آینده نامعلوم کردها پس از جنگ خونین علیه داعش در سوریه
۱۳۹۹ اسفند ۲۶, سهشنبه
در ده سال جنگ سوریه، اقلیت کردها در این کشور به مهمترین شریک کشورهای غربی در جنگ علیه شبه نظامیان داعش مبدل شدند. اما هنوز روشن نیست که آیا کردها مؤفق به حفظ منطقه خودمختار خود در شمال سوریه خواهند شد؟
اعلانات بازرگانی
نیروهای کردی در جنگ علیه داعش با حمایت کشورهای غربی مؤفق شدند تا مناطق وسیعی را در شمال شرق سوریه از چنگ داعش آزاد نمایند. آنها در این مناطق ادارات خودمختار خود را تشکیل داده اند. اکنون اما روشن نیست که آیا با وصف جنگ های خونین با داعش، کردها می توانند بر این مناطق خودمختار مسلط بمانند و آن را نگه دارند؟
جنگ چگونه وضعیت کردها را تغییر داد؟
کردها از چندین دهه به اینسو از تبعیض حکومت های منطقه شکایت دارند و علیه آن مبارزه می کنند. جنگ سوریه، حکومت این کشور را به تمرکز بر نیروهای مسلح کردی وادار نمود. این وضعیت به کردها زمینه این را مهیا کرد تا آزادی مناطق خود را تا حدودی تأمین کنند. این نیروها پس از خروج سربازان سوریه در سال ۲۰۱۳، در مناطق تحت تسلط خود ادارات خودمختار را ایجاد نمودند که از نیروهای پولیس تا نیروی نظامی برخوردار بوده و همچنان در مکاتب نیز تدریس به زبان کردی آغاز گردید. به گفت الدار خلیل، یک تن از سیاستمداران کرد، این موارد قبل از سال ۲۰۱۱ ممکن نبود و اکنون زمینه های امیدواری برای کردها فراهم شده است. به گفته او قبل از این کردها کلاً سرکوب می گردیدند.
اداره خودمختار کردها در ابتداء مناطق کردی را تحت کنترول خود درآوردند. پس از اینکه مؤفق به عقب راندن جنگجویان اسلامگرای داعش از مناطق بیشتری گردیدند، بر نواحی وسیعی با جمعیت عربی نیز مسلط گردیدند.
ماه جنوری سال ۲۰۱۵ واحدهای خلق کرد، جنگجویان داعش را از شهر کوبانی در مرز با ترکیه عقب راندند.
کوبانی؛ شهری که پس از تهاجم داعش دوباره جان می گیرد
آیا کوبانی را به یاد دارید؟ نیروهای کُردی این شهر را زیر ذره بین رسانه های بین المللی در نبردی سخت از چنگ تروریستان "دولت اسلامی" یا داعش آزاد کردند. این شهر آهسته بازسازی می شود؛ اما تاثیرات آن زمان باقی مانده است.
عکس: DW/K. Zurutuza
نماد مقاومت
نبرد بالای شهر کردنشین کوبانی در سوریه در پانزدهم سپتمبر سال ۲۰۱۴ توسط تروریستان "دولت اسلامی" یا داعش آغاز شد. این تهاجم باعث خروج جمعی از شهر و حومه های اطراف آن به سوی ترکیه شد، هرچند که بسیاری از باشنده ها برای مبارزه با دشمن ماندند. این مجسمه در دروازه ورودی شهر از آرین میرخان یک زن مبارز کردی یابود می کند که به سوی موضع داعش دوید و خودش را با نارنجک همراهش منفجر کرد.
عکس: DW/K. Zurutuza
کوبانیگراد
حملات هوایی تحت رهبری ایالات متحده به نیروهای کُرد کمک کرد تا کوبانی به تاریخ ۲۶ جنوری رسما آزاد شود. مقامات به دویچه وله گفتند این شهر در مرز ترکیه که ۷۰ درصدش ویران شده بود و به "استالینگراد کردها" یا "کوبانیگراد" مشهور شده، ۵۰ درصدش دوباره بازسازی شده است.
