اتحادیه اروپا بر سر تشکیل نیروی واکنش سریع توافق کرده است. قرار است این نیروها تا سال ۲۰۲۵ آماده مأموریت گردند. در رابطه به ایجاد این نیروها ۲۷ کشور اتحادیه اروپا در بروکسل توافق کرده اند. در این مصوبه وزیران خارجه و دفاع کشورهای عضو اتحادیه اروپا تصریح شده است که نیروی واکنش سریع در آینده اوضاع متشنج را چگونه مدیریت کند.

کریستینه لامبرشت، وزیر امور دفاع فدرال آلمان به شرکای خود در اتحادیه اروپا پیشنهاد کرده است که آلمان «هسته نظامی» این نیروها را در سال ۲۰۲۵ تأمین می‌کند. این سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات آلمان گفته است، خیلی مهم است که نشان داده شود کشورهای عضو در کنار هم ایستاده اند. لامبرشت تشکیل نیروی واکنش سریع اتحادیه اروپا را «قلب نظامی» این طرح خواند که رسما "قطب نمای استراتژیک" نامیده می‌شود.

اولین پیش‌نویس طرح موسوم به «قطب‌نمای استراتژیک» مدت‌ها قبل از حمله روسیه به اوکرایین توسط آلمان پیشنهاد گردیده بود. بنا بر منابع دیپلوماتیک، طرح‌های قبلی اکنون بازنگری شده اند. در نسخه جدید تصریح شده است که اتحادیه اروپا باید با تهدیدات هسته‌ای نیز مقابله کند. همچنین گفته شده است که امکانات تحرک نیروهای مسلح اروپایی به گونه «عاجل» بهبود یابند.

استراتژی جدید اتحادیه اروپا در این زمینه توسط جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا طراحی شده است. در این استراتژی جمله‌ای که همکاری‌های این اتحادیه با مسکو را در زمینه‌های مشخصی ممکن می‌نمود، بدون جایگزینی حذف گردیده است. بورل گفت: «وقتی کار این استراتژی را شروع کردیم، تصور نمی‌کردیم که وضعیت در لحظه تصویب آن تا این حد بد باشد. اکنون باید به امکانات اروپایی برای مقابله با چالش‌هایی مانند جنگ فکر کرد.» به گفته این سیاستمدار اسپانیایی، «قطب‌نمای استراتژیک، پاسخی به جنگ اوکرایین نیست، بلکه بخشی از پاسخ است.»

قرار است نیروی واکنش سریع با توجه به نیاز و ضرورت از واحدهای پیاده نظام، هوایی و دریایی تشکیل گردد. بورل توضیح داد که داشتن مُدل‌های ترکیبی متفاوت برای این نیروها مهم است تا در سناریوهای مختلف، مانند مداخله در یک منازعه مسلحانه، تخلیه مردم و یا تامین امنیت یک میدان هوایی وارد عمل شوند.

اکنون در چوکات "قطب‌نمای استراتژیک" قرار است نیروی جدید از واحدهای جنگی اتحادیه اروپا و سایر نیروهای مسلح کشورهای عضو تشکیل گردد. در طرح واحدهای جنگی اتحادیه اروپا که تاکنون وجود داشته، تصریح شده است که دو واحد، هر یک با حدود ۱۵۰۰ سرباز، باید دایماً آماده مأموریت باشند و این نیروها هر شش ماه یک بار تبدیل می‌شوند و نیروهای یک کشور دیگر عضو جایگزین آنان می‌گردند. تا اکنون هیچگاهی ضرورت مأموریت این واحدهای نظامی اتحادیه اروپا پیش نیامده است.

از جمله اهداف همچنان این است که اقدامات نظامی اتحادیه اروپا در آینده انعطاف پذیرتر و سهل تر گردند. طور مثال قرار است در آینده استفاده از ماده ۴۴ قرارداد اتحادیه اروپا ساده تر گردد. به گفته وزیر خارجه لاتویا، این قطب‌نمای استراتژیک اتحادیه اروپا می تواند ابزار مناسبی باشد تا همراه با ناتو یک سکتور امنیتی و دفاعی جیوپولتیک ایجاد گردد. به گفته او این هنوز «آغاز سفر» است و خیلی موارد بستگی به این دارد که چگونه اکنون از اوکرایین در برابر روسیه حمایت می‌گردد.  

Nf/af (afp, dpa)