سیما سمر در سال 1957 میلادی در ولایت غزنی به دنیا آمد و پس از فراغت از دانشگاه طب کابل، مصروف تداوی زخمی های جنگ و نیازمندان شد.

خانم سمر با تاسیس "موسسه شهدا ارگنایزیشن" ده ها مکتب و مرکز صحی را در ولایات مختلف افغانستان ایجاد کرد و در طول سال های جنگ خدمات صحی و معارف را در دور افتاده ترین و محروم ترین مناطق افغانستان فراهم ساخت.

عبدالروف نوید، مسوول کنونی موسسه شهدا، می گوید: فعالیت های صلح خواهانه داکتر سمر نتایج آشکاری در برقراری امنیت و تحکیم صلح داشته است. او می افزاید: "در جاهایی که مکتب بوده در جاهایی که مکتب های ما تا صنف های هشت و نه رسیده دیگر در آنجاها شما هیچ آثاری از جنگ را پیدا کرده نمی توانید."

آقای نوید می گوید: موسسه شهدا و در راس آن داکتر سیما سمر از کاری که برای صلح انجام داده کاملا" راضی است:"ما از کاری کرده ایم در راه صلح، فوق العاده راضی هستیم و نتیجه آن را برای هر فردی که از هر کنج دنیا بیاید، بسیار به جرئت می توانیم ببریم و نشان دهیم که در ساحاتی که ما مکتب ساخته ایم، مردم شاهد جنگ داخلی نیست."

مکاتب پنهانی در زمان طالبان

در زمان طالبان که این گروه حتا به مکاتب پسرانه هم اجازه فعالیت نمی داد، سیما سمر تلاش کرد تا مراکز پنهانی آموزشی را برای دانش آموزان دختر در برخی از مناطق ایجاد کند.

شکیلا که در زمان طالبان به صورت پنهانی از صنف دوازدهم فارغ شده و پس از ختم تحصیلات دانشگاهی حالا مصروف تدریس در یکی از موسسات تحصیلی است، در رابطه به تلاش های خانم سمر در عرصه معارف دختران چنین می گوید:" در زمان طالبان برای یک تعداد از دختران کورس دایر کرده بودند و معاش برای شان آماده می ساختند که هر کس به صورت جداگانه می رفتند و در این مراکز درس می خواندند. زیرا از طرف طالبان ممانعت می شد و هیچ کس به خصوص طبقه اناث نمی توانست به مکتب برود و این کمک های سیما سمر بود که ما را کمک کرد و در زمان طالبان مکتب خود را به پیش بردیم."

مسوول موسسه شهدا می گوید این مکاتب پنهانی همه ساله فارغ می داد و پس از شکست طالبان، چندین دانش آموز دختر وارد امتحان کانکور شدند که برای وزارت معارف غیر قابل باور بود: "وزارت معارف حیران بود که چگونه در دورانی که طالبان حاکم بودند دختران از صنف دوازده فارغ شده، ما گفتیم هیات بفرستید و اسنادی را مانند حاضری و جدول نتایج را در اختیار آنها قرار دادیم و فارغان توانستند شامل امتحان کانکور شوند."

تلاش برای صلح در میان شعله های جنگ

انجنیر سیف الله کسی که در یکی از مکاتب موسسه شهدا درس خوانده می گوید: سیما سمر در بدترین وضعیت مکاتب را فعال نگهداشت و جوانان می توانستند در همان شرایط نیز به تعلیم شان ادامه دهند.

سیف الله روزی را به یاد می آورد که جنگسالاران مکتب را مورد حمله قرار دادند و مانع فعالیت های خانم سمر شدند. اومی گوید: "در مکتب درس می خواندیم، دقیق به یادم است که امتحان تفسیر داشتیم. در آن روز گروه های مخالف که مخالف مکتب هم بودند جنگ درگرفت ما بر سر پارچه امتحان بودیم، اما بازهم زخمی های همین جنگ توسط شفاخانه که او ساخته بود تداوی شدند."

مسوول موسسه شهدا نیز می گوید: داکتر سمر در جریان فعالیت هایش به منظور ساخت مکاتب و مراکز صحی با موانع و مخالفت های جدی جنگسالاران مواجه شده است:"نه تنها من بلکه همنوعان مثل من کسانی که در آن دوران زندگی می کردند، شاید چوپان می شد، شاید دهقان می شد و یا مزدوری کشور های خارجی را می کردند و شاید هم مثل کسانی می شدند که چرسی و پودری هستند."

انجنیر سیف الله می گوید: خدمات خانم سمر سبب شد تا هزاران جوانی که در شرایط جنگ راه مهاجرت را در پیش می گرفتند امروزه پس از ختم تحصیلات عالی مصروف خدمت در ادارات مختلف در افغانستان شده اند: "فوق العاده مشکلات وجود داشت، مثلاً معاشی که برای معلمین روان می کردیم در راه گرفته می شد و در خود منطقه توسط گروه های مختلف و سایل شفاخانه جاغوری مانند برق و تشناب و سیخ و سمت و آهن چادر آن سه بار توسط این گروه ها چور و چپاول شد."

سیما سمر در جریان جنگ های سی ساله در افغانستان همواره تلاش کرد تا از طریق فراهم کردن زمینه های تعلیم و تربیه و عرضه خدمات صحی برای مردم کمک کند.

به گفته مسوولان موسسه شهدا تلاش های داکتر سمر در عرصه معارف سبب شده تا هزاران جوان افغان بجای بدست گرفتن تفنگ، قلم بدست گرفته اند و در حال حاضر هفت هزار جوانی که از این مکاتب فارغ شده اند در دانشگاه های افغانستان مصروف تحصیل هستند.

سیما سمر تاکنون چندین جوایز برای فعالیت های حقوق بشری و برای صلح دریافت کرده است. همچنان داکترسمر دور پیش نیز برای دریافت جایزه صلح نوبل نامزد شده بود. سیما سمر درسال های پس از سقوط طالبان بطور کل فعالیت های زیادی درعرصه حقوق بشر و به طور خاص فعالیت های چشمگیری برای دفاع ازحقوق زنان داشته است.

با این حال نه تنها افرادی که از فعالیت های صلح خواهان وبشردوستانه سیماسمر بطورمستقیم مستفید شده اند، بلکه شماری زیادی از مردم از نامزدی سیماسمر برای دریافت جایزه صلح استقبال می کنند. بسیاری ها هم این موفقیت را یک افتخار برای مردم افغانستان می خوانند.

حسین سیرت، کابل

ویراستار: یاسر