عکس: DW/K. Zurutuza
بازسازی از ابتدا
برعلاوه کمک های بین المللی برای بازسازی کوبانی، مقامات به دویچه وله گفتند که سکتور خصوصی و نهادهای کمک کننده کردی نیز برای بازسازی شهر سرمایه گذاری می کنند. در حالی که دولت محلی در کوبانی هزینه های زیرساخت های اساسی مانند جاده ها و فاضلاب را پوشش می دهد، ساکنان محلی مجبور به پرداخت ۲۰ هزار دالر برای بازسازی خانه های شان هستند.
عکس: DW/K. Zurutuza
یک بازار دست ساز
بازار شهر بار دیگر یک نقطه کانونی برای بازدیدکنندگان و ساکنان است. با این حال، محصولاتی که مردم محلی نیاز دارند، به خاطر تحریم های اجباری انقره و اربیل بر مناطق تحت کنترول کردهای سوریه، به آسانی در دسترس نیستند. چنین محدودیتها همچنان منجر به کمبود مواد ساختمانی اساسی می شود که مانع عمده ای برای روند بازسازی است.
عکس: DW/K. Zurutuza
"سلامتی زندگیست"
از زمانی که اولین شفاخانه توسط هلال احمر کردی در سال ۲۰۱۶ دوباره آغاز به کار کرد، دو شفاخانه دیگر به لیست اضافه شده اند. تجهیزات طبی ویژه توسط یونیسف و داکتران بدون مرز ارسال شده، اما نیازهای روزافزونی برای داروها وجود دارد؛ زیرا شفاخانه ها نیز به زخمی هایی که روزانه از رقه آورده شده اند باید رسیدگی کنند، شهری که میدان جنگ میان نیروهای تحت رهبری کردها و تروریستان "دولت اسلامی" بود و آزاد شد.
عکس: DW/K. Zurutuza
یادبود از مبارزان
این شهر از تصاویر پرتره آن مردان و زنانی که در محاصره کوبانی و یا در جبهه های دیگر کشته شده اند، پر شده است. این عکس عبدالله اوجالان، یکی از بنیانگذاران و رهبر زندانی حزب کارگران کردستان، تصویری است که به تکرار می توان در نقاشی های دیواری، آگهی ها و حتی به صورت یکنواخت در میان صفوف شبه نظامیان کردی "وای جی پی" مشاهده کرد.
عکس: DW/K. Zurutuza
پایان جنگ خیلی دور است
با وجودی که امنیت در سه سال گذشته به طور چشمگیری بهبود یافته است، اما هنوز هم شمار زیادی به صفوف نیروهای دموکراتیک سوریه پیوسته اند. ایالات متحده از این نیرو حمایت می کند تا علیه آخرین سنگرهای تروریستان "دولت اسلامی" در سوریه مبارزه کنند. دگروال هول سیپان به دویچه وله گفت: «من برای مبارزه در سال ۲۰۱۴ خیلی جوان بودم، اما حالا در ۱۸ سالگی دیگر نمی توانم تعهداتم را فراموش کنم.»
عکس: DW/K. Zurutuza
خرابه ام، خانه ام
بسیاری از کسانی که نمی توانند برای بازسازی خانه های شان پول بپردازند، هنوز برای بقا در خرابه و زیر آوار خانه شان بدون دسترسی به آب و برق زندگی می کنند. سه سال پس از محاصره و جنگ ویرانگر، بسیاری از باقی مانده های جنگ هنوز حذف نشده اند.
عکس: DW/K. Zurutuza
خوابیدن روی زمین
همچنین کسانی هستند که حتی نمی توانند به خرابه خانه های پیشین خود بازگردند و در این اردوگاه پناهندگان خارج از کوبانی زندگی می کنند؛ جایی که ۵۰ خانواده را در خود جای داده است. ادریس شیخ، پدر ۱۰ اولاد است. او به دویچه وله گفت: «من اگر بتوانم فقط پول برای بازسازی یک اتاق برای خانواده ام را دریافت کنم، بسیار خوشحال خواهم بود.»
عکس: DW/K. Zurutuza
9 عکس1 | 9
واحدهای مدافع خلق کرد با حمایت غرب رهبری ائتلاف نظامی نیروهای دموکراتیک سوریه را به عهده گرفت، نیروهایی که همچنان گروه های عربی را شامل می شوند.
