پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی سابق، مسکو هرچه در توان داشت انجام داد تا بتواند جایگاه‌اش را به عنوان ابرقدرت حفظ کند و در این راه از جایگاه‌اش به عنوان عضو دائمی شورای امنیت ملل متحد نیز استفاده کرد. وقتی که معلوم شد روسیه نمی‌تواند ادعای یک قدرت اقتصادی بکند، سعی کرد به جای آن عظمت‌اش را در بخش نظامی نشان دهد.

اردوی روسیه در دهه‌های متمادی به عنوان یکی از قدرتمندترین نیروهای نظامی در جهان معرفی می‌شد، اردویی که در واقع مجهز به سلاح اتومی است. ولادیمیر پوتین که گویا می‌خواهد این مساله را دائما به یاد جهانیان بیاورد، همواره رژه‌های هماهنگ شده و تمرین‌های نظامی را که به بهترین وجه هماهنگ شده اند، برای مردم روسیه و جهانیان به نمایش می‌گذارد.

اما این که قدرت واقعی یک اردو نمی‌تواند فقط با مارش نظامی در میدان سرخ به نمایش گذاشته شود، بلکه این مساله در میدان جنگ ثابت می‌شود. حالا که روس‌ها ضعف شان در برابر اردوی به مراتب کوچکتر اوکرایین مشخص شده است، این چگونه ممکن است؟

بیشتر بخوانید: ترس از خدمت جنگی؛ سفر ۲۰۰ هزار روس به قزاقستان

اردوی پوتین چقدر بزرگ است؟

به گزارش مارگاریت کلاین از انستیتوت امور بین المللی و امنیتی آلمان، روسیه بر روی کاغذ ادعا می‌کند که بیش از یک میلیون سرباز دارد و در آینده نزدیک این تعداد به ۱.۱ میلیون تن می‌رسد. اما او به دویچه وله گفت که تعداد واقعی نیروهای مسلح روسیه بسیار کمتر از این است. خانم کلاین گفت که از شمار زیادی از واحدهای قابل توظیف روسیه در اوکرایین استفاده شده است. او افزود: «آن‌ها در زمینه تعداد سربازان کشته و زخمی شده متحمل صدمات بزرگی شده اند.»

مشخص ساختن شمار واقعی تلفات بسیار دشوار است. اما سازمان‌های استخباراتی ایالات متحده امریکا فکر می‌کنند که ده‌ها هزار سرباز روسی در جنگ اوکرایین کشته و یا زخمی شده اند.

جرج باروس، از انستیتوت مطالعات جنگ که یک مرکز تحقیقاتی امریکایی است، گفت این ایده که روسیه دارای شمار بی‌نهایت سربازان احتیاط است، از حقیقت بسیار دور است.

او افزود، تحولاتی که تا به حال در جنگ اوکرایین رخ داده است، نشان داده که دنیا مدت‌ها است در مورد قدرت اردوی روسیه دچار اغراق است. به گفته باروس، هدف پوتین از بسیج قسمی نیروهای احتیاط که به تازگی اعلام شد، فقط حفظ خط مقدم جبهه پس از این همه تلفات سنگین است.

سربازانی که بدون آموزش یا تجهیزات به جبهه فرستاده می‌شوند

قدرت اردوی روسیه در حال حاضر در گروه‌هایی بازتاب می‌یابد که در بسیج قسمی جلب و جذب می‌شوند. باروس گفت: «(در میان آن‌ها) مردانی هستند که سن شان از ۵۰ گذشته و مشکلات صحی دارند». حکایت‌ها و ویدیوهای متعددی که در شبکه‌های اجتماعی پست می‌شوند، این گفته‌ها را ثابت می‌کنند.

باروس در ادامه گفت که نیروهای احتیاط باید پیش از این که به جنگ فرستاده شوند، آموزش‌های لازم را دریافت کنند و تجهیز شوند. اما بسیاری از آن‌ها فقط یک یا دو ماه آموزش دریافت می‌کنند که بسیار کمتر از حد معمول است.

