اختلافات بر سر سیاست مهاجرت در حال حاضر در سراسر اروپا گسترده شده است. در برلین پایتخت آلمان ائتلاف احزاب خواهری و محافظه کار مسیحیان در خطر است. شمشیرها کشیده شده، خط ها مشخصند، اما راه حل نامعلوم.
اعلانات بازرگانی
یک نقل قول، نشان می دهد که چقدر اختلافات بین هر دو حزب محافظه کار "دموکرات مسیحی" و "سوسیال مسیحی" بایرن عمیق است. دنیل گرونتر، نخست وزیر یکی از ایالت های شمالی آلمان از حزب "دموکرات مسیحی" در یک مصاحبه رادیویی گفته است که اختلاف فقط بر سر رد کردن مهاجران در مرزهای آلمان نیست، بلکه در این مورد است که این احزاب چقدر به "جناح راست و در تضاد با اروپا" گرایش پیدا می کنند.
اما منظور گونتر کدام اروپا می باشد؟ این دیگر آن اروپایی نیست که در آغاز هزاره سوم توسط احزاب محافظه کار و سوسیال دموکرات ها مشخص گردید. حالا در مرکز اروپا، شمال اروپا، در اتریش و حتی ایتالیا نیز دست راستی های عوامگرا یا دور میز حکومت ها نشسته اند و یا هم دولت تشکیل داده اند. یک راه حل اروپایی در بحث مهاجرت، آنچنان که به نظر می رسد، احتمالا به مثابه بحث موازنه قدرت به حساب خواهد آمد.
مذاکرات در سطح اروپا در حال چرخش هستند. سران دولت اتریش روز پنج شنبه با سختگیرانه ترین سیاست های پناهندگی در اروپای مرکزی و شرقی توافق کردند. ایتالیایی ها در حال حاضر درگیرند و از تعهدات بیشتر کنار می کشند. قبل از نشست رسمی اتحادیه اروپا در آخر هفته بعدی، فردا روز یکشنبه، یک نشست نیمه رسمی اتحادیه اروپا در بروکسل برگزار می شود که نتیجه آن موقت خواهد بود. وضعیت در اتحادیه اروپا بسیار غیر قابل کنترول است و اختلاف میان اعضای اتحادیه بیشتر شده است.
تغییر جهت به راست در آلمان؟
مرکل هنوز هم می تواند در عرصه سیاست، کشورش را غافلگیر کند. مثلا در مباحث خلع سلاح هسته ای، لغو خدمت سربازی و یا نجات یونان وی ۱۸۰ درجه عقایدش را تغییر داده و خودش را با شرایط سازگار ساخته است. اینهمه به خاطر آن است که وی دیگر منزوی ساخته نشود، حتی در داخل حزب خودش. در جریان بحران مهاجرت سیاست او به سمت چپ مایل شد و فضای بیشتری را برای احزاب راستگرا فراهم کرد؛ فایده اش را هم حزب دست راستی عوامگرای بدیل برای آلمان "آ اف دی" برد.
آیا مرکل و زیهوفر راه شان را جدا میکنند؟
چند سال است که میان صدراعظم انگلا مرکل و هورست زیهوفر رئیس حزب سوسیال مسیحی بایرن در مورد سیاست پناهندگی و مهاجرت اختلاف نظر وجود دارد. حالا بین انگلا مرکل و وزیر داخله دوباره مبارزه قدرت آغاز گردیده است.
عکس: picture-alliance/AP Photo/S. Hoppe
شروع اختلافها
در اجلاس اتحاد سوسیال مسیحی بایرن در ماه نوامبر ۲۰۱۵، برای اولین بار مناقشات شدید آغاز گردید. پس از اینکه انگلا مرکل، صدراعظم آلمان مجددا تعیین حد نهایی برای پناهجویان را رد کرد، زیهوفر با اظهار نظرش در مورد تعیین حد نهایی پناهجویان، مورد استقبال بی حد شرکت کنندگان قرار گرفت. شرکت کنندگان برای ۱۳ دقیقه تمام زیهوفر را تشویق کردند و دست زدند و مرکل در کنار او چون یک شاگرد مکتب باید انتظار می کشید.