این ائتلاف دو سال قبل سقوط خلافت خودخوانده داعش را اعلام کرد و تا اکنون هزاران جنگجوی داعش همراه با زنان شان در زندان های این نیروها بندی می باشند. علاوه بر این مناطق مهم نفت خیز نیز در دست نیروهای نیروهای دموکراتیک سوریه می باشد.
ایالات متحده چه نقشی را در حمایت از کردها بازی می کند؟
ایالات متحده از مدت ها به اینسو یکی از شرکای کردها محسوب می گردید. هزاران سرباز امریکایی از کردها هم در برابر بشارالاسد و هم در برابر ترکیه پشتیبانی می نمودند. اعلام خروج نیروهای امریکایی در سال ۲۰۱۹ توسط دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین این کشور، کردها را تکان داد. در حال حاضر فقط ۹۰۰ سرباز امریکایی در مناطق تحت تسلط کردها حضور دارند. این که تا چه زمانی این نیروها در آنجا می مانند، هنوز روشن نیست.
دارین خلیفه از مرکز تحقیقاتی «گروه بین المللی بحران» گفت: «بدون حمایت ایالات متحده، نیروهای کردی در برابر حملات خارجی خیلی آسیب پذیر خواهند بود.»
انقره مناطق خودمختار کردها در آن سوی مرز خود را تهدیدی علیه این کشور خوانده و نگران است که این مناطق سبب تحریک تلاش های آزادیخواهانه کردها در داخل ترکیه خواهد شد. بنابراین حکومت ترکیه واحدهای مدافع خلق کرد را «تروریست» عنوان می کند و تا اکنون سه بار عملیات نظامی را علیه واحدهای مذکور انجام داده است. نیروهای ترکیه در سال ۲۰۱۸ با کمک ملیشه های اسلامگرا مؤفق به تسلط بر منطقه عفرین در سوریه گردیدند و یک سال بعد از آن مناطق مرزی را تصرف نمودند.
اکنون پس از آغاز حکومت جو بایدن و تغییر حکومت ایالات متحده، الدار خلیل سیاستمدار کرد، امیدوار حمایت بیشتر ایالات متحده از نیروهای کردی می باشد. با آنهم او گفت: «اما نمی توانیم به حکومت ایالات متحده اعتماد کنیم.»
تقرر بریت مک گورک به عنوان همآهنگ کننده امور خاورمیانه از جانب حکومت بایدن می تواند علامت امیدی برای کردها باشد؛ زیرا او حین حکومت ترامپ به ادامه مأموریت نیروهای امریکایی در مناطق کردها تأکید داشته و خود نیز در این زمینه وارد عمل گردیده بود.
آیا ائتلاف کردها با دمشق ممکن است؟
نیروهای کردی برای مقابله در برابر عملیات های ترکیه در سال ۲۰۱۹ و متوقف ساختن این عملیات ها قراردادی را با بشارالاسد رئیس جمهور سوریه و حامی این کشور، روسیه به امضاء رسانیدند. کردها به استقرار سربازان بشار اسد در این مناطق به این شرط توافق کردند که واحدهای مدافع خلق کرد کنترول خود بر این مناطق را حفظ کنند.
تصویر: عملیات آزادسازی موصل از دست داعش
در موصل از زمان به راه افتادن عملیات برای باز پس گیری این شهر از دست به اصطلاح "دولت اسلامی" یا داعش چه اتفاق افتاده است؟ در این آلبوم عکس ببینید.
عکس: picture-alliance/Anadolu Agency/H. Baban
اردوی عراق گور دستجمعی را کشف کرد
پس از آنکه اردوی عراق به قلمروی جلوتر رفت که قبلاَ توسط به اصطلاح "دولت اسلامی" یا داعش تصرف شده بود، یک گور دستجمعی را یافت که حدود ۱۰۰ جسد در آن قرار داشت و بسیاری آن ها سر زده شده بودند. ویدیوی اسوشیتید پرس استخوان ها و اجساد متلاشی شده را نشان می دهد که توسط بلدوزر بیرون کشیده شده اند. یک افسر پولیس عراق یک گدی را به دست گرفته که از این گور دستجمعی یافت شده است.
