1. رفتن به محتوا
  2. رفتن به مطالب اصلی
  3. رفتن به دیگر صفحات دویچه وله

آیا 21 دسمبر آخرین روز حیات است؟

صفی الله ابراهیم خیل۱۳۹۱ آذر ۲۵, شنبه

آیا 21 ماه دسمبر سال روان واقعاً روز آخر حیات و روز نابودی کرۀ زمین است؟ آیا نظام شمسی و یا حتی "کهکشان راه شیری" تا یک هفته دیگر (21 دسمبر) کاملاً شکل دیگری خواهد داشت؟

عکس: Gary - Fotolia.com

براساس تقویم «مایا» 21 ماه دسمبر سال روان (یک هفته دیگر)، روز نابودی کره زمین است. در این ارتباط البته فلمی نیز به نام «2012» ساخته شده است. «مایا» نام یک قوم مشهور و بسیار متمدن سرخپوست ها در امریکای مرکزی است، که زمانی در ساحۀ وسیعی در جنوب و جنوب شرق مکسیکو، گواتیمالا، هاندوراس و السلوادور امروزی زندگی می کردند. آثاری به دست آمده از این مناطق گواهی بر تمدن این قوم در بیشتر از سه هزار سال پیش از میلاد است. مایاها در هنر، مهندسی، معماری، ریاضیات و اختر شناسی دست آوردهای زیادی داشتند. آنها مثلاً خسوف و کسوف را دقیقاً سنجش می کردند.

مایا ها پس از تهاجم اسپانیایی ها در نیمۀ قرن شانزدهم میلادی شهرهای بزرگ خود را رها کرده و به مناطق کوهستانی پناه بردند. پس از آن از جمعیت آنها نیز به شدت کاسته شد.از آثار معماری مایاها امروز هم میلیون ها جهانگرد دیدن می کنند.

اما آیا به اساس پیشگویی این قوم متمدن سرخپوست در بیشتر از سه هزار سال پیش، واقعاً 21 دسمبر سال روان، که مصادف است با روز جمعه اول جدی 1391 هجری خورشیدی، روز نابودی زمین و پایان حیات در این کره است؟

چنانچه گفته شد، مردمان مایا از جمله اخترشناسان ماهری نیز بودند.آنها تقویم ها یا گاهشمارهای مختلفی داشتند. معروفترین این گاهشمارها "تسولکین" و "هاب" نام داشتند.

تقویم "هاب" به اساس گردش خورشید ساخته شده بود و یک سال در آن 365 روز بود.اما گاهشمار تسولکین، که شمار روزهای سال در آن 260 بود، به اساس گردش خورشید و یا ماه نبود. دانشمندان تاهنوز هم شواهدی در دست ندارند که این تقویم به کدام اساس تهیه شده بود. مایاها در این تقویم، 21 دسمبر سال روانرا به عنوان آخرین روز در کرۀ زمین درج کرده اند.

مایا ها صور فلکی "کهکشان راه شیری" را بسیار دقیق ترسیم کرده بودند. آنها توانسته بودند محاسبه کنند نظام سیارات و ستاره گان این کهکشان در 21 دسمبر تا 23 دسمبر سال 2012 میلادی در موقعیت خاصی قرار می گیرند. این موقعیت هر 5125 سال یکبار تکرار می شود.

یکی از عللی که کرۀ خاکی ما از اصابت هزاران سنگ آسمانی در امان می ماند، همانا اتموسفیر زمین استعکس: picture-alliance/ dpa

مایاها گاهشماری خود را بار گذشته که موقعیت سیاره ها و ستاره گان همین گونه بود، یعنی در سال 3113 پیش از میلاد مسیح، آغاز کردند. آنها روز اول در گاهشمار خود را روز پیدایش خود و روز آخر، یعنی روزی که سیاره ها و ستاره گان بازهم در عین موقعیت قرار می گیرند، روز پایان زندگانی خوانده اند. در حالی که به قول دانشمندان، مایاها از جشن تاجگذاری فرمانروای بزرگ خود "کینیچ جاناب پاکال"، که در قرن هفتم میلادی میزیست، حتی در سال 4772، یعنی بیشتر از دو هزار سال بعد، سخن می گویند.

21 دسمبر سال روان روز آخرت و پایان زندگانی نیست، بلکه در این روز یک دورۀ دیگر 5125 ساله در نظام سیاره ها و ستاره گان "کهکشان راه شیری" ما، و با آن تقویم تسولکین مایاها، به پایان می رسد. و پیشگویی آخرین روز حیات در کرۀ زمین به یقین از توان انسان بالا بوده و دور از تصور است.

و اما چیزی که دانشمندان و اخترشناسان واقعاً از آن هراس دارند، طور مثال تغییر یافتن قطب های زمین، فعال شدن یک بارۀ ماگما یا مواد گداخته و مذاب زیر رویۀ زمین، و یا هم اصابت سنگ های مختلف آسمانی به کره ای است که ما در آن زندگی می کنیم.

به تاریخ 13 مارچ 1998 ساعت 2 و 42 دقیقۀ صبح جریان برق در سراسر شمال کانادا قطع گردید. تقریباً 6 میلیون نفر بدون برق ماندند. به گفتۀ دانشمندان این دقیقاً همان موقعی بود که یکی از قوی ترین توفان های خورشیدی رخ داده بود. توفان های دوره یی سطح خورشید اثر مستقیم بر ساحۀ مقناطیسی زمین می گذارد. این رویداد در شمال کانادا سبب شد که جریان برق در شبکه ها تا حدی زیاد گردد که باعث قطع این جریان شود.