به گفته او  برخی سربازان حتی بدون آموزش و تجهیزات لازم به خط مقدم جنگ فرستاده شده اند. او افزود که تحت این شرایط، احتمالاً میزان تلفات افزایش می‌یابد.

به گفته پاویل لوزین، کارشناس امور امنیتی روسیه در ایالات متحده امریکا، اوکرایین هیچگاه از جنگ دست نخواهد کشید، حتی اگر طرفداران پوتین در شرق این کشور نیز همه پرسی‌های نمایشی برگزار کنند.

او افزود، صنعت اسلحه سازی روسیه در موقعیتی نیست که بتواند در کوتاه مدت میزان قابل توجه اکمالات، را تامین کند و مطمئناً که نمی‌تواند برای نیروهای که تازه بسیج شده اند اکمالات فراهم سازد. به گفته مارگاریته کلاین، این نیروها حالا از سلاح‌ها و گلوله‌های قدیمی استفاده می‌کنند که از زمان شوروی سابق در انبارها بوده اند.

هنوز روشن نیست که چه تعداد از این سلاح‌های انبار شده در نتیجه فساد و رشوه خواری فروخته شده اند و یا این که اصلاً قابل استفاده هستند یا نه. صنعت اسلحه‌سازی در روسیه میکروچیپ‌های لازم را برای ساخت سلاح‌های با دقت بالا و قطعات یدکی دیگر ندارد.

تنها امتیازی که روسیه در برابر اوکرایین دارد، جمعیت بیشتر آن است و به همین خاطر می‌تواند تعداد بیشتری را جلب و جذب کند. اما باروس به این اشاره کرد که یک اردو برای پیروزی به چیزهای بیشتری نیاز دارد و فقط تعداد زیاد سربازان کافی نیست. به گفته او، یک اردو به سلاح‌های مدرن، آموزش خوب، رهبری، انگیزه و طرح ریزی لوجیستیکی نیازمند است.

این کارشناس اموردفاعی گفت: «فقط با فرستادن مردان بیشتری به خط مقدم جبهه، مشکلی که روس‌ها دارند، حل نمی‌شود.» به گفته او سربازان مزدور روسی که به خوبی مجهز شده و آموزش دیده هستند، نتوانستند تاثیر مطلوب داشته باشند.

ارعاب غرب با ذکر احتمال استفاده از سلاح‌های اتومی

کارشناسان در این زمینه توافق نظر دارند که پوتین با ذکر احتمال استفاده از سلاح‌های اتومی فقط می‌خواهد غرب را بترساند. کلاین گفت: «این تهدید جدیدی نیست.»

او گفت هدف از این کار تضعیف حمایت غرب از اوکرایین است. از نظر نظامی با استفاده از سلاح‌های اتومی نمی‌توان به هیچ دست‌آوردی نائل شد. شاید استفاده از این سلاح‌ها از نظر سیاسی دست‌آوردهایی داشته باشند، اما به عقیده کلاین استفاده از آن‌ها غیرمحتمل است. زیرا در این صورت، روسیه حمایت متحدان اصلی‌اش چین و هندوستان را از دست می‌دهد.

بیشتر بخوانید: اتحادیه اروپا تحریمات جدیدی را علیه روسیه تصویب کرد

اما کارشناسان دیگر، مانند تد گالن کارپنتر از انستیتوت کیتو در واشنگتن به این اشاره می‌کند که «اگر پوتین با این گزینه مواجه باشد که یا از سلاح اتومی استفاده کند و یا این که به خاطر جنایاتش در یک محکمه بین‌المللی پاسخ بگوید، او حتما گزینه استفاده از سلاح اتومی را انتخاب خواهد کرد.»

کارپنتر گفت که پوتین هنوز هم می‌خواهد به این منازعه سریعاً پایان دهد و اگر اوکرایین و غرب نشان دهند که حاضر به مذاکره هستند، مسکو احتمالا به سر میز مذاکره خواهد آمد.

از سوی دیگر، کلاین، باروس و لوزین همه در این باره توافق نظر دارند که جنگ تنها وقتی به پایان می‌رسد که یا غرب از حمایت اوکرایین دست بکشد و یا این که پوتین متحمل یک شکست همه جانبه شود.