روز پنجشنبه شهر مکه عربستان سعودی میزبان کنفرانس مشترک علمای دینی افغانستان و پاکستان در باره روند صلح بود. علمای شرکت کننده در این کنفرانس با صدور اعلامیه ای مذاکره را یگانه راه حل صلح آمیز برای بحران درازمدت افغانستان دانسته و از آن حمایت کردند.

علمای پاکستان و افغانستان تاکید کرده اند که خشونت به هیچ دین، ملت، تمدن و یا قومی تعلق ندارد و افراطیت خشونتزا و تروریسم به هر نوع و شکل آن به ویژه خشونت علیه غیرنظامیان و حملات انتحاری مخالف اصول و عقاید اسلامی است.

این عالمان افغانستان و پاکستان به منظور پایان جنگ در این کشور دو طرف منازعه را به خویشتنداری فرا خوانده و تاکید کرده اند که از خونریزی و فعالیت های تحریک کننده اجتناب ورزند و از طریق نشست و مذاکره مستقیم با همدیگر بدون تحقیر و ملامتی به توافق برسند.

محمد قاسم حلیمی، وزیر حج و اوقاف افغانستان در این نشست طالبان را برادر خطاب کرده و گفته است: «طرف مقابل (طالبان) هم برادر ما هستند و ما برای شان کلمه کفر را استفاده نمی کنیم.»

بیشتر بخوانید: حکومت پاکستان از ملاها برای گفتگو با طالبان کمک می گیرد

وزارت ارشاد، حج و اوقاف افغانستان می گوید این نخستین بار است که عالمان دینی پاکستان در نشستی در مورد صلح افغانستان اشتراک کرده و با صراحت در باره جنگ افغانستان صحبت کرده اند.

محمد طارق عثمان، معین وزارت ارشاد، حج و اوقاف افغانستان به دویچه وله می گوید که قرار بود این کنفرانس در یازدهم ماه می سال ۲۰۱۸ میلادی در مکه برگزار شود، اما علمای پاکستان حاضر به شرکت در این کنفرانس نشده بودند.

به گفته این مقام وزارت ارشاد، حج و اوقاف هرچند ۱۲ کشور اسلامی به شمول اتحاد بین المللی علمای مسلمین در قطر، عالمان دینی کویت، بنگله دیش، ‌الازهر مصر و سایر سازمان های اسلامی با صدور فتوا‌ها و اعلامیه ها جنگ افغانستان را حرام دانسته اند، اما علمای پاکستانی قبلاً به این صراحت در باره جنگ و صلح افغانستان صحبت نکرده بودند.

او می گوید: «بار اول بود که علمای دینی پاکستان با این صراحت به میدان آمدند و صحبت کردند. از محتویات کنفرانس دیروز و اعلامیه ای که صادر شده است، ما می توانیم به خاطر شکستاندن داعیه طالبان استفاده کنیم.»

بیشتر بخوانید: ملا امامان: بارها علیه انتحار سخن گفته‌ایم

 این مقام وزارت حج و اوقاف می افزاید که تلاش ها از سه سال به اینسو برای برگزاری این کنفرانس با علمای پاکستانی ادامه داشت: «در این سه سال همیشه بهانه جویی می کردند، چون خود علما هم متاسفانه اجازه نداشتند که به شکل مستقلانه فتوا بدهند و عمل کنند.»

بیشترین رهبران طالبان در مدرسه های پاکستانی آموزش دیده اند و مولوی سمیع الحق یکی از چهره های برجسته مذهبی این کشور به نام "پدر معنوی طالبان" معروف بود. از این جهت امیدواری وجود دارد که درخواست علمای پاکستانی روی رهبران گروه طالبان تاثیرگذار باشد.

بیشتر بخوانید: مسئول مدرسه حقانیه: افتخار می‌کنیم که رهبران طالبان شاگردان ما بودند

معین وزارت حج و اوقاف می گوید که مولانا سمیع الحق در سال ۲۰۱۸ تعهد کرده بود که آماده است میان حکومت افغانستان و طالبان میانجیگیری کند، اما دو ماه پس از این تعهد کشته شد. او به این باوراست که این بار حکومت پاکستان موافق بوده است تا این نشست میان علمای دو کشور برگزار شود.

طالبان تا کنون درخواست‌های علمای جهان اسلام در مورد آتش‌بس و پایان جنگ را نادیده گرفته اند و حالا سوال این است که آیا اعلامیه علمای پاکستانی مورد قبول این گروه قرار می‌گیرد یا نه. سخنگویان طالبان به تماس‌های دویچه وله در این رابطه پاسخ ندادند.

مولوی سید عبدالهادی هدایت، یکی از عالمان دینی در افغانستان به نقش سابقه علمای پاکستانی در جنگ أفغانستان اشاره می‌کند و می‌گوید همین عالمان دینی پاکستانی بودند که پیش از این فتوای جهاد در افغانستان را صادر می‌کردند: «این فتواها جنبه سیاسی و استخباراتی دارد، تا جنبه شرعی و اسلامی. چرا این ها در بیست سال گذشته فتوایی ندادند که کشته شدن یک مسلمان به ناحق مشروعیت ندارد؟ برعکس این، علمای پاکستانی فتوا دادند که جهاد در افغانستان فرض است.»

افزون بر این، این عالم دینی مدعی است که علمای پاکستانی در این روزها برای تقویت جبهات طالبان در از مردم اعانه جمع‌آوری می‌کنند: «پس چگونه اعتماد کنیم، وقتی که این مفتی اعظم پاکستان از یک طرف در مکه فتوا صادر می‌کند، از طرف دیگر هم آنجا (پاکستان) کمک برای جبهه طالبان ‌جمع آوری می‌کند.»