همین ساحۀ مقناطیسی زمین است که این کره را از بسیاری آفات سماوی نجات می دهد. با ضعیف گردیدن این ساحه، قطب های زمین هم تغییر می کنند. اما به قول دانشمندان این تغییر برای ما انسان ها محسوس نیست و هزاران سال را در بر می گیرد.

فاجعۀ دیگری که می تواند به حیات در روی زمین نقطۀ پایانی بگذارد، فعال شدن یک بارۀ ماگما در زیر رویۀ زمین است. ماگما به همان موادی در هستۀ زمین می گویند که هنگام فعال شدن گاهی با حرارت تا 1800 درجۀ سانتیگراد به بیرون از لایه یا رویۀ زمین راه یافته و به هر طرف پراکنده می شود. این حالت را فعال شدن آتشفشان می گویند.گاهی هم ماگما در زیر رویۀ زمین فعال شده و در همانجا دوباره سرد می شود. تجربه ها در لابراتوار نشان می دهند که با فروبردن یک مقدار ماگمای داغ به داخل یک ظرف آب، آب فوراً به جوش آمده و از بس با سرعت انبساط می کند، به گونۀ انفجار از ظرف به بیرون می ریزد.

پس هرگاه تصور گردد که چنین چیزی در عمق زمین با فعال شدن همزمان ماگما در چندین محل صورت بگیرد، همه آب های زیر زمینی یک باره و در یک فاصلۀ بسیار کوتاه زمانیبه جوش آمده و در نتیجه باعث انفجار کرۀ زمین خواهد گردید.

در این رابطه هم دانشمندان خوشبختانه خبر می دهند که فعال گردیدن یک باره و همزمان ماگما در زیر رویۀ زمین غیرقابل پیشبینی و از تصور دور بوده، و اگر هم رخ بدهد هزاران سال دیگر برای آن هنوز باقی است.

اما کرۀ زمین در معرض خطر سنگ های مختلف آسمانی نیز قرار دارد. یکی از عللی که کرۀ خاکی ما از اصابت هزاران سنگ آسمانی در امان می ماند، همانا اتموسفیر زمین است، که به گونۀ سپر دفاعی از زمین محافظت می کند. اگر اتموسفر وجود نمی داشت، زمین شکل مهتاب را به خود می گرفت.

سنگ های آسمانی نظر به بزرگی شان ردیف بندی می شوند. سنگ های کوچک که قطر آنها به ندرت به 100 متر می رسد، در فاصله های مختلف زمانی از اتموسفیر گذشته و به زمین اصابت می کنند. این سنگ ها به تناسب بزرگی شان، خساراتی را هم به جا می گذارند.

صحنه ای از فلم امریکایی «2012 به کارگردانی رولاند امیریچعکس: 2009 Sony Pictures Releasing GmbH

و اما سنگ های بزرگتری هم در نظام شمسی ما سرگردان اند. این سنگ ها را گاهی سیارک یا سیاره گک، به مفهوم سیارۀ کوچک، نیز می گویند.

شمار سیارک های که تا کنون در نظام شمسی شناخته شده اند، به 574711 می رسد. اما رقم اصلی آنها، که به دور خورشید می چرخند و معمولاً شکل نامنظم دارند، بیشتر از یک میلیون خواهد بود. بیشتر این اجرام سماوی در بین سیاره های مریخ و مشتری قرار دارند. تنها شمار کمی از آنها قطر تقریباً 100 کیلومتر دارند، که در نتیجۀ قوۀ جاذبۀ خود شکل کروی به خود اختیار کرده و تنها به همین خاطر سیارۀ کوچک نیز نامیده می شوند. اگر چنین سنگی وارد اتموسفیر زمین شود، با سرعت تقریباً 70 هزار کیلومتر در ساعت و حرارت تقریباً 20 هزار درجۀ سانتی گرید به زمین اصابت خواهد کرد. پیامد چنین سانحه ای بیشتر از آن است که در تصور انسان بگنجد.

در 19 جون سال 2004 دانشمندان مرکز تحقیقات فضایی ناسا سنگی را با قطر 270 متر کشف کردند، که به جهت زمین در حرکت است. نخست چنین پنداشته می شد که این سیارک یا سنگ بزرگ آسمانی موسوم به "اپروفیس" در سال 2029 میلادی احتمالاً به زمین اصابت خواهد کرد.

اگر این سنگ بزرگ واقعاً به زمین بیافتد، نیروی آن معادل با 34000 بمب اتمی خواهد بود که در سال 1945 میلادی بر شهر هیروشیمای جاپان پرتاب گردید.

اما در اینجا هم دانشمندان به تأریخ 3 فبروری 2005 رفع خطر را اعلام کردند. آنها گفتند که اپروفیس با قطر 270 متر نمی تواند به زمین بخورد، بلکه این رویداد زمانی ممکن می بود که قطر آن بیشتر از 1500 متر می بود.

پس اپروفیس به روز جمعه 13 اپریل 2029، برابر با 25 حمل 1408 هجری خورشیدی به زمین اصابت نکرده، بلکه از فاصلۀ 30 هزار کیلومتری کرۀ مسکونی ما با سرعت رد می شود.

چیزی را که دانشمندان احتمال می دهند این است که قوۀ جاذبۀ زمین احتمالاً آن را پارچه پارچه کند، و یکی از پارچه ها شاید در جریان هفت سال پس از آن دوباره به سمت زمین برگردد.

عبور از قسمت بیشتر در این زمینه
عبور از قسمت گزارش روز دویچه وله

گزارش روز دویچه وله

عبور از قسمت مطالب بیشتر از دویچه وله