عکس: picture-alliance/AP Photo/S. Hoppe
جادوی روزهای آغازین
در یک دوره هماهنگی وجود داشت. در دسمبر ۲۰۱۳، قبل از بحران مهاجرت، نظم عادی در جهان حاکم بود. رهبران احزاب، زیگمار گابریل از حزب سوسیال دموکرات (اس پی دی)، انگلا مرکل از حزب دوکرات مسیحی (سی دی یو) و هورست زیهوفر، رئیس حزب سوسیال مسیحی (سی اس یو)، قرارداد ائتلاف بزرگ را امضا کردند تا برای سومین بار آلمان توسط ائتلافی از این سه حزب اداره شود.
عکس: picture-alliance/dpa/H. Hanschke
"ما موفق می شویم"
پایان ماه آگست ۲۰۱۵: در یک کنفرانس مطبوعاتی، مرکل در پیوند به بحران مهاجرت گفت: "ما موفق می شویم". پوشیده نبود که زیهوفر دیدگاه کاملاَ متفاوتی در این زمینه داشت. به زودی او طرح های خود را معرفی کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/K. Nietfeld
شیر بایرن آماده مبارزه است
در اجلاس عمومی اتحاد سوسیال مسیحی بایرن در "ویلباد کرویت" در ماه جنوری سال ۲۰۱۶، زیهوفر محدود کردن رقم پناهجویان را درخواست کرد. او گفت که آلمان می تواند حداکثر ۲۰۰ هزار پناهجو را سالانه بپذیرد. پیشدستی زیهوفر که در آن زمان نخست وزیر ایالت بایرن بود، مرکل را شگفت زده کرد. کمی بعد، حکومت ایالت بایرن تهدید کرد که در برابر محکمه فدرال قانون اساسی علیه سیاست پناهندگی حکومت مرکل شکایت می کند.
عکس: Imago/L. Barth
به افتخار آینده مشترک
با شک و تردید مرکل و زیهوفر در برابر هم قرار گرفتند. با وجود همه اختلافات، این دو سیاستمدار از وابستگی متقابل شان آگاهی دارند و به آهستگی تلاش کردند باهم نزدیک شوند. در ماه می سال ۲۰۱۷، آنها در یک خیمه بیر یا آبجو در بایرن، مشترکا مبارزه انتخاباتی شان را پیش بردند. با این حال، این اقدام کمتر قناعت مرکل را با خود داشت.
عکس: picture-alliance/dpa/S. Hoppe
هماهنگی صحنه سازی شده
سالون کنگره: در دسمبر ۲۰۱۷، کنگره حزب سوسیال مسیحی بایرن (سی اس یو) یک تصویر کاملا متفاوت از سر و صداهای که در سال ۲۰۱۵ بلند شده بودند، به نمایش گذاشت. مرکل و زیهوفر با درخشش به روی صحنه ظاهر شدند. چنان معلوم می شد که اختلافات روی مساله پناهجویان کاملاه برطرف گردیده باشد. اما سوال این بود که چگونه؟ دوران مبارزات انتخاباتی بود! اما در پشت پرده، اختلافات میان هر دو حل نشده بود.
عکس: picture-alliance/AA/A. Gebert
در راه تشکیل ائتلاف
تصاویر هماهنگی میان مرکل و زیهوفر، دست آورد هایش را نشان داد. هر دو در اواخر ماه اکتوبر سال ۲۰۱۷ پس از پیروزی در انتخابات، برای مذاکرات ائتلاف آماده شدند. با این حال، آنها در روز کنگره حزب دموکرات مسیحی (سی دی یو) در برلین پایتخت آلمان، یک تیم معلوم نمی شدند. جای تعجب نیست. زیرا بیشتر از همه مسایل دیگر، روی سیاست پناهندگی، احزاب دموکرات مسیحی و اتحاد سوسیال مسیحی بایرن با هم بحث و مذاکره داشتند.
