برخیها مشکل مزمن خواب دارند و گرمای هوا نیز خواب شبانه را مشکل میسازد. اما روشهای تثبیتشدهای وجود دارند که با استفاده از آن میتوان به راحتی و سادگی به خواب رفت.
فعالیت بدنی و ورزش روزانه کیفیت خواب را بهتر میسازدعکس: TITOVA ILONA/Zoonar/picture alliance
اعلانات بازرگانی
تحقیقات نشان میدهد که یک سوم بزرگسالان به شکلی از بیخوابی رنج میبرند و حدود نیمی آنها میگویند که مشکل بیخوابی کارکردهای روزانه آنها را مختل میکند.
این مشکل در تابستان بیشتر میشود، چون گرمای شدید کیفیت خواب را شدیداَ تضعیف میکند. تحقیقات نشان میدهد که حتی امواج کوتاه گرما که یک یا دو روز طول میکشد نیز میتواند مدت زمان خواب را حدود یک ساعت در شب کاهش بدهد.
دلیل کاهش مدت و کیفیت خواب در فصل گرم و داغ سال این است که گرما در پروسه طبیعی سردکننده بدن مداخله میکند. تنظیم دمای بدن برای به خواب رفتن و مدت در خواب ماندن نقش اساسی دارد.
به این خاطر است که سرد نگهداشتن اتاق خواب در جریان روز با استفاده از پرده و دیگر امکانات تاثیر قابل ملاحظهای بر کیفیت خواب ما در جریان شب دارد. محیط ساکت و تاریک نیز در کیفیت خواب تاثیر مثبت دارد.
اما چه روشهایی برای یک خواب خوب وجود دارد؟
ورزش در جریان روز
شواهد معتبر علمی وجود دارد که ورزش و فعالیت بدنی کیفیت و مدت خواب را بهبود میبخشد، خصوصاَ در کسانی که از اختلال خواب رنج میبرند.
براساس این تحقیقات، بزرگسالانی که روزانه دست کم ۳۰ دقیقه ورزش میکنند نسبت به کسانی که ورزش نمیکنند به صورت متوسط ۱۵ دقیقه طولانیتر میخوابند.
این جای تعجب نیست که ورزش و تمرین روزانه بدن را خسته میسازد. اما ورزش چگونه کیفیت خواب را بهتر میسازد؟ تحقیقات نشان داده که فعالیت بدنی به اشکال مختلف کیفیت خواب را بهبود میبخشد.
ورزش و فعالیت بدنی تولید هرمون ملاتونین را تقویت میکند. این هرمون چرخه خواب و بیداری را در بدن ما تنظیم میکند. افزایش این هرمون باعث میشود انسان زودتر به خواب برود.
ورزش و فعالیت بدنی همچنین استرس را که عامل بسیار عام مشکل بیخوابی است، کاهش میدهد.
به این خاطر است که ورزش و فعالیت بدنی به عنوان یکی از چند شیوه برای افراد دچار اختلال خواب توصیه میشود. نتایج تحقیقات حاکی است که تمرینهای هوازی (Aerobic ) به شدت متوسط، کیفیت خواب را در افراد دچار بیخوابی بهتر میسازد. هوازی به تمرینهای بدنی گفته میشود که سیستم تنفس و مصرف اکسیجن را تقویت میبخشد.
اعلانات بازرگانی
خودداری از قهوه در شام
انسان شش تا هشت ساعت بعد از مصرف قهوه نیز حدود نیمی از آن را در سیستم بدن خود دارد. یک بررسی نشان داده است که مصرف قهوه در بعد از ظهر میتواند مدت خواب را حدود ۴۵ دقیقه کوتاهتر سازد.
محققان توصیه کرده اند که برای جلوگیری از کوتاه شدن مدت خواب، هشت تا نه ساعت قبل از به خواب رفتن قهوه مصرف نشود.
این خوراکی ها برای خواب خوب موثر واقع میشوند
رژیم غذایی ارتباط مستقیمی با چگونگی خواب ما دارد و خواب خوب باعث میشود که انسانها خستگی روزانه را رفع کرده و آسایش یابند. در این جا چند نمونه از خوردنی هایی که تاثیر خوبی بر خواب دارند معرفی میشوند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Arnold
گیلاس و آلبالو
گیلاس و خصوصاً نوع ترش آن آلبالو تاثیر خوبی بر خواب دارد. کوشش کنید مقداری از گیلاس و آلبالو و یا جوس آن را نوش جان کنید. براساس یک تحقیق، افرادی که روزانه دو وعده جوس آلبالو نوشیده بودند، نسبت به افرادی که تنها دارونما یا پلاسبو گرفته بودند، شبها خواب بهتر داشتند.
