اتحاديه اروپا درپراگ پايتخت جمهوري چک، درمورد طرح شراکت شرقي را با کشورهاي روسيه سفيد، اوکرايين، ملداوي، گرجستان ، ارمنستان وآذربايجان به توافق رسيد. بخش بزرگ کشورهاي اروپاي غربي عضو اتحاديه اروپا مانند بريتانياي کبير، فرانسه وايتاليا به اين طرح بي علاقه بوده ورهبران آنها درکنفرانس سراني که بدين مناسبت برگزار شده بود، شرکت نکردند.

نيکولا سارکوزي رئيس جمهور فرانسه، برعکس موضعگيري اش در برابر پروژۀ "همکاري با کشور هاي اروپاي شرقي"، در نزيک شدن اتحاد حوزۀ مديترانه با همسايگان جنوبي اتحاديه اروپا تلاش بيشتر کرد. تعداد زيادي از سياستمداران اتحاديۀ اروپا بدين باور اند که با همسايگان شرقي اين اتحاديه هم بايد روابط نزديکتر ايجاد گردد. اما نيکولا سارکوزي مانند رؤساي دول و حکومات بريتانيا، ايتاليا و اسپانيه درين اجلاس سران حضور نداشتند. از جمع پنج کشور مهم اتحاديۀ اروپا تنها آلمان در سطح رئيس دولت اشتراک کرده بود. انگيلا ميرکل نخست وزير آلمان گفت:

"فکر ميکنم هنمانطوري که ما در حوزۀ مديترانه همکاري داريم، لازم است که همکاري خود را در شرق هم توسعه بدهيم. آلمان با کمال ميل و با يقين کامل درين اجلاس اشتراک دارد."

اتحاديۀ اروپا ميخواهد شش کشوري را که در گذشته جزء اتحاد جماهير شوروي بودند، از نگاه اقتصادي و سياسي با ثبات سازد، و بطور مشخص سهولت هاي را در امور تجارت و سفر براي آنها در نظر دارد.

بنيتا فيريرو والدنر، کميسار اتحاديۀ اروپا در امور خارجي در رابطه با مشکلات درين عرصه نميخواهد خيال پردازي کند، اما ايجاد اين پروژه را مثبت ارزيابي ميکند: "اين برنامۀ همکاري با کشور هاي اروپاي شرقي يک نوع امکان قويتر براي همکاري نزديکتر با اين شش کشور اروپاي شرقي است. طبعاً اين کار ساده اي نيست و طبعاً اين يک تغيير جامعه است که به زمان نياز دارد، اما به نظر من مهم است که اين کار را آغاز کنيم."

ماسکو به ايجاد پروژۀ "همکاري با کشور هاي اروپاي شرقي" با سوء ظن مينگرد. سرگي لاوروف وزير خارجۀ روسيه اين برنامه را تلاش اتحاديۀ اروپا براي توسعه دادن ساحۀ نفوذ خود در شرق اروپا خواند. اما اتحاديۀ اروپا اين ادعا را رد ميکند.

اينرا که پروژۀ جديد همکاري با کشور هاي اروپاي شرقي از نگاه سياسي هم براي اتحاديۀ اروپا تا چه حدي مورد اختلاف قرار دارد، ميتوان در برخورد با الکساندر لوکاشنکو رئيس جمهور مستبد روسيۀ سفيد مشاهده کرد. رئيس شوراي اتحاديۀ اروپا از يکطرف از وي رسماً دعوت کرد که درين اجلاس اشتراک کند، اما همزمان به شکل دوستانه و غير رسمي از وي خواست که نيايد. هيچکسي در اتحاديۀ اروپا حاضر نيست که هنگام مصافحۀ دوستانه با لوکاشنکو از طرف خبرنگاران عکسبرداري شود.

يک چيز که نبايد واقع شود اينست که پروژۀ جديد همکاري با کشور هاي اروپاي شرقي نبايد راه را براي کسب عضويت اتحاديۀ اروپا باز کند. اما برخي از رؤساي دول و حکومات، که در اجلاس اشتراک داشتند، دقيقاً همين آرزو را در سر مي پرورانند. ويکتور يوشنکو رئيس جمهور اوکرائين نتنها کشور خود را عضو آيندۀ اتحاديۀ اروپا مي بيند، بلکه مشوره ميدهد که روسيه سفيد هم بعداً شامل اين اتحاديه گردد.

کريستف هيزلباخ/ صفي ابراهيم خيل

ويراستار: رسول رحيم