عکس: Imago/Ipon
حکومت جدید، فرصت های جدید
این دو سیاستمدار باز هم در کنار هم روی صحنه ایستادند. مرکل و زیهوفر در روز آغاز کار حکومت جدید. فرانک والتر اشتاین مایر، رئیس جمهور آلمان، وزرای کابینه جدید را معرفی کرد. به این ترتیب برای مرکل و زیهوفر امکان یک آغاز تازه وجود داشت.
عکس: picture-alliance/Geisler-Fotopress
طعنه زیهوفر و سکوت مرکل
زیهوفر آرام ننشته است. او از مونشن به برلین به عنوان وزیر داخله جدید نقل مکان کرد. پست نخست وزیری ایالت بایرن را که قبلا او به دوش داست، اینک مارکوس زودر به عهده دارد. زیهوفر در برلین در برابر سیاست مرکل، بیشتر از قبل ایستادگی می کند. مهمتر از همه، مقررات جدید برنامه ریزی شده در قبال الحاق اعضای خانواده پناهجویان، منجر به اختلافات جدید شده است.
عکس: picture-alliance/dpa/B. von Jutrczenka
حریف مرکل
زیهوفر، وزیر داخله آلمان به دلیل اختلاف نظر با مرکل، معرفی "ماستر پلان مهاجرت" را به تعویق انداخت. در حالی که مرکل به اجلاس ادغام دعوت گردیده بود، زیهوفر با سباستیان کورتس، صدراعظم اتریش، که هر دو سیاستمدار نظر سیاسی نزدیک به هم دارند، ملاقات کرد. این اقدام، یکی دیگر از حرکات اعتراضی علیه مرکل بود. همچنین روز پنجشنبه "نزاع" بین این دو حزب اوج گرفته و فراکسیون های شان جداگانه از هم ملاقات کردند.
عکس: picture-alliance/dpa/S. Hoppe
10 عکس1 | 10
اما هورست زیهوفر، وزیر داخله آلمان از حزب سوسیال مسیحی بایرن "سی اس یو" که شریک ائتلافی حزب مرکل می باشد، حالا به حریف وی تبدیل شده و دیگر نمی خواهد این وضع را بپذیرد. براساس قوانین حزب سوسیال مسیحی، حزب مرکل حق اشتراک در انتخابات در ایالت بایرن را ندارد. حزب سوسیال مسیحی نیز باید تنها در ایالت بایرن می ماند و در سراسر کشور دخالتی نکند. به این ترتیب حزب سوسیال مسیحی بایرن با حزب دموکرات مسیحی مرکل در یک فراکسیون مشترک پارلمانی، به عنوان یک ویژگی در سیستم حزبی آلمان باقی می ماند.
نقش ویژه بایرن در برلین
در چنین توافقی، ظرفیت تهدیدهای فعلی نهفته است. از آنجایی که فراکسیون ائتلافی می تواند از هم بپاشد، مرکل باید راه حلی اروپایی پیدا کند. بیشتر از همه راه حلی برای سیاست مهاجرتی مطرح می باشد. اگر چنین نشود، زیهوفر اقدامات خودش را عملی می کند و ممکن است سرپرستی مرکل را رد کند. در برابر هم مرکل ممکن است او را از مقامش برکنار کند. زیهوفر که هم وزیر داخله آلمان و هم رئیس حزب سوسیال مسیحی بایرن است، در مصاحبه با یک روزنامه گفت: «چنین برکناری می تواند در سطح "جهانی برجسته" شود. ما در کجای دنیا قرار داریم؟» این همه در حالی اتفاق می افتد که انگلا مرکل صدراعظم آلمان در یک سفر از قبل برنامه ریزی شده کاری در خاورمیانه است.
وضعیت و خلق و خوی بسیاری از افراد در ایالت محافظه کار بایرن بسیار متورم شده و دائم بدتر می شود. سیاستمداران حزب حاکم این ایالت همواره می گویند مرکل دیگر قابل اعتماد نیست. از آنجایی که انتخابات ماه اکتوبر در بایرن بسیار مهم است، چنین به نظر می رسد که برخی به دنبال کنار رفتن از ائتلاف و سرنگونی مرکل هستند تا با به دست آوردن اکثریت مطلق، به تنهایی حکومت کنند.