عکس: Hendrik Schmidt/dpa/picture alliance
چرا گیلاس و آلبالو برای خواب خوب است؟
دلیل آن، موجودیت ملاتونین در گیلاس و آلبالو است. ملاتونین به نام هورمون خواب نیز شناخته میشود. وقتی هوا تاریک میشود بدن انسان به صورت طبیعی ملاتونین تولید میکند، اما گیلاس و آلبالو میزان آن را افزایش میدهد و به این ترتیب خواب را بهبود میبخشد. البته، شکر نهفته در این میوه ممکن است شما را بیدار نگهدارد، بنابراین بهتر است آن را در جریان روز صرف کنید.
عکس: Hendrik Schmidt/dpa/picture alliance
گونههای عدس
عدسها حاوی امینو اسید تیپتوفان است که بدن به خودی خود آن را تولید نمیکند. بدن از این امینو اسید برای تولید سروتونین استفاده میکند. این کار شما را در جریان روز سرحال و فعال نگه میدارد و زمانی که هوا تاریک میشود، سروتونین تبدیل به هرمون خواب ملاتونین میشود. متابولیسم بدن برای این کار نیاز به ویتامین دی و فولیک اسید دارد که هر دو در عدسها موجود میباشد.
عکس: pa/Dinodia Photo Library
احتیاط در مصرف عدس
عدسها همچنین کاربوهایدرتهای پیچیده اند. انواع عدسها میتوانند در کاهش میزان گلوکوز خون کمک کنند و انسان میتواند برای مدت طولانیتر احساس سیری داشته باشد. این برای خواب آرامبخش مهم است. اما کسانی که مشکل باد شکم یا سوزش معده دارند، در استفاده از عدس باید محتاط باشند.
عکس: Ildi Papp/PantherMedia/picture alliance
کیله
کیله حاوی تیپتوفان و میزان بالای سروتونین است. کیله همچنین منرالهای مگنیزیم و پوتاسیم دارد که عضلات و اعصاب را در جریان خواب آرام میسازند. یک تحقیق در ایران نشان داده که کیله در کاهش دمای مغز نیز کمک میکند.
عکس: Eva Usi/DW
باکتریای مفید
کیله برای داشتن باکتریهای مفید نیز کمک میکند. این میتواند به انسان در برابر اختلالات خواب مرتبط با استرس کمک کند. اما موجودیت فروکتوز در کیله باعث افزایش میزان قند خون میشود. به این معنی که افراد دچار اضافه وزنی هستند، نباید شام بلکه در جریان روز کیله صرف کنند.
عکس: DW/K. Tiassou
تنوع غذایی را فراموش نکنید
البته از یاد نبرید که رژیم غذایی نباید به چند مورد خاص محدود شود و برای حفظ سلامتی، داشتن رژیم غذایی متوازن بسیار حتمی است.
عکس: Olena Yeromenko/Zoonar/picture alliance
7 عکس1 | 7
کاهش استفاده از صفحات نمایشگر پیش از رفتن به بستر
یک مختلکننده بزرگ خواب، مصروف شدن با صفحات نمایشگر مانند مبایل یا تبلت پیش از خواب است.
یک تحقیق دریافته که یک ساعت مصروفیت با صفحه نمایشگر پیش از خواب، احتمال بیخوابی را ۵۹ درصد افزایش داده و مدت خواب شبانه را به صورت متوسط ۲۴ دقیقه کمتر میسازد.
این تحقیق بخشی از شواهد فزاینده در مورد تاثیر منفی استفاده از تلفون هوشمند یا لپتاپ بر خواب است.
یک باور عمومی این است که نور آبی ساطع شده از صفحات نمایشگر بدن انسان را فریب میدهد که گویا حالا وقت بیدار شدن است. اما این کاملاَ درست نیست، زیرا استفاده از شیشهها یا اپلیکیشنهای که تشعشع نور آبی را کاهش میدهند الزاماَ کیفیت خواب را بهبود نمیبخشند. کاهش مدت استفاده از این صفحات و یا کم کردن روشنایی آنها تاثیر مثبت دارد.
و حتی بهتر این است که استفاده از این دستگاهها پیش از رفتن به بستر خواب کم شود. به جای آن مطالعه یک کتاب بهتر است و تحقیقات ثابت کرده که مطالعه کتاب در بستر، کیفیت خواب را بهبود میبخشد.
تنفس عمیق کمک میکند
برخی مردم استفاده از روش تنفسی موسوم به «۴-۷-۸» را توصیه میکنند. این روش ریشه در تمرین تنفسی باستانی یوگا دارد که توسط اندریو ویل، دکتر امریکایی به یک تکنیک موثر توسعه داده شده است.
در این تکنیک، نوک زبان تان را رو به بالا میچرخانید و در عقب دندان های بالایی پیش رو قرار میدهید، هوا را بیرون میدهید و سپس چهار ثانیه هوا میگیرید. سپس برای هفت ثانیه هوا را نگه میدارید و بعد برای هشت ثانیه هوا را از طریق دهن تان خارج میکنید.
