«کنسرسیوم بین‌المللی خبرنگاران تحقیقی» با همکاری رسانه‌هایی مانند روزنامه آلمانی «زود دویچه سایتونگ» یک‌شنبه شب بخشی از نتایج تحقیقات تازه خود را نشر کرد که بازتاب‌دهنده موارد زیادی از فرار مالیاتی مقام‌ها و چهره‌های شناخته شده در سطح جهان است.

این تحقیقات تحت عنوان «اسناد پاندورا» معاملات مالی مخفیانه بیش از ۳۳۰ مقام و سیاستمدار حدود ۱۰۰ کشور جهان را فاش ساخته است. این اشخاص برای فرار مالیاتی شرکت‌های صورتی یا کاغذی (شرکت آفشور) ایجاد کرده بودند که وجود خارجی ندارد. این که این معاملات مخفیانه چه اندازه غیرقانونی اند، باید توسط ادارات به صورت جداگانه مورد بررسی قرار بگیرد.

در ارزیابی «اسناد پاندورا» حدود ۶۰۰ خبرنگار در ۱۱۷ کشور سهیم بوده اند. براساس گزارش «کنسرسیوم بین‌المللی خبرنگاران تحقیقی»، در این تحقیق ۱۱،۹ میلیون سند افشا شده در مناطق مختلف جهان بررسی شده اند.

در این تحقیقات که ماه‌ها طول کشیده است، از آلمان روزنامه «زود دویچه سایتونگ» و شبکه‌های رادیو و تلویزیون عامه آلمان «ان دی آر» و «دبلیو دی آر» نیز سهیم بوده اند.

براساس گزارش «ان دی آر»، در این اسناد نام ۳۵ تن از سران برحال و پیشین دولت‌ها نیز درج است.

مثلاً آندری بابیش، نخست وزیر کنونی چک متهم است که از طریق «شرکت کاغذی» در سال ۲۰۰۹ یک عمارت بزرگ را در جنوب فرانسه به ارزش بیش از ۱۵ میلیون یورو خریداری کرده است.

برای این سیاستمدار این افشاگری بسیاری جنجال‌برانگیز خواهد بود، زیرا در چک روز جمعه و شنبه انتخابات پارلمانی برگزار می‌شود. نخست وزیر چک در در واکنش به نشر این اسناد در توییتر نوشت که اتهام وارده به او بهتان است و هدف آن تأثیرگذاری بر انتخابات در این کشور است.

براساس تحقیقات، در این اسناد نام‌های تعداد زیادی از معتمدان نزدیک ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز به عنوان به افرادی که از شرکت‌های صوری یا آفشور نفع می‌برند، درج شده است. روزنامه «زود دویچه سایتونگ» نوشته است که در اینجا مساله در قدم اول بر سر این است که منشای ثروت‌های عظیم مشتریان شرکت‌های کاغذی را پرده پوشی کنند.

نام‌های ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکرائین و نیز اهورو کیاتا رئیس جمهور کینیا نیز در میان استفاده کنندگان شرکت‌های کاغذی دیده می‌شوند.

در  تحقیقات «اسناد پاندورا» آمده است که عبدالله دوم پادشاه اردن دست کم  از حدود ۳۰ شرکت کاغذی برای فرار مالیاتی استفاده کرده است تا ۱۴ ویلای مجلل را در ایالات متحده امریکا و بریتانیا خریداری کند.

نیکوس اناستازیادیس، رئیس جمهور قبرس، کشور عضو اتحادیه اروپا، متهم است که خودش توسط وکالت‌خانه‌ای که توسط دخترش مدیریت می‌شوند، در شرکت کاغذی یا شرکت‌های آفشور فعال است.

این تحقیقات به‌خصوص برای آن سیاستمداران و مسئولین دولتی بسیار زننده خواهد بود که خود را به عنوان مخالفان جدی فرار مالیاتی جا می‌زنند. مثلا تونی بلیر، نخست وزیر پیشین بریتانیا که چندین دهه علیه فرار مالیاتی سخن می‌گفت؛ اما «اسناد پاندورا» نشان می‌دهند که او خود و همسرش توانسته اند از طریق خرید یک شرکت کاغذی یک عمارت بسیار مجلل و قیمتی با‌ ارزش  ۷،۶ میلیون یورو را تحت ملکیت شان درآورند.

در این تحقیقات نام‌های افراد مشهور دیگر نیز دیده می‌شوند، مثلاً شکیرا ستاره پاپ، کلاودیا شیفر مدل آلمانی و رینگو استار عضو گروه پشین موسیقی «بیتلز». شکیرا و کلاودیا شیفر گفته اند که آن‌ها تمام قوانین و مقررات را رعایت کرده اند، اما رینگو استار به پرسش خبرنگاران جوابی نداده است.

afpd/af/hm