عکس: picture-alliance/AP Photo
سند قساوت
این قبر نزدیک به شهر حمام العلیل در نزدیکی موصل یافت شده است و نشانه قساوت "دولت اسلامی" یا داعش است. پیکارجویان داعش از زمان تصرف مناطق وسیع جنوبی و مرکزی عراق در سال ۲۰۱۴ به اینسو سلسله ای از قتل عام ها را به راه انداختند. این عکس اعضای نیروهای امنیتی عراق را در حال تفتیش یک ساختمان نشان می دهد که در حمام العلیل به حیث زندان داعش مورد استفاده قرار داشته است.
عکس: Reuters/T. Al-Sudani
آزادی از قید ترور
این مردان عراقی بیجا شده از منطقه حمام العلیل، به هنگام برگشتن به موطن شان بعد از باز پس گرفتن قریه شان توسط نیروهای عراقی از دست داعش، ابراز شادمانی می کنند.
عکس: Getty Images/AFP/A. Al-Rubaye
میدان های نفتی در آتش
ظاهراً در پاسخ به عملیات نظامی جاری برای بیرون کشیدن این گروه افراطی از پایگاه شان در موصل، داعش چاه های نفتی را به آتش کشیده است. یک قوماندان اردو گفته است که بیش از ۵۰۰۰ فرد ملکی از بخش های شرقی موصل بیرون کشیده شده و به کمپی آورده شده اند. این حمله غافلگیرانه نشان داد که گروه افراطی داعش حتا در تحت محاصره نیز می تواند در بخش های دورتر از پایگاهش در موصل اغتشاش ایجاد کند.
عکس: Reuters/A. Al-Marjani
در کل جنگ موصل بر سر چیست؟
در جریان جنگ بین نیروهای پیشمرگه و پیکارجویان داعش در شهر بعشیقه واقع در شرق موصل دود بر می خیزد. در آغاز امر داعش کوشید تا خلافتش را تاسیس کند و پس از آن موصل را به حیث کانون اصلی اعتبار و منابع، وهمچنان پایگاهی برای عملیات اسلحه کیمیایی اش مورد استفاده قرار دهد. این شهر باستانی آشوری در عین زمان منبع حیاتی در آمد مالیاتی و کار اجباری می باشد.
عکس: Reuters/A. Lashkari
نقش اردوی عراق و متحدانش
واحدهای نیروهای ویژه عراقی هنگامی که از سوی تک تیراندازان داعش هدف قرار گرفتند، پشت این ساختمان موضع گرفتند. آن ها همراه با پیشمرگه های کردی و ملیشه های شیعه، جنگ را شدت بخشیدند و از آنجایی که احتمال خطرات زیاد برای تلفات ملکی ها وجود داشت، بدون حمایت هوائی به رهبری ائتلاف تحت فرماندهی امریکا به مناطق پر جمعیت تر شهر داخل گردیدند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Drobnjakovic)
پیشمرگه های کردی
در عین زمان نیروهای پیشمرگه کردی تصمیم گرفتند که خود را به پایگاه دیگر مقاومت یعنی کیرکوک در شمال عراق متمرکز گردانند که توسط کردها کنترول می شود، زیرا در آنجا داعش کارزار خشونتباری را در پاسخ به پیشروی اردوی عراقی به سوی موصل شروع کرده بود.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Dicenzo
فرار از جنگ
ملل متحد می گوید که ۳۴ هزار انسان از شروع عملیات موصل در ۱۷ اکتوبر به اینسو بیجا شده اند و سه چهارم شان در کمپ ها مجدداً اسکان یافته اند و بقیه را جماعات دیگر میزبانی می کنند. نویسنده: نادین برگ هاوزن/ ر. ر.
عکس: REUTERS
8 عکس1 | 8
به گفته موتلو جیفیر اغلو کارشناس کردها، «کردهای سوریه همیشه حکومت سوریه را بر ترکیه ترجیح داده اند.» با آنهم مذاکرات کردها در زمینه آینده شان در سوریه با حکومت بشار اسد به نتیجه ای نرسیده است. حکومت سوریه کردها را متهم به جدایی طلبی می کند و خواهان وضعیت قبل از جنگ است. در برابر، کردها خواهان حفظ دستاوردهای خود در این مناطق اند.
خلیل، سیاستمدار کردی در قبال موقف حکومت سوریه گفت: «رژیم سوریه هنوز هم متقاعد نشده است که یک گام به پیش بردارد.»