طرفداران این تکنیک میگویند که با این شیوه انسان خصوصاَ وقتی که پر استرس یا مضطرب است میتواند با چند بار تمرین به آرامش دست یابد، راحتتر و سریعتر خواب برود.
اما آیا شواهدی در مورد موثریت این تکنیک وجود دارد؟ شمار محدودی از تحقیقات کمکیفیت که انجام شده، نشاندهنده تاثیرات مثبت این روش روی ضربان قلب و فشار خون و کاهش اضطراب است.
اما تحقیقات معتبر قابل ملاحظهای که این تکنیک و یا مزیتهای طولانی مدت آن را تائید کند صورت نگرفته است.
با وجود آن، حکایتهای زیادی وجود دارد که گویا روش تنفس ۴-۷-۸ در خواب رفتن کمک میکند. در هر صورت، تجربه کردن این روش ضرری ندارد.
تصویر: توصیههایی برای بهرهمند شدن از خواب آرام و راحت
بخش بزرگی از عمر انسان در خواب میگذرد. خواب آرام و راحت برای برخی مردم رویایی است که به راحتی نمیتوانند به آن دست یابند. بسیاری پیوسته از مشکل بیخوابی یا بدخوابی رنج میبرند. تغییر عادت گاهی میتواند مؤثر باشد.
عکس: Fotolia/Dan Race
سعی کنید زمانی بخوابید که واقعا خسته هستید و خواب به سراغتان آمده است.
عکس: Gina Sanders - Fotolia.com
سعی کنید زمانی بخوابید که واقعا خسته هستید و خواب به سراغتان آمده است.
عکس: Fotolia/Dan Race
سعی کنید در زمان خوابیدن و بیدارشدن نظم به وجود بیاورید.
عکس: Colourbox
با توجه به تأثیر بیدارکننده نوشیدنیهای کافئیندار مانند قهوه، چای سیاه و سبز، کوکاکولا و همچنین نوشابههای انرژیزا بهتر است که ۴ تا ۶ ساعت پیش از خوابیدن، از صرف آنها پرهیز شود.
عکس: GG-Raw/Fotolia
شبها، به ویژه پیش از رفتن به رختخواب از کشیدن سیگار و مصرف دخانیات پرهیز کنید.
عکس: picture-alliance/dpa/R. Bonß
توجه کنید که اتاق خواب شما به اندازه کافی آرام، کمسروصدا و تاریک باشد. اگر محیط اطراف پرسروصدا است، از گوشکی استفاده کنید.
عکس: Fotolia/Farina3000
سعی کنید، دمای اتاق خواب شما نه گرم باشد و نه سرد. دمای مطلوب اتاق خواب ۱۸ درجه سانتیگراد است.
عکس: picture-alliance/chromorange
اگر چه ورزش در رفع استرس مؤثر است، اما بکوشید از تحرکات ورزشی شدید پیش از رفتن به خواب خودداری کنید، چراکه اینگونه تحرکات باعث گردش بیشتر و سریعتر خون میشود.
عکس: picture-alliance/dpa/D. Naupold
از خواب طولانی در خلال روز پرهیز کنید. خواب بعدازظهر بهتر است که بیشتر از یک ربع ساعت طول نکشد.
عکس: Colourbox
اگرچه تماشای تلویزیون، مطالعه یا حتی کار با لپتاپ در بستر میتواند با راحتی همراه باشد، اما به افرادی که دچار بدخوابی یا بیخوابی هستند، توصیه میشود که از این کار چشم بپوشند. بکوشید به بدن خود عادت دهید که تختخواب فقط برای خواب و استراحت است.
عکس: Fotolia/photophonie
درصورتی که هنگام خوابیدن ناآرام هستید و پیوسته در تخت میغلتید، بهتر است که دائم به ساعت نگاه نکنید، چون بیش از پیش زیر فشار عصبی قرار میگیرد و دشوارتر به خواب میروید.
عکس: Gina Sanders - Fotolia.com
اگر حس میکنید که خوابتان نمیبرد، سعی نکنید به زور بخوابید. بهتر است بلند شوید و خود را با چیزی سرگرم کنید، تا به طور طبیعی خسته شوید و خوابتان بگیرد. یک پیاله چای گیاهی (نه سیاه و سبز) میتواند تأثیری آرامبخش و خوابآور داشته باشد.
عکس: picture-alliance/dpa/O. Spata
آیا بیخوابی و بدخوابی شما به خاطر این است که پیوسته به مسائل و کارهایی فکر میکنید که در روزهای بعد قرار است انجام دهید؟ در این صورت بهتر است یک دفترچه کوچک کنار تختتان داشته باشید و این کارها یا مشغلههای ذهنی را یادداشت کنید. با همین کار این مشغلهها کوچکتر میشوند. نویسنده: Anabela Linke / SA/RS