دولت افغانستان بارها گفته است که به دلیل نبود نیروی متخصص کار، شرکت ها و سرمایه داران مجبور می شوند تا برای پیشبرد کار شان کارگران پاکستانی و خارجی را استخدام کنند. شماری از افغان هایی که به کشورهای هسمایه، ایران و پاکستان، مهاجر شده بودند، توانسته اند کار حرفه یی فرا بگیرند، اما اغلب کارگران مهاجر افغان در کشورهای همسایه در بخش هایی غیرحرفه یی مصروف بوده اند.

ساختمان سازی در ده سال اخیر در شهرهای بزرگ افغانستان رونق خوبی داشته است. مهاجرانی که از ایران، پاکستان و سایر کشورها به افغانستان برگشته اند فرهنگ معماری همان کشورها را نیز با خود آورده اند.

آن افرادی که در خارج شغل معماری و ساخت و ساز خانه را یاد گرفته اند، شانس بهتری برای کاریابی در افغانستان دارند. شیوه های مختلف معماری در کابل و دیگر شهرها، در واقع بازتاب دهنده مهارت هایی است که این مهاجران در کشورهای مختلف یاد گرفته اند.

هرچند بسیاری در شهر کابل از بیکاری شکایت می کنند، اما شفیق که در تزیین نمای بیرونی و داخلی ساختمان مهارت دارد، از کارش در افغانستان راضی است: «ما در کاشی کاری، گج کاری و نمای بیرون و داخل ساختمان کار کردیم و تجربه داریم. الحمدالله کار ما در افغانستان هم خوب است، چون مردم نیاز دارند».

شفیق این کارها را در ایران یاد گرفته است و حالا راضی است که با این کارش هم مصارف خانواده اش را تامین می کند و هم در آبادی وطن اش سهم می گیرد. او به این باور است که برای نجات از بیکاری، باید حرفه یی آموخت: «مردم به مهاجرت رفتند شغل های خیلی خوب یاد گرفتند. حتی می شود از این شغل ها در کشورهای همجوار هم استفاده کنند».

با وجود این، مهاجرانی که در دوران مهاجرت حرفه و شغل نیاموخته اند، برای پیدا کردن کار سرگردانند و تعداد این برگشت کننده ها کم نیست. یکی از آنها، نقیب الله است که مدت هشت سال در ایران مهاجر بوده و هیچ حرفه خاصی را نیاموخته است.

او از دولت می خواهد تا زمینه های کار را در فابریکه ها فراهم کند: «به جای این بلند منزل ها، کارخانه ای جور می کرد تا مردم بیکار و غریب کار پیدا می کردند».

یک جوان دیگر به نام غفور، می گوید در ایران کار یافت می شد، اما پولیس اجازه کار نمی داد. او مدتی را در ایران مخفی کار کرد و سپس به کشورش بازگشت. او می گوید: «خود ما بیکار هستیم. در ایران هم از شهر به شهر دیگر می رفتیم برای کار، حالا که این جا آمدیم صبح تا شام منتظر کار هستیم اما کاری پیدا نمی شود».

این در حالیست که وزارت کار و امور اجتماعی بارها گفته است، مهاجرانی که حرفه های مشخصی یاد گرفته اند و در جریان مهاجرت در یک حرفه متخصص شده اند، حکومت آن ها را با آغوش باز می پذیرد.

کسبه کارانی که شغل های معماری و سایر شغل ها را فرا گرفته اند هنگام برگشت به افغانستان به شرکت های ساختمانی معرفی می شوند. حرفه هایی چون برق کشی، نل دوانی، کاشی کاری، رنگ مالی و تزیین ساختمان ها، زمینه خوب کاریابی دارد.