اردوغان در یک سخنرانی در جمع هواداران خود در شهر غربی سقاریه ترکیه، اصطلاح «جنگ صلیبی» یعنی جنگ دینی میان نیروهای مسیحی اروپایی و حاکمان مسلمان شرق میانه در قرون وسطی را در پیوند به تنش‌های جاری میان ترکیه و اتحادیه اروپا به کار برد.

او گفت: «برادران عزیز، جنگی میان صلیب و هلال ماه شروع شده است. توضیح دیگری نمی‌تواند وجود داشته باشد.»

اردوغان همچنین از حکم تازه محکمه عالی اروپا در پیوند به ممنوعیت پوشیدن چادر به عنوان یک نماد دینی در محل کار را شروع «جنگ صلیبی» از سوی اروپا یاد کرد. محکمه مذکور حکم داده است که یک سازمان یا نهاد در صورتی که پوشیدن نمادهای دینی را در اصول کاری خود منع کرده باشد، می‌تواند پوشیدن چادر توسط زنان مسلمان را منع کند.

اردوغان لفاظی‌های خصمانه خود علیه اروپا را پس از آن تشدید بخشید که آلمان و هالند مانع تبلیغات انتخاباتی برخی سیاستمداران ترکیه شدند. این کمپاین‌های انتخاباتی برای همه پرسی اصلاح قانون اساسی ترکیه است که در صورت تایید آن، نظام ریاستی در ترکیه حاکم می‌شود و قدرت اردوغان گسترش می‌یابد.

اردوغان به تکرار رفتار سیاستمداران آلمان و هالند را با رفتار «نازی‌ها» مقایسه کرده و اروپا را به پذیرایی از «روح فاشیسم» متهم کرده است. او در سخنرانی خود در سقاریه گفت: «اروپا به سرعت به روزهای پیش از جنگ جهانی دوم عقب‌گشت می‌کند.»

انتقاد از هالند

اردوغان و وزیر خارجه‌اش مولود چاوش اوغلو روز پنج شنبه بر هالند نیز تاختند، هرچند که در انتخابات این کشور رای‌دهندگان حزب ضد مهاجرت و ضد اسلام خیرت ویلدرز را رد کردند.

اردوغان در این سخنرانی خود که از تلویزیون نشر می‌شد، گفت: «هی روته! ممکن است به عنوان حزب پیشتاز این انتخابات ظهور کرده باشی، اما باید بدانی که ترکیه را به عنوان یک دوست از دست دادی.»

بسیاری تحلیلگران معتقدند که برخورد شدید روته برای جلوگیری از کمپاین‌های انتخاباتی مقام‌های ترکیه در هالند به او کمک کرد تا رای‌دهندگان مردد را به حمایت از خود جلب کند که باعث شد آرای بیشتر از ویلدرز بگیرد.

هرچند ترکیه در گذشته از مواضع ضد اسلامی ویلدرز انتقاد کرده بود، اما داوود اوغلو روز پنج شنبه گفت که میان لیبرال‌هایی مانند روته و ویلدرز «فاشیست» تفاوتی وجود ندارد.

این اظهارات خصمانه و افزایش صلاحیت‌های اقتدارگرایانه توسط رئیس جمهور ترکیه و همچنین تهدید به تعلیق توافقنامه مهاجران، تلاش‌های طولانی‌مدت این کشور برای عضویت در اتحادیه اروپا را زیر سوال برده است. با وجود این، چاوش اوغلو در یک مصاحبه جداگانه دیگر گفته است «دلیلی وجود ندارد» که ترکیه «خود را از اروپا دور کند».

مرکل: توهین‌ها باید متوقف شوند

انگلا مرکل صدراعظم آلمان اتهام‌های اخیر اردوغان را محکوم کرده است. اردوغان مرکل را به حمایت از تروریست‌ها در حزب ممنوعه کارگران کردستان (پی کی کی) متهم کرده است.

انگلا مرکل به روزنامه «زاربروکر سایتونگ» گفت که قصد ندارد در مسابقه تحریکات سهم بگیرد. او در ارتباط به مقایسه با نازی‌ها گفته است: «توهین‌ها باید متوقف شوند.»

مرکل ابراز داشته است که رهبران سیاسی ترکیه می‌توانند تحت شرایط خاصی در آلمان سخنرانی کنند. به گفته او، ترکیه باید مشخص کند که چه کسی و به چه هدفی روی سکوی سخنرانی حضور می‌یابد و علاوه بر آن، سیاستمداران خارجی باید اصول قانون اساسی و دیگر قوانین آلمان را رعایت کنند.

خانم مرکل گفت: «ما در آینده به کسی کارت سفید (اختیارات نامحدود) نمی‌دهیم.»

af/hm/cmb/sms  (AFP, dpa, Reuters)