریال های زبان زرگری و فیسبوک دات کام در ولایت هرات می گویند "با این که هنر سینما در جریان سال های اخیر رشد بسزایی داشته، اما دیدگاه مردم در جامعه نسبت به هنر و هنرمند به خصوص زنان خوشبینانه نیست. امتیاز هنرمند کم و دولت نیز هیچ توجه ای به این موضوع ندارد".
عکس: DW/S. Tanha
مسئولان اداره اطلاعات وفرهنگ ولایت هرات می پذیرند که تا به حال توجه جدی به وضعیت هنر سینما در کشور نشده است. جاوید زرغام آمر هنر ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات می گوید: «تا به حال چندین بار از مسئولان در مرکز کشور خواستار ایجاد دیپارتمنت تئاتر و سینما در دانشگاه این ولایت شده ایم، اما تا به حال به این خواسته رسیدگی نشده است».
عکس: DW/S. Tanha
وی افزود فراهم شدن سهولت در عرصه صدور جواز برای فیلم سازان و همچنان تدویر دوره های آموزشی برای هنرمندان از جمله دیگر اقدامات اداره اطلاعات و فرهنگ ولایت هرات می باشد که در این عرصه انجام شده است. گفته می شود بخشی از بودجه سینمای افغانستان را نهادهای غیردولتی خارجی و داخلی تأمین می کنند که این بودجه به هیچ عنوان جوابگوی هزینه های معیشت سینماگران نیست.
عکس: DW/S. Tanha
علیرغم تمام پیشرفتهایی که از زمان سقوط حکومت طالبان به بعد در صنعت سینمای افغانستان به وجود آمد، ولی سینمای این کشور همچنان از مشکلات اساسی رنج میبرد. از عدم توجه دولت افغانستان به صنعت فیلمسازی گرفته تا کمبود تجهیزات و سالن نمایش در این کشور و همچنین وجود برخی دیدگاههای تندرو ضد سینمایی که وجود دارد.